Samenvatting
Samenvatting Rechtshandeling en Overeenkomst - Literatuur (Asser) Week 4/5 (en videos)
- Instelling
- Maastricht University (UM)
Summary of Asser literature for week 4 and 5 (en videos)
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 20 pagina's
Voorbeeld 3 van de 20 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
VolgenVoorbeeld van de inhoud
hebben over de gedragingen waarin de fout isWEEK 2: EXONERATIE EN ALGEMENE gelegen.
VOORWAARDEN
HOOFDSTUK 5: AANSPRAKELIJKHEID VOOR SCHADE, VEROORZAAKT DOOR
Iemand staat onder dienst van een ander, deze kan hem
DE ONRECHTMATIGE DAAD VAN ANDERE
opdrachtenPERSONEN
geven. (BIV)
M.b.t. het functioneel verband is in de lagere rechtspraak
[183] AANSPRAKELIJKH. VOOR ONDERGESCHIKTEN
Krachtens art. 6:170 BW wordt in de eerste plaats aangenomen dat er sprake was van een onrechtmatige
aansprakelijk gesteld de werkgever voor de fouten van zijn daad ter zake van diefstal door een elektricien tijdens
ondergeschikte. De particuliere werkgever is dus aansprakelijk schafttijd,
voor de fouten van zijn arbeider. en door een chauffeur die tijdens het weekend in een
loods, waartoe hij toegang had, zaken verduister. Anders
i. Voor schade, aan een derde toegebracht door een
fout van een ondergeschikte, is degene in wiens dienst
werd beslist toen een werknemer, tijdens lunchtijd op weg
de ondergeschikte zijn taak vervult aansprakelijk, naar huis een aanrijding maakte. In dit geval werd
indien de kans op de fout door de opdracht tot het aangenomen dat er geen enkel verband bestond met de
verrichten van deze taak is vergroot en degene in opgedragen werkzaamheden.
wiens dienst hij stond, uit hoofde van hun Wanneer de ondergeschikte in dienst is bij een natuurlijk
desbetreffende rechtsbetrekking zeggenschap had
over de gedragingen waarin de fout was gelegen.
persoon (lid 2) en niet bij een bedrijf, is beslissend of de
ii. Stond de ondergeschikte in dienst van een natuurlijke ondergeschikte bij het begaan van de fout handelde ter
persoon en was hij niet werkzaam voor een beroep of vervulling van de hem opgedragen taak.
Art. bedrijf van deze persoon, dan is deze slechts
6:170 aansprakelijk, indien de ondergeschikte bij het begaan GROOT KIEVITSDAL (BEDRIJFSUITJE) – arrest
BW van de fout handelde ter vervulling van de hem
opgedragen taak. De Hoge Raad stelde in het Groot Kievitsdal arrest dat het
iii. Zijn de ondergeschikte en degene in wiens dienst hij “voor toepassing van art. 6:170 BW niet van belang is dat de
stond, beiden voor de schade aansprakelijk, dan fout buiten werktijd gemaakt is, dat de fout geen verband
behoeft de ondergeschikte in hun onderlinge hield met de bedrijfsuitvoering en dat de fout niet is verricht
verhouding niet in de schadevergoeding bij te dragen,
door zaken of middelen die door de werkgever ter beschikking
tenzij de schade een gevolg is van zijn opzet of
bewuste roekeloosheid. Uit de omstandigheden van worden gesteld voor de vervulling van de taak van de
het geval, mede gelet op de aard van hun verhouding, werknemers. Het bedrijf is derhalve aansprakelijk voor de
kan anders voortvloeien dan in de vorige zin is schade veroorzaakt door een fout van haar werknemers.”
bepaald. Waar en wanner speelt zicht het fout af? Niet van
belang indien buiten werktijd
Het is hier niet van belang of werkgever enig verwijt kan Aard van gedraging van WN? Kijken of er een verband
worden gemaakt. De vraag is of de werknemer een met werk of privésfeer? Hier is de WG niet
toerekenbare onrechtmatige daad heeft gepleegd en dus zelf ingegrepen!!
