PW Interventies bij Gedrags- en Opvoedingsproblemen hoorcollege 1 07/09/2020
Overzicht
Ambulante zorg: Jana Knot-Dickscheit (4 HC)
Pleegzorg & Residentiële Zorg: Elianne Zijlstra (6 HC) ook ervaringsdeskundigen worden betrokken
Besluitvorming: Mónica Lopez Lopez (2 HC)
Dit vak richt zich met name op stukje interventies, dus op linker gedeelte van de handelingscyclus.
Goede diagnostiek wordt als basis gezien voor het interveniëren.
Leerdoelen
Richtlijnen sturen ons handelen. We moeten in staat zijn goed te kunnen analyseren en
onderbouwen hoe we tot bepaalde besluitvorming komen en daarbij ook up to date zijn met kennis
rondom onderzoek. Bij de colleges van Monica leren we vooral de vaardigheden hiervoor.
Ambulante zorg
Doelgroepen
Interventies
Modellen
Richtlijnen
,Ambulante zorg is een erg breed en boeiend werkveld. Welke doelgroepen, interventievormen,
werkmodellen en richtlijnen zijn er allemaal? Richtlijnen als bron van kennis leren zien.
Ambulante zorg – Diverse verschijningsvormen en doelgroepen
• Voorlichting, advisering, training en therapie
• Individueel of groepsgewijs
• Vrijwillig of gedwongen
• In de thuissituatie of in gespecialiseerde settings
• Van licht tot intensief
• Ondersteuning van kind en/of opvoeder en/of gezin ter preventive van of interventie bij
lichte tot ernstige gedrags- en opvoedingsproblemen
• Ondersteuning van ouders gericht op:
• versterken pedagogische competenties/ opvoedvaardigheden zodat draagkracht
toeneemt;
• Problemen bij het opvoeden en opgroeien tijdig signaleren en praktische hulp of
morele en sociale steun aanbieden;
• Het sociale netwerk rondom kind en gezin versterken en een positief ondersteunend
opvoedklimaat bevorderen.”
http://www.regionaalkompas.nl/zuid-holland-west/thema-s/opvoedingsondersteuni
ng/wat-is-opvoedingsondersteuning/
De setting van ambulante zorg is een enorm breed veld met diverse doelgroepen en
verschijningsvormen. Er valt dus echt iets te kiezen later als orthopedagoog. Ambulante zorg dat gaat
van voorlichting bijv. aan ouders over advisering, training, maar ook echte vormen van therapie. Dat
kan groepsgewijs zijn of individueel. Dat kan vrijwillig of gedwongen zijn. Dat kan in thuissituaties
zijn, maar ook in gespecialiseerde settings. Dit gaat van een hele lichte tot hele intensieve vorm,
waarbij hulpverlener bijvoorbeeld op een dag meerdere uren op een dag in een gezin is. En die
ondersteuning is natuurlijk op het kind gericht, maar ook op de opvoeder. Sommige trajecten zijn
duidelijk gericht op het hele gezin en die kunnen dus gaan van preventie tot interventie en in die zin
dus van lichte tot zeer ernstige gedrags- en opvoedingsproblemen. En onze specialisatie in Groningen
zijn die ernstigere GOP, maar dat neemt niet weg dat we ook worden meegenomen in lichtere
vormen van ondersteuning. En als je dan kijkt als het gaat om ondersteuning van ouders, want niet
altijd is direct interventie bij het kind nodig, dan gaat het vooral erom dat deze ondersteuning gericht
is op ouders en hun pedagogische competenties versterken/opvoedingsvaardigheden te versterken
en daarmee te zorgen dat de draagkracht van ouders toeneemt. En wat we ook proberen is,
problemen bij opvoeden en opgroeien zo tijdig mogelijk te signaleren en praktische hulp of morele
en sociale steun aan te bieden. En een andere heel belangrijke pijler bij ondersteuning van ouders is
het sociale netwerk rondom kind en gezin te versterken en daarmee ook in bredere zin, dus gehele
opvoedingsklimaat en niet alleen het directe netwerk, het ondersteunend opvoedklimaat positief te
ondersteunen en te bevorderen.
“Opvoedingsondersteuning is het ondersteunen van ouders bij de opvoeding om een optimale
ontwikkeling van kinderen te bevorderen. Het omvat alle soorten ondersteuning van ouders met een
opvoedvraag of opvoedprobleem. Van het stimuleren en ondersteunen van de normale ontwikkeling
van jeugd, anticiperende voorlichting, het bevestigen van ouders in hun opvoedaanpak en het
beantwoorden van eenvoudige opvoedvragen tot een intensieve oudertraining voor ouders met een
complexere hulpvraag. Opvoedingsondersteuning richt zich op ouders vanaf de
zwangerschapsperiode tot het moment dat het kind 23 jaar is.” Bron:
http://www.regionaalkompas.nl/zuid-holland-west/thema-s/opvoedingsondersteuning/wat-
is-opvoedingsondersteuning/
“…het begeleiden van ouders in hun rol van opvoeder. … waarbij de ouder en het ouderschap de
centrale elementen vormen.“
,Bron: Bakker, 2005, p. 135
Preventie
Één van de uitgangspunten van de Nieuwe jeugdwet is:
“Preventie en uitgaan van eigen verantwoordelijkheid en eigen mogelijkheden van jeugdigen en hun
ouders, met inzet van hun sociale netwerk” (https://www.movisie.nl/artikel/transitie-jeugdzorg-
overzicht)
Representatief onderzoek onder wethouders en gemeentelijke directeuren (N=107) (Enquête van
RadarAdvies en Seinpost):
“Zestig procent wil besparen via meer preventieve jeugdzorg, zodat minder kinderen afhankelijk zijn
van dure, specialistische zorg.”
