Eten geeft ons brandstof, bouwstoffen en veel meer, maar hoe gaat ons lichaam hiermee om. In deze samenvatting (Nectar hoofdstuk 10: Voeding en Vertering, vwo 5) staat alles wat je moet weten over voeding en vertering. In deze samenvatting staat alle noodzakelijke informatie met handige plaatjes. V...
BIOLOGIE H10 VOEDING EN VERTERING
10.1 JE LICHAAM EN JE VOEDSEL
JE EIGEN DARMBACTERIËN
• Een goede darmflora (104 bacteriën) is belangrijk voor een goede vertering, stimuleert de
ontlasting en speelt een rol bij de afweer
BACTERIËN STIMULEREN EN WEREN
• Probiotica: bacteriën in je voedsel die je gezondheid bevorderen
• Prebiotica: onverteerbare plantenresten waar nuttig bacteriën in je darm van leven
• Een goede hygiëne verkleint de kan dat je te veel schadelijke micro-organismen binnenkrijgt
GROEPEN VOEDINGSSTOFFEN
• Koolhydraten (BINAS 67F): brandstof (leveren energievorm ATP), bouwstof (vooral voor
receptoreiwitten) en mogelijk reservestof
• Vetten (BINAS 67G): brandstof, bouwstof (voor membranen en hormonen) en warmte
isolatie (vetopslag onder huid)
• Eiwitten (BINAS 67H): bouwstof (spiereiwitten, hemoglobine en antistoffen) en brandstof, je
kan eiwitten niet opslaan
• Water: bouwstof (voor cellen), transportmiddel (bloedplasma) en warmtebuffer (houdt
lichaamswarmte vast), 1,5-2 L water nodig per dag (0,5 L door voedsel)
• Mineralen: bouwstof (kalkzouten bij botten) en spelen rol bij enkel processen in lichaam (Na+
en K+ voor werking zenuwcellen
• Vitaminen (BINAS 82A): essentiële voedingstoffen (in kleine hoeveelheid: mg), bij tekort
ontstaan gebrekziekten (als nachtblindheid bij tekort aan vitamine A)
, GOEDE DARMWERKING
• Voedingsvezels (onverteerbare plantaardige koolhydraatmoleculen) stimuleren
darmperistaltiek (samentrekken darm), nemen veel water op (→ volume van darminhoud
neemt toe → soepeler)
• Te weinig vezels → obstipatie
NIET IEDEREEN EET EVENVEEL
• WHO geeft ADH (aanbevolen dagelijkse hoeveelheid): hoeveelheden in percentages of mg
• Gemiddelde benodigde energie: 10.000 kJ (hangt af van geslacht en grootte)
JE LICHAAMSOMVANG
• Meer eten dan ADH → kan leiden tot obesitas
• Overgewicht kan ook door DNA veroorzaakt worden (ratten: allel dat vetcellen aanzet tot
deling, mensen: allel dat eetgedrag beïnvloedt)
ANDERE STOFFEN IN JE VOEDSEL
• Additieven: toegevoegde stoffen (om een voedingsmiddel aantrekkelijker of langer
houdbaar te maken: meestal niet nodig)
• ADI: aanvaardbare dagelijkse inname (BINAS 95A en B)
HEFTIGE REACTIES OP VOEDINGSMIDDELEN
• Voedselallergie: heftige reactie op een normaal voedingsmiddel (immuunsysteem reageert
sterk)
• Intolerantie: geen aanmaak van enzym voor afbraak stof
10.2 VETERINGSSTELSEL
ONTSTAAN VAN DE ONTLASTING
• Vertering: afbraak moleculen door enzymen
MONDHOLTE
• Mechanische verkleining (het verkleinen van
voedseldeeltjes door te kauwen) in de mond
vergroot het oppervlak van de voedseldeeltjes →
speeksel kan voedingsstoffen beter bereiken
• Er zijn 6 grote speekselklieren en veel kleine
• Speeksel (1 L per dag) bestaat uit:
- Het enzym amylase: breekt zetmeelmoleculen af
- Slijm: waardoor je voedselbrokken makkelijker kunt doorslikken
- Eiwitten: met mondbacterie- en schimmeldodende werking
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper JustDoIt. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
