Gezondheid, Media & Publiek
Hoorcollege 1: Introductie
Communicatie
- The act or process of communicating; fact of being communicated
- The imparting of interchange of thoughts, opinions, or information by speech, writing, or signs.
- Something imparted, interchanged, or transmitted.
- A document or message imparting news, views, information, etc.
- Passage, or an opportunity or means of passage, between places.
Gezondheidscommunicatie motieven:
- Informeren
- Overtuigen
- Manipuleren
- Vermaken
- Empowerment
In verschillende domeinen:
- Individueel, bv. besluitvorming behandeling
- Maatschappelijk, bv. betrekken bij debat over vaccineren
- Politiek, bv. referendum over orgaandonatie
- Commercieel, bv. tv-programma over afvallen
Motieven en domeinen lopen door elkaar heen, hierdoor ontstaan er spanningen.
Publieksdebat over medisch-wetenschappelijke informatie.
BV. medische feiten vs. leken-experts (vaccinatiedebat).
BV. volksgezondheid vs. individuele vrijheid (corona beleid, euthanasie).
Communicatie: Communication is a two-way process during which information is transmitted in a
specific code (eg. language) and by means of a specific channel (or medium) from a sender to a
receiver, who reacts to the stimulus by means of feedback.
De zender en/of ontvanger kunnen ook een groep
zijn.
Bij campagnes hebben mensen commentaar en
meningen op de campagnes. Dit is de feedback.
Het publiek wil men al bereiken voordat de
campagne is begonnen.
Beide partijen moeten de boodschap begrijpen.
Er is sprake van succesvolle communicatie als
beide partijen de boodschap juist interpreteren,
de boodschap met intentie juist is verstuurd en
de boodschap juist is ontcijferd.
Gezondheid, Media & Publiek |1
,Misinterpretatie: zender stuurt de boodschap niet met intentie en de ontvanger ontcijfert de
boodschap niet juist. (Neutrale boodschap (zonder intentie) en de boodschap wordt als negatief
beschouwd).
Publiek waarmee men communiceert is divers.
- Interpersoonlijke communicatie tussen individuen (duo zender-ontvanger) en de impact hiervan
op relaties (BV. arts-patiënt).
- Kleine groepscommunicatie van ongeveer 3-20 zender(s)/ontvanger(s) met een
gemeenschappelijk doel en invloed op elkaar (BV. stoppen met roken groepen, praatgroepen,
voorlichtingsavonden, vertegenwoordiging van patiënten belangen behartigen)
- Massacommunicatie via media zoals televisie, kranten, internet t.b.v. informatiebestrijding en
beïnvloeding. Zender met een grote groep ontvangers (BV, persconferentie).
Targeting en tailoring van de communicatie (analyse en afstemmen) aanpassen aan de specifieke
doelgroep of het individu.
Er zijn publiekskenmerken waar rekening mee gehouden moet worden, zoals (socio-)demografische
factoren, cultuur, normen en waarden, interesses, belangen, vaardigheden, informatiebehoeften, -
verwerking en -zoekstrategieën, etc.
Media
Elk kanaal heeft eigen kenmerken, doelstellingen, beperkingen en mogelijkheden.
Sociale media, kranten, televisie, interpersoonlijk gesprek, flyers, YouTube, radio, etc.
E-health & M-health
Voorbeelden: patiëntendossier, smartwatch, laptop van dokter, herinnering aan afspraak,
thuisdokter, apps (BV. eetmeter).
Voordelen eHealth Nadelen eHealth
- Toegankelijk Vereist:
- Kosteneffectief - Digital literacy
- Tijdsefficiënt - Toegang internet
- Procesefficiëntie - Wetenschappelijke toetsing
- Eenvoudige dataopslag - Procesoverzicht
- Eenvoudige communicatie - Kwaliteitscontrole
- Overzichtelijk
- Ondersteunend/extra info Risico’s:
- Interactief - Behoefte ondersteuning
- Monitoren gezondheid - Te kort door de bocht
- Leidt tot engagement/participatie - Niet alles kan digitaal
- Privacyvraagstuk
eHealth om empowerment te faciliteren
- eHealth wordt door huidige literatuur beschreven als: a valuable framework that favors the
connection between the different systems and actors involved in the health management
process, this way promoting patient engagement”
- Maar: er is een gebrek aan toegepaste (tailored) en ‘holistische’ eHealth interventies.
- Bovendien: zijn veel getoetste mHealth interventies niet verkrijgbaar en verkrijgbare applicaties
niet getoetst.
Gezondheid, Media & Publiek |2
, mHealth = mobile health.
The use of mobile computing and communication technologies in health care and public health”
(Fiordelli et al., 2013).
- Mobiele devices
- Personal Digital Assistant (PDA)
- Smart watches en andere body-worm devices of implantaten
Hoorcollege 2: Making sense of corona
Populist trap: een persoon die geen wetenschapper is, maar wel wetenschappelijke uitspraken doet
(waar mensen naar zouden moeten luisteren). Hierdoor is het lastig om te bepalen wat waar en niet
waar is. En hoe gaan we om met de debatten tussen verschillende epidemiologen die het ergens over
oneens zijn die plaats vinden in het openbaar?
We moeten beter kijken naar de sense-making. Waarom?
Destabiliserende eigenschappen:
- Feiten zijn onzeker
- De inzet is hoog
- Beslissingen urgent
- Waarden in onenigheid (dispute)
De communicatie over wetenschap in de samenleving is erg complex en uitdagend geworden door
twee onderling verbonden problemen van het science communication landschap.
- Blurring boundaries (tussen de science en society):
Meer en verschillende connecties tussen de wetenschap en samenleving.
Dit geeft mogelijkheden om samen te werken, maar ook uitdagingen.
- Digital revolution (digitalisatie van de media):
Verscheidenheid van spelers en platforms (van toegang en creëren).
Toegang tot backstage conversaties (dingen die normaal aan tafel worden besproken bij wijze
van, komen nu op de sociale media).
Het grotere aantal van actoren die betrokken zijn bij publieke discussies.
Dit heeft ook geleid tot een groter aantal van issues die bediscussieerd moeten worden.
Elke actor brengt zijn eigen issues mee.
Wetenschappelijke kennis is maar een van de ingrediënten van die discussies. Wat ertoe leidt dat de
discussies van ‘feiten’ altijd gaan over waarden (values), ideologie en kracht (power).
Dit houdt in dat er aandacht nodig is voor:
- Processen waardoor wetenschappelijke kennis, maar ook waarden, relaties en issue-framing
worden gecommuniceerd.
- Multiple framings van een issue, en de mogelijke conflicten van waarden en visies (viewpoints).
Wat is waar en wat niet?
Het proces wat op gang komt is sense-making = the process by which we develop an understanding
of a complex reality.
- Voorgaande ervaringen en kennis
- Onderliggende interesses, waarden en motieven
- Sociale, culturele en demografische achtergrond
We worden geconfronteerd met een onzekere, tweeledige situatie. We moeten onszelf dan de
sense-making vraag stellen: wat is er aan de hand?
Gezondheid, Media & Publiek |3