Samenvatting Positieve psychologie
Hoofstuk: 1,2,3,4,5 & 6
,Hoofdstuk 1 Positieve psychologie.
Inleiding
De onderliggende boodschap van PP is dat het leven voor iedereen beter kan worden als aan
bepaalde voorwaarden is voldaan.
Positieve psychologie
PP is de wetenschappelijke en sociale stroming in de psychologie waarin welbevinden en
optimaal functioneren centraal staan. Mental Health is meer: de aanwezigheid van welbevinden.
Het WHO omschreef geestelijke gezondheid als een toestand van welbevinden, waarin het
individu zijn mogelijkheden realiseert, kan omgaan met de normale stress van het leven,
productief kan zijn in het werk en een bijdrage kan leveren aan de samenleving.
Definities positieve psychologie:
- “Psychology is not just a health science concerned with illness: it could be larger. It is about
work, education, insight, love, growth, and play”, Seligman en Csikszentmihalyi (grondleggers).
- PP is the scientific study of human strengths and virtues (Sheldon & King)
- PP is the study of what constitutes the pleasant life, the engaged life, and the meaningful life
(seligman)
- PP is the study of the conditions and processes that contribute to the flourishing of optimal
functioning of people, groups, and institutions (Gable & Haidt)
- PP studies what makes life most worth living (Peterson)
- PP is the scientific study of human flourishing, and an applied approach to optimal functioning.
It has also been defined as the study of the strengths and virtues that enable individuals,
communities and organizations to thrive (Positive Psychology Institute)
Korte historie
Het verhaal van Seligman over zijn dochtertje Nikkie, was een eyeopener. Het Nikki-principe bleek
voor de hele psychologie van belang: PP werd de stroming die uitgaat van de sterke kanten van
de mens en de veronderstelling dat geluk niet alleen het gevolg is van de juiste genen of toeval,
maar te vinden is door het identificeren en gebruikmaken van de sterke kanten die iemand bezit.
Het is niet de bedoeling van PP om alles wat er inmiddels bekend is voer menselijk lijden en
ziektes te vervangen, maar juist aan te vullen in te komen tot een betere balans in het begrijpen
van wat mensen meemaken: de pieken en de dalen en alles daartussen in.
Welbevinden
Het Engelstalige acroniem voor de vijf pijlers is PERMA: Positive emotions, Engagement,
Relations, Meaning en Accomplishment. De vijf pijlers van Seligmans well-being theory zijn:
1. Het plezierige leven, ervaren van positieve gevoelens.
2. Het goede leven, het betrokken leven dat verwijst naar je inzet bij wat je doet.
3. Het hebben van positieve relaties.
4. Het zinvolle leven, verwijst naar het leven dat is gericht op iets water groter si dan de eigen
persoon.
5. Iets bereiken in je leven.
De PERMA-profiler meet deze vijf pijlers in combinatie met negatief affect en gezondheid.
De definitie van de WHO van positieve geestelijke gezondheid wordt wel verdeeld in drie
componenten:
1. Emotioneel welbevinden is de tevredenheid met het eigen leven en het ervaren van positieve
gevoelens.
2. Psychologisch welbevinden is gericht op optimaal functioneren in het individuele leven.
3. Sociaal welbevinden richt zich op optimaal functioneren in sociale groepen en de
samenleving.
Er bestaat overigens nog onduidelijkheid over de samenhang tussen deze componenten van
positieve geestelijke gezondheid.