(http://www.radaradvies.nl/radaradvies_nieuws/transitie_jeugdzorg_gemeenten_gaan_voor_preve
ntie/715)
Allereerst ingaan op preventie, een lichtere vorm aan kind, ouders en gezin. In 2015 is nieuwe
jeugdwet van kracht gegaan. Preventie is een van de nieuwe uitgangspunten van deze nieuwe wet.
Preventie en uitgaan van eigen verantwoordelijkheid en eigen mogelijkheden van jeugdigen en
ouders met inzet van hun sociale netwerk, dat is dus een belangrijk deel van de nieuwe jeugdwet.
Later in college kijken in hoeverre het handig is om uit preventie in te zetten, wat de knelpunten zijn
etc. En als je ook kijkt naar gemeentes die dus verantwoordelijk zijn voor uitvoering van jeugdhulp,
dan blijkt uit enquête dat zij dus vinden of hopen dat ze veel geld kunnen besparen door inzetten van
preventieve zorg. De redenering is dat preventieve zorg goedkoper is en als het ons lukt om
preventief bezig te zijn, dan worden minder kinderen afhankelijk van, in hun ogen, dure
specialistische zorg. De nieuwe jeugdwet kent 5 uitgangspunten:
1. Preventie, uitgang van eigen verantwoordelijkheden en inzetten van sociale netwerk
2. Men hoopt zoveel mogelijk te de-medicaliseren (dus minder medicatie toe passen), dat men
ontzorgt en meer normaliseert en niet alles labelt en voor alles intensievere vorm van
ondersteuning biedt.
3. Men tracht zo snel mogelijk de juiste hulp te geven op maat en zo effectief mogelijk deze
ondersteuning te bieden.
4. Men tracht zo veel mogelijk integrale hulp te geven, dus één gezin, één plan en één regisseur
5. Meer ruimte voor professionals te bieden door juiste hulp te bieden door vermindering van
regeldruk
Zie hieronder voor uitgebreide uitgangspunten.
Voor dit deel belangrijk te weten dat er ook speerpunten geformuleerd zijn, waarbij het vooral gaat
om:
- Voorkomen van schooluitval
- Voorkomen van crimineel gedrag
- Voorkomen van opvoedingsprobleem
Uit een enquête van RadarAdvies en Seinpost onder 107 wethouders en gemeentelijke directeuren
blijkt dat de meeste van hen geen zicht hebben op de huidige kosten van de jeugdzorg, en hoeveel
geld hun gemeente er straks voor krijgt.
Iedereen realiseert zich dat kostenbesparingen nodig zijn. Zestig procent wil besparen via meer
preventieve jeugdzorg, zodat minder kinderen afhankelijk zijn van dure, specialistische zorg.
De nieuwe Jeugdwet kent 5 uitgangspunten:
Preventie en uitgaan van eigen verantwoordelijkheid en eigen mogelijkheden van jeugdigen
en hun ouders, met inzet van hun sociale netwerk;
, De-medicaliseren, ontzorgen en normaliseren door onder meer het opvoedkundig klimaat te
versterken in gezinnen, wijken, scholen en in voorzieningen als kinderopvang en
peuterspeelzalen;
Eerder de juiste hulp op maat te bieden om jeugdigen en gezinnen zo snel mogelijk, zo
dichtbij mogelijk en zo effectief mogelijk hulp te bieden met aandacht voor de
(kosten)effectiviteit van de geboden hulp;
Integrale hulp aan gezinnen volgens het uitgangspunt één gezin, één plan, één regisseur;
Meer ruimte voor professionals om de juiste hulp te bieden door vermindering van regeldruk
Speerpunten bijv.: voorkomen van schooluitval, voorkomen van crimineel gedrag, voorkomen van
opvoedingsproblemen
Begripsbepaling
Het begrip preventie is al aantal keren gevallen en het gaat daarbij om het voorkomen van bijv.
schooluitval of crimineel gedrag. Het gaat om bijv. het voorkomen dat kinderen specialistische zorg
nodig hebben. Ferrer heeft brede definitie gegeven. Als we spreken over preventie, dan gaat het over
een hele proactieve manier van handelen en dat het centrale doel van preventie is om NU op te
treden en in te grijpen om te voorkomen dat in de toekomst consequenties ontstaan en dat we
daarmee ook ervoor zorgen dat we een positieve toekomst kunnen creëren voor kinderen, jeugdigen
en gezinnen.
Nu worden we meegenomen in scherper beeld krijgen van preventie. Er spelen 2
classificatiesystemen een rol. De ene noemen we meer het klassieke en andere meer een nieuw