aansprakelijk is uit hoofde van art. 6:162 BW. Is dit het geval, Gelegenheid uitje door de WG uitgeroepen! Sociale
dan kan de benadeelde ook de werkgever aanspreken o.g.v. druk!!
art. 6:170 lid 1 BW. Een arbeidsovereenkomst is hiervoor geen De werknemers als een zekere eenheid naar buiten
noodzakelijke voorwaarde. traden en door de eigenaren/exploitanten van het
partycentrum ook als zodanig mochten worden
T.o.v. de benadeelde zijn werknemer en werkgever beiden beschouwd.
aansprakelijk. In hun onderlinge verhouding moet de schade De aanwezige grootaandeelhouder/directeur heeft
door de werkgever worden gedragen. Dat brengt mee dat de niet getracht te voorkomen dat olie op de bbq werd
tot betaling aangesproken werknemer regres kan uitoefenen gegooid.
op de werkgever. Dat is slechts ander bij opzet of bewuste
roekeloosheid (lid 3). BLOMAARD/ UTRECHT – arrest
Voor aansprakelijkheid van de werkgever op de voet van art.
Voorwaarden 6:170 lid 1 BW jegens zijn werknemer/ambtenaar voor de fout
In art. 6:170 zijn een aantal voorwaarden te vinden, o.g.v. van een collega-werknemer, is vereist dat de kans op de fout
dit artikel is vereist: door de opdracht aan laatstgenoemde tot het verrichten van
Dat de schade is veroorzaakt door een fout zijn is vergroot. Bij de beantwoording van deze vraag moet aan
(toerekenbare onrechtmatige daad) de hand van alle terzake dienende omstandigheden worden
van de ondergeschikte en onderzocht of tussen de fout van de betrokken werknemer en
dat er tussen de fout van de ondergeschikte enerzijds diens werk in dienstverband een zodanig verband bestaat dat
en de taak die hem is opgedragen anderzijds zijn werkgever de voor de daardoor veroorzaakte schade
voldoende verband bestaat. Deze eis van functioneel aansprakelijk is.
verband valt uiteen in twee voorwaarden: Ongeval vond plaats tijdens de pauze!! (shafttijd)
o De kans op de fout moet zijn vergroot door de Had dit te maken met de taken van WN?
aan de ondergeschikte gegeven opdracht tot Indien fout kan WG aansprakelijk worden gesteld!
het verrichten van de taak; en
o De werkgever moet juridische zeggenschap
1
, is vereist dat de kans op de fout door de opdracht gedragingen op gelijke wijze als voor eigen
aan laatstgenoemde tot het verrichten van zijn is gedragingen aansprakelijk.
vergroot.
Er was normaal beschouwd, iedereen deed dat – Immers, nu de wetgever een gelijke inhoud voor de
gemeente ingrijpt niet risico vergroot dus verplichting van de formele (A) en de materiële (B) werkgever
aansprakelijk!! (door de HR: volgens de HR deed het heeft gewenst, zal hetzelfde moeten gelden voor zover het de
Hof iets verkeerd, i.e. beperking tot vraag of kans aansprakelijkheid voor hulppersonen betreft.
beperkt is en niet naar alle omstandigheden gekeken!)
[187-189] VOLDOENDE VERBAND FOUT EN
OPGEDRAGEN TAAK
Een voorwaarde voor de toepasselijkheid van artikel 6:170 BW
[184] WEL OF GEEN ONDERGESCHIKTE? is dat er sprake is van voldoende verband tussen de fout van
De particuliere werkgever is dus aansprakelijk voor de fouten de ondergeschikte en de aan hem opgedragen taak. Aan deze
van zijn arbeider, de overheid voor die van haar ambtenaar. vereiste is voldaan indien:
Ook zonder dienstbetrekking kan tussen twee personen een De kans op de fout door de opdracht tot het verrichten
verhouding bestaan, dat iemand een ander het verrichten van van deze taak is vergroot; en
werkzaamheden opdraagt op deze voet, dat die ander door De werkgever zeggenschap had over de gedragingen
hem als ondergeschikte wordt gebruikt (bijv. Militair). waarin de fout was gelegen.