Sterke kanten
Uitgangspunt van PP is dat de regulieren psychologie te eenzijdig gericht is op klachten en te
weinig op krachten. De sterkekantenbenadering biedt goede mogelijkheden voor individuele en
professioneel ontwikkeling. Het mooie aan sterke kanten Ius dat ze ontdekt, geleerd, geoefend en
, uitgebouwd kunnen worden. En dat iedereen over sterke kanten beschikt, hoewel deze en de
configuratie ervan per persoon kan verschillen. De sterkekantenbenadering geeft aandacht aan
goede eigenschappen die iemand bezit en zorgt ervoor dat motivatie toeneemt, omdat je werkt
op basis van waar je goed in bent. Sheldon, Jose, Kashdan en Jarden stelden een lijst samen van
de tien belangrijkste sterken kanten als het gaat om het bereiken van doelen en welbevinden:
1. Nieuwsgierigheid
2. Het idee dat je controle hebt over goede en slechte gebeurtenissen
3. Aanwezigheid van zingeving
4. Volharding
5. Dankbaarheid
6. Gebruik van sterke kanten
7. Neiging tot plezier maken
8. Neiging tot betrokkenheid
9. Neiging tot zingeving
10. Genieten van het moment
Volwassene die zwoel dankbaar als volhardend zijn nauwelijks suïcidale gedachten hebben.
Volgens de onderzoekers hebben mensen die een combinatie van deze twee sterke kanten
bezitten een gezonde oriëntatie op het verleden, het heden en de toekomst, en zijn de daardoor
veerkrachtig en niet suïcidaal.
De zelfdeterminatietheorie geeft een goede onderbouwing van de sterkekantenbenadering. Deze
theorie gaat ervan uit dat mensen drie basisbehoeften hebben: 1. Behoefte aan competentie; 2.
Begoten aan autonomie; 2. Behoefte aan verbondenheid en acceptatie. In de
sterkekantenbenadering wordt aan deze drie behoeften voldaan, waardoor welbevinden kan
toenemen.
VIA signature strengths test:
Heeft als doel een universeel classificatiesysteem van deugden en sterke kanten te wondkelen als
tegenhanger van het classificatiesysteem van psychische stoornissen DMS-5. Er worden 24
sterke kanten onderscheiden, ingedeeld in zes deugden (zie tabel 1 blz 25).
StrengthsFinder:
Maakt onderscheid tussen talenten en sterke kanten. Een talent is een natuurlijk terugkerend
gedragspatroon dat op productieve wijze kan worden aangewend. Een sterke kant is het
vermogen om consistent op excellent niveau te presteren op een taak.
R2 Strengths Profiler:
Onderscheiden maar liefst 60 sterke kanten ofwel persoonlijkheidskrachten. Om iets een sterke
kant te noemen moet aan twee voorwaarden zijn voldaan: competentie en energie. Linley en
collega’s onderscheiden potentiële sterke kanten (unrealised strenghts) en manifeste sterke
kanten (realised strenghts).
Talentenwijzer:
Werd ontwikkeld voor hoger onderwijs. Hierin wordt onderscheidt gemaakt tussen persoonlijke
kwaliteiten enerzijds en persoonlijke kerncompetenties anderzijds. Persoonlijke kwaliteiten zijn
positieve persoonlijkheidseigenschappen. Een kerncompetentie si een competentie waarin
iemand, binnen zijn eigen mogelijkheden, een zeer hoog niveau heeft bereikt.
Toepassingsgebieden
Psychologie en psychiatrie:
Saleebey noemde deze focus op sterke kanten het ‘sterkteperspectief’ met de volgende
aannames:
- Iedereen bezit sterke kanten die ingezet kunnen worden om de kwaliteit van leven te
bevorderen, ongeacht de moeilijkheden
- De motivatie van cliënten neemt toe door een constante focus op sterke kanten zoals door de
cliënt gedefineerd
- Bij het ontdekken van sterke kanten wordt door cliënt en therapeut samengewerkt; therapeuten
hebben niet het laatste woord over wat clienten nodig hebben om hun leven te verbeteren.
- De focus op sterke kanten vermindert de neiging van therapeuten om cliënten te veroordelen of
te beschuldigen voor hun moeilijkheden, en zorgt ervoor dat ze ontwikkeld hoe cliënten
overleven, zelfs in de moeilijkste omstandigheden
- Elke omgeving, zelfs de troosteloote, kent hulpbronnen
Dit perspectief wordt gebruikt in de oplossingsgerichte therapie, de positieve cognitieve
gedragstherapie en psychotherapie voor posttraumatische succes. Rashid noemde met
betrekking tot psychotherapie vier implicaties:
