Geschikte samenvatting voor het (school)examen voor VWO. Samenvatting van maatschappijwetenschappen hoofdstuk 13: Binding en natievorming, gemaakt aan de hand van het boek Seneca Maatschappijwetenschappen deel 3. Belangrijke begrippen zijn dikgedrukt in de samenvatting. Begrippen waarvan je de bete...
Maatschappijwetenschappen hoofdstuk 13: Binding en natievorming
Drie definities van identiteit:
Persoonlijk: iemands zelfbeeld
Sociaal: de groepen waar iemand deel van uitmaakt
Collectief: het beeld dat hoort bij een groep
In het proces van socialisatie leren mensen zich op een bepaalde manier te
gedragen. Zo ontstaan er waarden die belangrijk zijn en normen waar men zich aan
houdt.
Door de collectieve identiteit voelen mensen zich verbonden met elkaar, doordat zij –
dankzij groepsvorming – gemeenschappelijke waarden en normen ontwikkelen.
Vier typen bindingen:
Politiek; heeft te maken met politieke macht die mensen hebben en collectieve
goederen
Affectief: op basis van emoties
Cognitief; op basis van kennis
Economisch; heeft te maken schaarse goederen
Voor functionalisten zijn bindingen en sociale cohesie van het grootste belang in
samenlevingen. De stabiliteit van de samenleving loopt gevaar zodra functies of
deelsystemen niet bijdragen aan de binding.
Volgens het conflict-paradigma zijn conflicten interessant. Groepen kennen
bindingen, maar samenlevingen niet. Er is één groep met macht die hoopt dat de
groep zonder macht zich aanpast en de macht accepteert.
Voor het sociaalconstructivisme-paradigma staat het handelen van mensen
centraal. De nadruk ligt op de persoonlijkheid of identiteit van actoren en hun
identificaties.
Volgens het rationele-actor-paradigma gaan mensen bindingen aan omdat ze er
hun voordeel uit kunnen halen.
Vier soorten groepen:
Formele groepen: vast omschreven doelen, vastgelegde regels en
procedures, rollenstructuur en hiërarchie
Informele groepen: gesloten binding, geen vastgelegde doelen, normen,
rollenstructuur en hiërarchie
Primaire groepen: persoonlijke en emotionele band, steun en loyaliteit, van
belang bij socialisatie op micro- en mesoniveau
Secundaire groepen: doelgericht, onpersoonlijk en functioneel georiënteerd,
van belang bij socialisatie op macroniveau en sociale controle
Bij groepsvorming zijn er vijf fasen:
1) Oriëntatiefase: er heerst onzekerheid over het met elkaar omgaan.
2) Conflictfase: mensen hebben verschillende opvattingen en dat zorgt voor
conflicten.
3) Integratiefase: er komt een balans voor de verschillende opvattingen.
Gedeelde normen worden duidelijk.
4) Uitvoeringsfase: samenwerking verloopt ongestoord, er zijn geen problemen
bij de samenwerking
, 5) Ordefase: er wordt geprobeerd om de samenwerking aan verdere regels te
binden en zo tot institutionalisering te komen
Bij groepsvorming wordt snel bepaald wie bij de groep hoort of juist niet (in- en
uitsluiting). Dit leidt tot:
Ingroup (sociale binding en identiteit)
Outgroup (afwijzing en competitieve gevoelens)
Door sociale controle wordt geprobeerd om te voorkomen dat mensen uit de groep
stappen of afwijkend gedrag vertonen. Mensen gaan uit de groep omdat ze:
Er niet meer bij willen horen (dropping out, opting out)
Er niet meer bij mogen horen (uitsluiting, discriminatie)
Er niet meer bij kunnen horen (armoede, werkloosheid)
Sociale cohesie wordt versterkt door:
Wederzijdse afhankelijkheid (of eigenbelang)
Dwang (of macht)
Gedeelde waarden en normen (saamhorigheidsbesef)
Indicatoren van sociale cohesie:
Mesoniveau: het aantal groepen waar mensen zich bij betrokken voelen
Macroniveau: het aantal gewelddadige conflicten in een samenleving
Via socialisatie en acculturatie kunnen mensen gedeelde waarden en normen
(cultuur) leren. Durkheim vergeleek een traditionele met een moderne samenleving
om te kijken wat een maatschappij stabiliteit geeft en wat de maatschappij bij elkaar
houdt. Hij vergeleek ze op het gebied van solidariteit en de arbeidsverdeling.
In de traditionele samenleving:
Mechanische (plichtmatige) solidariteit
Een morele gemeenschap
Iedereen heeft dezelfde taak met gelijke en vaste patronen
Productie is gericht op eigen gebruik
Niet gesproken over vernieuwingen
Geen ruimte voor afwijkend gedrag → negatieve sancties
Conformisme → aanpassen aan het gedrag van de groep
In een moderne samenleving:
Ruimte voor zelfbepaling, individuele vrijheid en afwijking
Organische (voortgekomen uit iets levends) solidariteit
Arbeidsverdeling en taakdifferentiatie vraagt om individualiteit
Productie is meer gericht op de markt
Onze overheid heeft de macht om zaken te regelen die individuen niet zelf kunnen
regelen. Deze macht wordt als legitiem beschouwd. Dit is een gevolg van het proces
van staatsvorming. De staatsvorming van Nederland is onderdeel van de
staatsvorming van West-Europa. Dat proces begon in de Middeleeuwen. Toen
ontstonden er politieke instituties en instellingen om de afhankelijkheden tussen de
vorst en de adel + de burgers vorm te geven. Dit proces bracht een eind aan het
feodale systeem en was het begin van de Nederlandse staat.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rosiework. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
