Samenvatting van de hoorcolleges en Pscribe casus over de geriatrische patiënt. In deze samenvatting komen verschillende criteria voor kwetsbaarheid, farmacokinetiek en farmacodynamiek bij ouderen aan bod.
Inhoud
Geriatrie.................................................................................................................................................1
Kwetsbaarheid....................................................................................................................................1
Farmacokinetiek ADME bij ouderen...................................................................................................2
Absorptie........................................................................................................................................2
Distributie.......................................................................................................................................2
Metabolisme...................................................................................................................................3
Eliminatie........................................................................................................................................3
Farmacodynamiek..............................................................................................................................3
Deprescribing.....................................................................................................................................3
Medicatie-gerelateerde risico’s........................................................................................................10
Geneesmiddelen bij ouderen...............................................................................................................11
Pscribe..................................................................................................................................................13
Kwetsbaarheid
Een oudere is kwetsbaar indien deze vermindert functioneert op verschillende domeinen: fysiek,
cognitief, sociaal, psychisch.
4 factoren bepalen de kwetsbaarheid van een oudere patiënt [hc farmacotherapie bij kwetsbare
ouderen]:
- Afname van reserves (o.a. laag lichaamsgewicht, weinig spiermassa)
- Multimorbiditeit (ouderen hebben vaak meerdere aandoeningen welke ook met elkaar
interacteren)
- Polyfarmacie
- Veranderde biologie (o.a. vermindering van de nierfunctie, vet-vocht balans)
Kwetsbaarheid indien ≥ 3: [hc kwetsbare patiënt]
- Onbedoeld gewichtsverlies
- Afname loopsnelheid (>6 seconde/4 meter)
- Vermoeidheid
- Minder lichaamsbeweging:
o Dagelijks >4 uur zitten
o <1 wandeling per maand
o Niet fietsen of joggen
- Afname handknijpkracht
Geriatrisch syndroom: syndroom waarbij een of meer symptomen het gevolg zijn van meerdere
aandoeningen tegelijkertijd. Voorbeelden van geriatrische syndromen zijn vallen, incontinentie,
delier, duizeligheid. Een stressor kan dan zorgen dat het kwetsbare lichaam “instort”. Voorbeelden
van stressoren zijn: infecties, bijwerkingen van geneesmiddelen en verstoringen van water- en
zoutbalans.
1
, Farmacokinetiek ADME bij ouderen
Absorptie
- Hogere pH in de maag (door gebruik van PPI’s of verminderde aanmaak van maagzuur)
wordt gecompenseerd door tragere maaglediging.
- Kleiner resorberend darmoppervlak wordt gecompenseerd door langere passagetijd door de
darm bij ouderen.
- Verminderd actief transport door transporters/carriers leidt tot minder opname van vitamine
B12, calcium en ijzer.
Overall absorptie is niet veel anders bij ouderen. Wel vaker suppletie van vitamine B12,
calcium en ijzer nodig.
Distributie
- Vetmassa neemt toe, vocht en spiermassa neemt af. Tijdens veroudering neemt het
percentage vetweefsel in verhouding tot de totale hoeveelheid lichaamswater toe. De 'lean
body mass' neemt af, voornamelijk door afname van de spiermassa. Dit betekent dat de
verdeling van vet- en wateroplosbare verbindingen in het lichaam anders wordt. Dit heeft
consequenties voor de verdeling van geneesmiddelen over de verschillende weefsels en voor
de eliminatietijd.
- Lipofiele geneesmiddelen: groter verdelingsvolume; accumulatie in vetweefsel ->
halfwaardetijd neemt toe. Hierdoor zal werking en bijwerking na staken van het middel
langer aanhouden. Er is dus een lagere onderhoudsdosis nodig. Vb. diazepam.
- Hydrofiele geneesmiddelen: kleiner verdelingsvolume, hogere plasmaconcentratie. Wanneer
een oplaaddosis gewenst is, zal deze lager moeten worden gekozen dan gebruikelijk. Men
moet dus extra alert zijn bij middelen met een smalle therapeutische breedte, zoals lithium
of digoxine.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LiekevDin1511. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
