Ondernemingsrecht
,Hoofdstuk 1 – Inleiding ondernemingsrecht (via grondslagen
ondernemingsrecht)
Beroep, bedrijf en onderneming
In het ondernemingsrecht kennen we van oudsher drie begrippen, te weten:
1. Beroep
Een beroep is iedere maatschappelijke werkkring waarmee de desbetreffende persoon
inkomen verwerft.
2. Bedrijf
Iemand die een bedrijf uitoefent, treedt zelfstandig, regelmatig en openlijk in zekere
kwaliteiten op. Een bedrijf is gericht op het maken van winst.
3. Onderneming
Volgens het Handelsregisterbesluit (Hrb) is er sprake van een onderneming als er een
voldoende zelfstandige optredende organisatorische eenheid van een of meer personen
bestaat waarin door voldoende inbreng van arbeid of middelen ten behoeven van derden
werken/diensten worden geleverd.
Aan de hand van de wet zijn criteria en indicatoren ontwikkeld, die door de Kamer van Koophandel
worden gebruikt bij het afwegen of er sprake is van een onderneming:
1. Er moet sprake zijn van het leveren van goederen of diensten
2. Er wordt een vergoeding betaald. Het betreft dus geen vrijwilligerswerk.
3. Er wordt regelmatig deelgenomen aan het normale economische verkeer.
Art. 5 Handelsregisterwet (Hrgw) geeft aan welke ondernemingen in het Handelsregister moeten.
Handelsnaam
Een handelsnaam is de naam waaronder een onderneming wordt gedreven (art 1. Hnw). Om een
onderneming in de zin van deze wet te zijn, is een winstoogmerk vereist.
Het recht op een handelsnaam ontstaat door het gebruik van de naam. Wie het eerste de
handelsnaam gebruikt, heeft recht op die handelsnaam. Dit gaat volgens de Handelsnaamwet.
Verbodsbepalingen
De Hnw formuleert een aantal verbodsbepalingen (art. 3-5b Hnw):
- die in strijd met de waarheid aanduidt dat de onderneming aan een ander toebehoort
- die een verkeerde indruk geeft omtrent de rechtsvorm waarin de onderneming uitgeoefend
wordt (uitzondering voor personen die een handelsnaam voert die afkomst is van een vof of
cv)
- die eerder reeds rechtmatig door een ander werd gevoerd
- die in strijd komt met het merk waarop een ander recht heeft
- die een onjuiste indruk geeft van de onder die naam gedreven onderneming (bv de
suggestie dat de onderneming een buitenlands bedrijf is
Handelsnaam en merk kunnen in elkaar overlopen. Sommige ondernemingen gebruiken eenzelfde
woord als handelsnaam en als merk.
Rechtsbescherming
Wat kun je doen als iemand een onjuiste handelsnaam voert? De onderneming kan zelf een civiele
actie instellen. Hij heeft dan twee mogelijkheden:
1. Actie uit de onrechtmatige daad
, De onderneming die zich benadeeld voelt, omdat de concurrent een handelsnaam uitvoert
die overeenkomt/ om een andere reden toelaatbaar is, kan een verbodsactie instellen op de
onrechtmatige daad of schadevergoeding eisen.
2. Verzoekschrift tot katonrechter
De belanghebbende kan zich ook tot de katonrechter richten met het verzoek degene die de
verboden handelsnaam uitvoert, te voordelen.
Verplichtingen van een ondernemer
Er zijn drie verplichtingen waaraan een ondernemer in beginsel moet voldoen, te weten:
1. Publicatieplicht
Bedrijf dient openlijk te moeten optreden. Derden moeten daarvan kennis kunnen nemen.
2. De plicht een administratie te voeren
Het financiële beleid van een bedrijf moet zodanig neergelegd worden, dat ten alle tijden de
financiële situatie van een bedrijf kan worden opgelegd.
3. De plicht om een ondernemingsraad in te stellen
Hierbij gaat het om de invloed van werknemers op het beleid van de onderneming
Hieronder meer informatie over deze 3 verplichten:
1. Publicatieplicht
De publicatieplicht houdt in:
1. Inschrijving in het Handelsregister
2. Mededeling in het Staatscourant
1. Inschrijving in het handelsregister
In het Handelsregister moet worden ingeschreven: (art. 5 Hrgw)
1. een onderneming die in Nederland is gevestigd die toebehoort aan een nv, bv, vof, rederij,
coöperatie, onderlinge waarborg maatschappij, vereniging, stichting, kerkgenootschap,
publiekrechtelijk rechtspersoon.
