Bloed, bloed en nog meer bloed. In deze samenvatting (Nectar hoofdstuk 9: Bloedsomloop, wo 5) staat alles wat je moet weten over de bloedsomloop. In deze samenvatting staat alle noodzakelijke informatie met handige plaatjes. Veel succes met leren!
• Open bloedsomloop (bij insecten)= groot bloedvat aan de rugzijde (hartbuis) met
hartkamers die bloed (zonder bloedcellen) via de kop de organen en de weefsels
omspoelt.
Door het ritmisch bewegen van de hartkamers vormt er een pomp- zuigbeweging die
bloed wegpompen en aanzuigt via openingetjes in de hartkamers.
• Gesloten bloedsomloop= bloed komt niet buiten de bloedvaten
• Enkelvoudige bloedsomloop (vissen)= maar 1 kamer en 1 boezem: bloed neemt O2 op en
stroomt direct door de rest van het lichaam. Minder krachtig dan dubbele, maar
(zwem)bewegingen verhogen stroomsnelheid
• Dubbele bloedsomloop (BINAS 84A) (amfibieën, reptielen, vogels en zoogdieren): linker-
ren rechterharthelft volledig gescheiden door tussenschot: rechterkamer ontvangt O2-
arme bloed en pompt het naar de longslagader, waar O2 wordt opgenomen en CO2 wordt
afgegeven (kleine bloedsomloop),
linkerkamer ontvangt O2-rijk bloed en pompt het via de aorta door slagaders naar
organen, waar (een deel van) de O2 naar de cellen diffundeert, O2-arme bloedt stroomt
vanaf organen via aders en een van beide holle aders naar de rechterboezem (grote
bloedsomloop)
• Slagaders (O2-rijk): meestal vernoemt naar organen waar het bloed naartoe stroomt
Aders (O2-arm): meestal vernoemt naar organen waar het bloed vanaf stroomt
• Holle aders: aders die aansluiten op de rechterboezem: bovenste gaat via hoofd en
onderste voor de rest van het lichaam
• Poortader= ader die van de darmen naar de lever stroomt
• Aorta is de grote lichaamsslagader vanuit linkerkamer die zich vertakt in slagaders.
• 1e vertakking van de aorta: kransslagader: voert O2-rijk bloed naar het hart zelf,
kransader voert het O2-arme bloed af
• In weefsels stroomt bloed door dunne haarvaten: hier vindt uitwisseling van stoffen
• tussen het bloed en de cellen van het weefsel plaats
,EEN LEVEN LANG POMPEN
• Elke harthelft heeft een boezem die bloed ontvangt uit aders en een kamer die bloed perst
naar de slagaders
• Een hartslag kent 3 fasen die links en rechts synchroon lopen: het vullen van de kamers, het
leegpersen van de kamers en een korte pauze: dit herhaalt voortdurend en vormt de
hartcyclus
• 1. Diastole: begin van de vulfase: boezems ontspannen
2. Boezemsystole: boezems trekken samen en kamers vullen met bloed uit boezems
3. Kamersystole (vlak na boezemsystole): de kamers trekken samen en voeren bloed naar
slagaders
• Door de druk tijdens kamersystole sluiten de hartkleppen tussen de kamers en boezems en
tegelijk gaan de slagaderkleppen (longslagaderklep en aortaklep) open.
• Zodra de kamers weer ontspannen sluiten de slagaderkleppen (doordat de druk in de kamers
lager is dan in de slagaders)
• Hartslag heeft 2 tonen: 1e door het sluiten van de hartkleppen en 2e door het sluiten van de
slagaderkleppen, na de tonen is er een korte pauze
• Tijdens cardiotraining varieert hartslagfrequentie (aantal hartslagen per minuut) → hartspier
wordt krachtiger en dikker
, EMBRYONALE BLOEDSOMLOOP
• Voor de geboorte is de dubbele bloedsomloop (de kleine bloedsomloop) nog niet
functioneel: in de embryonale bloedsomloop worden de longen niet gebruikt voor
gaswisseling (want het kost onnodig veel energie)
• Ongeboren baby ontvangt O2 en voedingsstoffen via navelstreng uit de placenta, die zich
mengen met het bloed in de lever en de onderste holle ader
• 2/3 van het bloed (van een ongeborene) gaat niet door de longen, een deel gaat door het
ovale venster= een opening tussen de rechter- en linkerboezem en een deel gaat via de
ductus Botalli= een verbinding tussen de longslagader en de aorta.
• Na de geboorte scheiden de grote en kleine bloedsomloop helemaal:
- De bloedvaten tussen de navelstrengader, de holle ader en de lever sluiten na het
afbinden van de navelstreng (BINAS 84B)
- Een pasgeboren baby huilt: waardoor de longen zich vullen met lucht en ontvouwen:
lucht biedt meer weerstand dan het vruchtwater (waarmee de longen tot dan zijn
gevuld)
- De druk in de linkerharthelft stijgt boven die van de rechterharthelft. In een paar weken
volgroeit het ovale venster met het tussenschot → rechter- en linkerharthelft volledig
gescheiden
- De ductus Botalli sluit na een paar dagen → vormt een sterk bindweefsel → al het bloed
stroomt nu door de longhaarvaten
• Bij 20% van pasgeborenen sluit het ovale venster niet helemaal: in het begin is het nauwelijks
te merken, maar op latere leeftijd kan dit tot problemen leiden door O2 tekort.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper JustDoIt. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