In het geval waarin de werkgever een natuurlijk persoon
Ten aanzien van artsen: In het Nuboer-arrest (1968) besliste de Hoge is (= het gaat niet om de uitoefening van zijn beroep)
Raad dat, wanneer een chirurg een operatie uitvoert met drie
de ondergeschikte handelde ter vervulling van de hem
gekwalificeerde artsen en een gekwalificeerde operatiezuster, deze
laatsten niet ondergeschikten zijn van de chirurg, hoewel zij verplicht
opgedragen taak.
waren hun werkzaamheden te verrichten volgens de voorschriften en
aanwijzingen van de chirurg. Artikel 7:462 BW bepaalt dat indien ter (ON)VOLDOENDE VERBAND
uitvoering van een behandelingsovereenkomst verrichtingen Volgens deze criteria zal de WG in het algemeen niet
plaatsvinden in een ziekenhuis dat bij die overeenkomst geen partij is, aansprakelijk zijn, indien een arbeider gedurende zijn
het ziekenhuis medeaansprakelijk is als ware het zelf bij die diensttijd iemand vermoordt. De aansprakelijkheid zal echter
overeenkomst partij.
wél intreden indien de WN de dood van een ander veroorzaakt
door gebruik te maken van de middelen/de gelegenheid die de
[185] TERBESCHIKKINGSTELLING VAN WERKNEMERS hem opgedragen werkzaamheden hem verschaffen, bijv.
De huurder, de deurwaarder, de notaris en de advocaat t.a.v. gereedschap, een machine, of de bevoegdheid tot het geven
hun opdrachtgevers, de aannemer (contractor) en de van een bevel aan een onder hem gestelde. De vraag of het
onderaannemer zijn geen ondergeschikte in de zin van artikel bewuste verband aanwezig is, hangt af van de waardering van
6:170 BW. alle feiten en omstandigheden waaronder de onrechtmatige
daad plaatsvindt.
Stel dat werkgever A, een van zijn werknemers (C) ter
beschikking van B (werkgever 2) stelt, en dat C schade De omstandigheid dat de daad werd gepleegd buiten
veroorzaakt. Wie is aansprakelijk? Normaal gesproken zal A diensttijd, zal meestal de conclusie wettigen dat de werkgever
aansprakelijk blijven. Dit kan echter anders zijn, tenzij de A-B bij gebreke van zeggenschap over de gedragingen van de
ovk en de wijze waarop daaraan uitvoering wordt gegeven ondergeschikte, niet aansprakelijk is. Maar dit behoeft niet
nopen dat A over de gedragingen van C geen enkele altijd het geval te zijn, zodat het beter is niet als zelfstandig
zeggenschap meer had. In dit geval, is B aansprakelijk. vereiste te stellen dat de O.D. gedurende de diensttijd werd
gepleegd. Het oordeel hieromtrent hangt wederom in hoge
mate af van de waardering der feitelijke omstandigheden. (Zie
[186] AANSPRAKELIJKHEID JEGENS WERKNEMERS
arresten op blz. 23)
Heeft C zelf recht op schadevergoeding, indien hij tijdens de
werkzaamheden wordt gelaedeerd? ARTIKEL 6:170 LID 2
1. T.a.v. A artikel 7:658 (2) BW: De werkgever is
Op de hoofdregel maakt lid 2 een uitzondering voor het geval
jegens de werknemer aansprakelijk voor de schade die
de ondergeschikte in dienst is van een natuurlijk persoon en
de werknemer in de uitoefening van zijn
niet werkzaam is voor diens beroep of bedrijf (huishoudelijk
werkzaamheden lijdt, tenzij hij aantoont dat hij de in lid
personeel, een tuinman, een kinderoppas enz.).