2. een onderneming die in Nederland is gevestigd en die toebehoort aan een natuurlijk
persoon.
3. een onderneming die toebehoort aan een Europese nv, een Europese cv of EESV die
volgens haar statuten haar zetel in Nederland heeft.
4. een onderneming die toebehoort aan een buitenlandse rechtspersoon die een hoofd- of
nevenvestiging in Nederland heeft.
5. Een onderneming die in Nederland is gevestigd en die toebehoort aan een ander dan
genoemd hierboven.
Verder moeten in het Handelsregister de volgende rechtspersonen die volgen hun statuten hun zetel
in Nederland hebben, worden ingeschreven (art. 6 lid 1 Hrgw)
1. Een nv, bv, Europese nv, EESV, een Europese commanditaire vennootschap, een Europese
coöperatieve vennootschap, een coöperatie en een onderlinge waarborgmaatschappij
2. Een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid, een vereniging van eigenaars, een
stichting en overige privaatrechtelijke rechtspersonen
3. Een publieke rechtsperoon
2. Mededeling in de Staatscourant
In het Staatsblad (de officiële naam is Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden) worden alle
, Nederlandse wetten en algemene maatregelen van bestuur (AMvB's) bekendgemaakt. De Kamer van
Koophandel, moet als de onderneming gedreven wordt door een nv of bv, zorgen voor mededeling
van de registratie en deponering van die stukken in de Staatscourant.
2. Administratieplicht
Iedereen die een bedrijf of zelfstandig beroep uitoefent, is verplicht een administratie bij te houden
en de daarbij behoren boeken. Dit moet volgens de eisen van het bedrijf of beroep.
Deze gegevens kunnen bijvoorbeeld gebruikt worden in een procedure. Met behulp van de
administratie kan bijvoorbeeld aangetoond worden dat een bepaalde schuldeiser is betaald.
De ondernemer kan worden verplicht zijn boekhouding open te leggen (art 3:15j BW art. 162 Rv).
Deze verplicht geldt alleen voor de verplicht gehouden boekhouding.
Ook erfgenamen of een faillissementscurator kan het openlegging van een boekhouding vorderen.
Bestuurders van rechtspersonen zijn verplicht een boekhouding te voeren; binnen 6 maand na afloop
van het boekjaar dienen zij een balans te maken over de baten/lasten van de rechtspersonen.
Voor de ondernemer die zijn boeken niet bijhoudt, is er geen directe sanctie.
3. Instellen van een ondernemingsraad
- Ondernemingen met 50> personen: zijn verplicht OR in te stellen.
- Ondernemingen met 10 – 50< personen: werknemers moeten minsten 2 x per jaar in de
gelegenheid gesteld worden om bijeen te komen.
Groepsondernemingsraad is ingesteld voor een deel van alle ondernemingen die de ondernemer
in stand houdt. Deze ondernemingen zijn nauw op elkaar betrokken wat beleid en financiën betreft.
Centrale ondernemingsraad Een overkoepelende OR die is ingesteld door een ondernemer die
twee of meer groepsondernemingsraden heeft
De kosten van de OR worden gedragen door de ondernemer. Zo mogen leden van de OR gedurende
werktijd vergaderen met behoud van loon en naar cursussen gaan. De OR heeft een aantal
bevoegdheden, te weten:
1. Adviesrecht OR mag advies uitbrengen over bepaalde onderwerpen
2. Instemminsrecht Art. 27 WOR somt op voor welke besluiten de OR zijn toestemming
moet geven (vakantietijden etc)
3. Benoemingsrecht is ingesteld voor een deel van alle ondernemingen die de
ondernemer in stand houdt. Deze ondernemingen zijn nauw op elkaar betrokken wat beleid en
financiën betreft.
4. Recht op informatie Ondernemer is verplicht alle inlichtingen te verschaffen
Hoofdstuk 2 - Ondernemingsvormen zonder rechtspersoonlijkheid (via grondslagen
ondernemingsrecht)
Eenmanszaak
Eenmanszaak als de onderneming toebehoort aan een natuurlijk persoon.
- Geen scheiding tussen privévermogen en vermogen van de onderneming. Crediteuren
kunnen dus ook verhaal doen op privévermogen.
- Gehele vermogen (privé als zakelijk) valt in de boedel bij een faillissement.
- Huwelijk voor 2018: echtgenoot kan aansprakelijk gesteld worden voor schulden.