Waarden
Ideaal, innerlijke overtuiging. Waarden vormen de basis van de ethiek.
Normen
Richtlijnen voor handelen (gebaseerd op onderliggende waarden). Ongeschreven regels.
Moraal
Geheel van normen en waarden (plaats en tijdgebonden). Beschrijving van de normen en
waarden, het is beschrijvend.
Ethiek
Kritische, systematische reflectie op de moraal.
De student begrijpt het belang van moed en integriteit in de beroepspraktijk.
Moed = een eigenschap waardoor je iets nuttigs doet dat veel anderen niet durven.
Integriteit = het zorgvuldig handelen van een pedagoog.
De student kan uitleggen wat normatieve professionaliteit inhoudt.
De normatieve professional
Normatieve professionalisering gaat uit van de vooronderstelling dat elk professioneel
handelen, ook een morele kant heeft (normatieve professionaliteit). Anders gezegd: bij
professioneel handelen spelen altijd ook normen en waarden een rol.
- Vrijheid: keuzes maken > discretionaire ruimte (de ruimte die je hebt binnen
rechtelijke kaders je eigen inzicht te volgen en zelfstandig te beslissen over het
toepassen van bevoegdheden)
- Verantwoordelijkheid dragen als pedagoog over: kwetsbare mensen, kinderen,
macht (drang en dwang).
- Rechtvaardiging, verantwoorden waarom je als pedagoog iets doet.
De student kan uitleggen wat discretionaire ruimte inhoudt.
Discretionaire ruimte: een eigen handelingsruimte die ontstaat als omschreven kaders
ontoereikend en niet bereikbaar zijn, dan ga je deze ruimte zelf invullen.
De ruimte die je hebt binnen wettelijke kaders je eigen inzicht te volgen en zelfstandig te
beslissen over het toepassen van bevoegdheden. Het maken van keuzes, in staat zijn van het
nemen van beslissingen.
De student kan een moreel dilemma in een casus herkennen en verwoorden.
Moreel dilemma (Rothfusz)
- Een probleem waarbij je uit twee alternatieven moet kiezen met verschillende
normen en waarden:
De alternatieven sluiten elkaar uit,
Er is sprake van handelingsdruk (je moet kiezen),
Er is sprake van een waarden conflict,
Soms ook: er zijn strijdige belangen die verenigbaar zijn.
- Intuïtiever: je ervaart tweestrijd (onderbuikgevoel)
- Het is in elk geval geen praktisch probleem (hoe vul ik het observatieformulier wat ze
op stage gebruiken in?)
, Kenmerken moreel dilemma
- Kiezen tussen twee alternatieven, waarbij er voor elk alternatief relevante
zwaarwegende argumenten zijn aan te voeren. Tweesprong
- Twee verschillende waarden zijn in conflict.
- Je ervaart handelingsdruk als professional
- De alternatieven hebben te maken met normen en waarden (geen methodische
vraag)
Stappenplan voor morele dilemma’s
1. Beschrijf de situatie?
2. Wat is het dilemma?
3. Welke handelingsalternatieven?
4. Wie zijn de betrokkenen en wat zijn hun belangen?
5. Welke waarden en normen spelen mee?
6. Welk alternatief kies je?
De student kan benoemen welke waarden, normen en belangen er spelen bij een moreel
dilemma.
Waarden en normen
Waarden:
- Wat vind jij belangrijk?
- Waar houd je van?
- Wat zijn je idealen?
- Bijvoorbeeld: betrouwbaarheid.
Normen
- Aan welke regels houd je je daarom?
- Bijvoorbeeld: je moet altijd je beloften nakomen.
Niveau van belangen
- Eigenbelang als egoïsme, bijvoorbeeld een marathon lopen voor jezelf en niet voor
een goed doel of een bedrijf dat de lucht/wereld vervuild voor meer winst.
- Welbegrepen eigenbelang, (een overtreding voor jezelf goed praten, vanwege
bepaalde gebeurtenissen) bijvoorbeeld mag je een brood stelen omdat je zoveel
honger hebt maar je hebt geen geld om het te betalen of je rijdt door rood omdat je
vrouw met spoed naar het ziekenhuis is gegaan voor de bevalling.
- Belang van anderen, bijvoorbeeld arme geld geven of opkomen voor kinderen bij
Unicef.
- Algemeen belang, bijvoorbeeld dijken bouwen of vechten in het leger.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nomiroozen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.