1 genoemde (veiligheids)verplichtingen is nagekomen of
Deze is slechts aansprakelijk indien de ondergeschikte bij het
dat de schade in belangrijke mate het gevolg is van opzet
begaan van de fout handelde ter vervulling van de hem
of bewuste roekeloosheid van de werknemer.
opgedragen taak (bijv. de kinderoppas veroorzaakt een
ongeluk bij het naar school brengen van de kinderen).
2. T.a.v. B art 7:658 (4) BW: Hij die in de uitoefening
van zijn beroep of bedrijf arbeid laat verrichten door een
persoon met wie hij geen arbeidsovereenkomst heeft, is [190] FOUT ONDERGESCHIKTE
overeenkomstig de leden 1 tot en met 3 aansprakelijk De ondergeschikte moet een fout hebben begaan – dit
voor de schade die deze persoon in de uitoefening van impliceert de aanwezigheid van een toerekenbare O.D. (fout);
zijn werkzaamheden lijdt. in andere woorden, de ondergeschikte moet zelf uit artikel
1. De bewijslast dat deze geen 6:162 BW aansprakelijk zijn. Is dat niet het geval (bijvoorbeeld
ondergeschikte is, rust op de werkgever (B). omdat de WN zich op een rechtvaardigingsgrond kan
2. Art 6:76 BW: Maakt de schuldenaar bij de beroepen), dan is de WG ook niet aansprakelijk.
uitvoering van een verbintenis gebruik van de Op deze regel bestaan er uitzonderingen (zie par
hulp van andere personen, dan is hij voor hun 197).
2
, Voorwaarden artikel 6:162 BW Anderen zien de WN als een instrument van de WG.
a. onrechtmatige gedraging? (deze gronden kunnen Een andermaal gaat men uit van een zekere eenheid
elkaar aanvullen) lid 1 en 2 van het bedrijf.
Inbreuk op een [subjectief] recht
Een doen/ nalaten i.s.m. een wettelijke plicht Als verklaring van de aansprakelijkheid van de werkgever
Een doen/ nalaten i.s.m. hetgeen volgens schiet elk van deze theorieën afzonderlijk tekort. Doch
ongeschreven recht in het maatschappelijk daaraan behoeft niet de conclusie te worden verbonden dat er
verkeer betaamt. geen enkele betekenis aan kan worden gehecht. Ook hier kan
i. Kelderluik criteria “is er sprake van worden aangenomen dat verschillende overwegingen aan de
gevaarzetting?” zo ja, gedraging is wetsbepaling ten grondslag liggen.
onrechtmatig!
ii. Turnster arrest “vraag: gedraging in strijd [194-196] (GEEN) VERHAAL WG OP WN
met ongeschreven recht?”
iii. Dekker/van der Heide [of Natrappen- De WG die krachtens 6:170 BW aansprakelijk voor de fout van
arrest] zijn WN is kan geen regres nemen op de ondergeschikte,
iv. Zusjes Jansen tenzij de schade een gevolg is van diens opzet of bewuste
v. Jetblast (gevaarzetting) roekeloosheid. Op beide onderdelen van deze regel zijn echter
uitzonderingen denkbaar.
Is een rechtvaardigingsgrond van toepassing? Er zij nog op gewezen dat uit art. 170 lid 3 niet slechts
Relativiteitsgrond? (6:163) voortvloeit dat de werkgever in beginsel geen regresrecht
op de werknemer heeft, doch omgekeerd ook dat de
b. Is de daad toerekenbaar? (Betrekking op degene die werknemer die de schade heeft vergoed het door hem
de gedraging uitvoert!) Op basis van: betaalde bedrag kan verhalen op de werkgever.
1. Schuld (verwijtbaar)
Het begrip ‘bewuste roekeloosheid’ wordt door de HR zeer
2. Risico
restrictief uitgelegd er is sprake daarvan indien de WN zich
Wettelijke bepalingen (voorbeeld:
tijdens het verrichten van zijn onmiddellijk aan het ongeval
6:165) (voorbeeld: handeling in strijd
voorafgaande gedraging daadwerkelijk bewust is van het
met aan een vergunning voorwaarden)
roekeloze karakter daarvan.
De in het verkeer geldende opvattingen
(voorbeeld: onervarenheid) Uit een overeenkomst kan iets anders voortvloeien. In de
praktijk zal het hier vooral gaan om de arbeidsovereenkomst.
c. Is er sprake van schade?
In art. 6:95 worden de vermogensschade en ander i. De werknemer die bij de uitvoering van de
overeenkomst schade toebrengt aan de werkgever of
nadeel genoemd.
aan een derde jegens wie de werkgever tot vergoeding
Personenschade van die schade is gehouden, is te dier zake niet jegens
Vermogensschade de werkgever aansprakelijk, tenzij de schade een
Art. gevolg is van zijn opzet of bewuste roekeloosheid. Uit
d. Is er sprake van een causaal verband? 6:661 de omstandigheden van het geval kan, mede gelet op
BW de aard van de overeenkomst, anders voortvloeien
Er moet sprake zijn van schade en er moet tevens
dan in de vorige zin is bepaald.
een causaal verband (conditio sine qua non- ii. Afwijking van lid 1 en van artikel 170 lid 3 van Boek 6
verband) bestaan tussen de schade en de ten nadele van de werknemer is slechts mogelijk bij
onrechtmatige handeling. Wanneer de schriftelijke overeenkomst en slechts voor zover de
onrechtmatige handeling zou worden weggenomen, werknemer te dier zake verzekerd is.
zou de schade dus niet bestaan. Er kan wel een
verband bestaan, maar dit verband kan te ver Deze bepaling regelt:
afzitten. de aansprakelijkheid van de werknemer die schade
toebrengt aan de werkgever of aan een derde jegens
wie de werkgever tot vergoeding van die schade is
[191-193] GRONDSLAG RISICOAANSPRAKELIJKH. WG gehouden, op dezelfde wijze als art. 170 lid 3 de
Op de WG rust een risicoaansprakelijkheid. Aan de wettelijk regresverplichting regelt, en
bepaling liggen verschillende overwegingen ten grondslag. beperkt de bevoegdheid om van deze regel en van
Oude recht – vermoeden van schuld. art. 170 lid 3 ten nadele van de werknemer af te
Doch waaruit zou deze fictieve schuld moeten bestaan? wijken.
In een vermoeden van schuld, bestaande in een
onvoldoende zorg bij het kiezen van de [197] UITSLUITEN AANSPRAKELIJKHEID ART 6:170
ondergeschikte. Maar: Indien de aansprakelijkheid
De aansprakelijkheid krachtens 6:170 BW kan contractueel
van de werkgever zou berusten op een vermoeden
worden uitgesloten.
van schuld, zou daaraan redelijkerwijze de
gevolgtrekking moeten worden verbonden dat hij
Op een beding waarbij de werkgever zich van
van deze aansprakelijkheid wordt bevrijd door het
aansprakelijkheid ter zake van fouten van een ondergeschikte
bewijs dat hij geen schuld heeft.
vrijtekent, kan ook deze zich in beginsel beroepen.
Sommigen achten het billijk dat de werkgever, in
wiens belang de arbeider werkt, ook het risico De aansprakelijkheid van de werkgever vervalt naar onze mening
draagt voor door de arbeider veroorzaakte schade niet door een beding waarbij de werknemer zelf zijn
(profijttheorie). aansprakelijkheid heeft uitgesloten jegens de gelaedeerde. Dit doet
Anderen zien de bijzondere gevaarlijkheid der immers niet af aan het feit dat de werknemer een fout heeft
opgedragen werkzaamheden als grond van de gemaakt, waarvoor de werkgever volgens de tekst van art. 6:170
aansprakelijkheid (theorie der gevaarzetting). BW aansprakelijk is.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper carrarogiulia96. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 71498 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen