College aantekeningen
Uitgebreide HC aantekeningen Inleiding Criminologie
Zeer uitgebreide hoorcollege aantekeningen van het vak Inleiding Criminologie (mastervak)
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 81 pagina's
Voorbeeld 4 van de 81 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
HOORCOLLEGES INLEIDING CRIMINOLOGIEHOORCOLLEGE 1A (WAT IS CRIMINOLOGIE)
Het onderwerp van criminologie is het onderzoeken van criminaliteit of crimineel gedrag.
Criminaliteit = een verzamelterm van gepleegde delicten die in het Sr staan.
Bij jongeren is de grens tussen baldadigheid en criminaliteit niet scherp. Dit heeft te maken met de leeftijd, want
jongeren leren een beetje de normen (jongeren zoeken de grenzen op), hoever mag je gaan, wat is de norm en wat
is de grens. Bij jongeren zeggen we vaak, dit is baldadigheid, die groeien nog en zitten in een leerproces.
Criminologie is veel breder gericht op het begrip criminaliteit, dan op het strafrechtelijk begrip.
Criminologische onderwerpen
- Voetbalgeweld, jeugdbendes, maffia, genocide, hacking, internetfraude, stalking, pesten,
drugscriminaliteit, eigenrichting, straatroof, winkeldiefstal, verkeersdelicten, seksueel misbruik.
Een criminoloog die als wetenschapper bezig is wil een verklaring geven voor feiten en inzichten die diepgaan en
langer mee gaan, dus niet generaliseren en kort door de bocht gaan, maar op feiten baseren.
- Sibo van Ruller: “criminologen zijn ook niet geholpen door te veel mantra’s van feitjes, rijtjes en
theorieën, want dan gebeurt er weer wat ergs op straat. Of ze lezen in de krant over verse massagraven…
Geen rijtje in de wereld helpt om zoiets te begrijpen”.
Dus over de vraag wat criminologie is bestaan flink wat misverstanden.
Wat is criminologie?
Afbakening van het woord ‘criminologie zelf’
- -Logie = wetenschap à dus een wetenschap die betrouwbare en precieze kennis wil leveren over
criminaliteit, over mensen die misdaden plegen en over hoe daarop gereageerd kan of moet worden (de
reactie hierop).
o Dit betekent dat criminologen kennis uit de waarneembare werkelijkheid halen à geen
laboratorium studies, niet alleen maar in de boeken. Ze kijken naar de werkelijkheid. Een deel
van die werkelijkheid is waarneembaar, daar zijn methoden voor en een deel is onzichtbaar.
Sommige criminologen gaan bijv. het darknet onderzoeken (dat is in principe onzichtbaar).
o Criminologie is een empirische wetenschap, die is gebaseerd op wetenschappelijke ervaring,
bevinding en observatie en daaruit voortvloeiend weten à het is een empirische wetenschap,
omdat ze naar de werkelijkheid gaat kijken.
Dit impliceert dat criminologen sociale wetenschappers zijn die naar de werkelijkheid moeten kijken, dit
moeten onderzoeken (waarnemen), door te observeren (gesprekken voeren, interviews, enquêtes), om de
werkelijkheid die ze willen besturen te analyseren.
Er bestaan dus misverstanden over criminologie, omdat er meerdere vakken (andere disciplines) met het
onderwerp criminologie bezighouden. En in het strafrecht gaat het over ‘hoe het hoort’ en in de criminologie gaat
het over ‘hoe het is’. Criminologen zijn ook geen politie- of forensisch wetenschappers, ze zijn geen
wetenschappers die hulp willen bieden aan het strafrecht, ze willen juist onafhankelijk zijn van het strafrecht (geen
hulpverleners). Ook zijn criminologen geen criminalisten (= politie, opsporing).
De criminoloog wil weten hoe het zit (empirisch perspectief) à hij moet kijken wat er gebeurt in de werkelijkheid,
hoe het is. En dat is niet kijken of onderzoeken naar ‘hoe het hoort’ (dat doen strafrechtjuristen). Wel nemen ze
normatieve reacties mee, maar het is geen normatieve vraag waarop criminologie een antwoord wil hebben à
VERSCHIL GOED ONTHOUDEN!
- Het gaat over het ‘sein’ (hoe het is) en niet zo zeer over het ‘sollen’ (hoe het hoort) en over normatieve
kwesties.
Criminologie is ook een multidisciplinaire wetenschap = gebruik maken van verschillende wetenschapsgebieden/
wetenschappelijke disciplines (bijv. psychologie, antropologie, sociologie). Criminologie bestaat eigenlijk niet als
zelfstandige wetenschap (een eigen denksysteem, methodologie, wetenschapstheorie). M.b.t. de methodologie
leent de criminoloog van verschillende wetenschapsgebieden. Er is dus geen specifieke onderzoeksmethode voor
crimininolgie. Dus criminologie ontleent haar begrippen, theorieën en onderzoeksmethoden aan verschillende
andere sociale wetenschappen en past deze toe op haar onderzoeksobject.
- Het onderzoeksobject is de criminaliteit en de beheersing daarvan.
1
,Filmpje dr. Jan Nijboer
Vraag: Wat zijn de inzichten omtrent het uitgaansgeweld en hoe is dit beheersbaar?
- ’s nachts gedragen mensen zich anders dan overdag, er is ’s nachts meer geweld en wapenbezit. Jan
Nijboer ondervraagt mensen die uitgaan. Vroeger was er ook al geweld aan de orde.
- Het onderzoek wordt gedaan om:
o Beter inzicht te krijgen in het verschijnselgeweld
o Ze willen kijken om geweld beter te beheersen, er beter mee om te kunnen gaan, het beter te
controleren.
- Het blijkt dat cameratoezicht zorgt voor een groter gevoel van veiligheid en er is nog wat winst te behalen
in de manier waarop politie en beveiligers omgaan met geweldssituaties. Wij denken dat de
samenwerking tussen politie en beveiligers heel belangrijk is in de beheersing van geweld in het
uitgaansleven.
Ontstaansgeschiedenis criminologie (founding fathers)
- Cesare Beccaria (rechtsfilosoof) (1766) à hij wordt vaak als de eerste wetenschapper genoemd die de
basis heeft gelegd voor de criminologie. Hij had een hele andere kijk op criminaliteit en het strafrecht
dan gewoon was in die tijd. Hij was extreem kritisch op het toenmalige strafrecht, want dat strafrecht was
toen gekenmerkt door willekeur in de strafoplegging en de wreedheid van de straffen. Hij heeft in die tijd
een manuscript geschreven over misdaad en straffen. Het was zo provocerend dat hij de publicatie niet
onder zijn eigen naam deed. Het is een rechtsfilosofisch pleidooi hoe strafrecht moet zijn en in elkaar
moet zitten, ook meer erkenning en begrip voor criminaliteit. Voor empirische criminologie is hij geen
founding father.
- Adolphe Quetelet (cartograaf) (1835) à dit was een belg. Met het begin van de criminologie als
empirische wetenschap wordt vaak aangezet met de geboorte van de statistiek (toen nog cartografie
genoemd). Hij verzamelde gegevens van de werkelijkheid. Hij heeft ook hele duidelijke uitspraken
gedaan over de ontwikkeling van criminaliteit en criminaliteitspatronen van die tijd en wees op de grote
regelmaat die in die criminaliteitspatronen te vinden zijn. Hij heeft correlaties kunnen vaststellen tussen
armoede, criminaliteit, opleidingsniveau (sociale ontwikkeling) en criminaliteit. En een van zijn
conclusies (die nog steeds actuele geldigheid heeft is dat de ontwikkeling van criminaliteit veel meer met
maatschappelijke wetmatigheden heeft dan met de wilsbesluiten van individuen.
o ‘Maatschappelijke wetmatigheden bepalen de ontwikkeling van de criminaliteit meer dan
individuele wilsbesluiten’. Eigenlijk zijn het de maatschappelijke wetmatigheden (armoede,
werkloosheid, etc.) die het plegen van criminaliteit en de mate van criminaliteit in de
samenleving gaan bepalen.
o Onthouden dat hij een ‘founding father’ is voor de statistische achtergrond.
- Cesare Lombroso (gevangenisarts) (1872) à een Italiaan en hij was eigenlijk de eerste die echt
empirisch onderzoek heeft gedaan. Zijn benadering wordt ook de criminele antropologie genoemd
(kennis van de mens, eigenlijk meer biologie). Hij vindt dat criminaliteit heeft zijn oorsprong in het feit
dat de criminele mens achter gebleven is in het evolutieproces. Zijn veronderstelling is dat de mensen die
afwijken doordat ze zijn achtergebleven in het evolutieproces, zijn gedetermineerd en die afwijking kan
ook via biologische en uiterlijke kenmerken zichtbaar of gedocumenteerd worden. Dit onderzoek en deze
basis aanname heeft hij heel breed uitgezocht (hij heeft bijv. ook gekeken naar linkshandigen). Hij heeft
bijv. onderzoek gedaan naar uiterlijke kenmerken:
o Laag voorhoofd
o Uitstekende kaken
o Borstelige doorlopende wenkbrauwen
Lombroso was gevangenisarts, dus hij heeft met die mensen gesproken. Hij heeft een hele speciale
populatie aangetroffen en hij heeft ook de kans gehad al die mensen te cartograferen of empirisch de
gegevens te verzamelen. Verder was het precies de tijd dat de fotografie is ontstaan. Hij kon foto’s maken
van die mensen, dat was in die tijd heel uniek, want o.b.v. die foto’s heeft hij onderzoek gedaan. Dit
wordt nu visuele criminologie genoemd. Lambroso had het over het evolutieproces, en dat was niet
vreemd want in die tijd kwam Charles Darwin ook met de evolutietheorie (natuurlijke selectie). Bovenop
kwam nog dat disciplines als cranologie en frenologie ontstaan (gezicht/schedel) = met de
veronderstelling dat je aan iemands hersen of schedel dingen te weten komt over iemands karakter. Er
kwam heel veel kritiek over deze biologische criminologie. Hoewel hij in zijn tijd innovatief was. Er
werd ook veel gebruik en misbruik gemaakt van zijn theorie, door narcisme maar ook de rassentheorie
(biologische kijk op de mens).
o Buikhuisen (NL criminoloog) à een biologische criminoloog die op Lombroso heeft
voortgebouwd. Dit was in de jaren ‘50/’60 absoluut niet welkom (na de rassentheorie). Hij is
daarmee ook zijn stoel als docent in Leiden kwijtgeraakt.
2
, o Eigenlijk zouden de meeste criminologen geen biologische criminologie beoefenen, dan zijn ze
juist biologen. Maar er komt nu wel weer steeds meer hersenonderzoek. Zeker is dat het thema
biologie/neurologie/vorming van de hersenen/kennis van de hersenen weer op de agenda staat.
De biologische criminologie heeft een hele zware historische lading door de holocaust/rassentheorie.
- Alexandre Lacassagne (forensische geneeskunde 1880/1890) à dit is ook een arts en die heeft heftige
kritiek geleverd op Lombroso (niet tegen afgezet). Hij heeft een sociaal determinisme aangenomen. Het
is de omgeving die iemand tot criminaliteit brengt en dat betekent ook dat de maatschappij
medeverantwoordelijk is, “iedere maatschappij krijgt de criminaliteit die zij verdient”. We gaan weg van
het sociale gedrag, de individu, de evolutie, en we kijken puur naar de samenleving/maatschappij want
die maatschappelijke omstandigheden maken dat criminaliteit wordt gepleegd.
- Willem Bonger (jurist en socioloog 1920) à dat is de eerste echte NL-hoogleraar criminologie aan de
universiteit van Amsterdam (het Willem Bonger-instituut). Hij bouwde voort op de Franse milieuschool
en hij heeft een sterk accent gelegd op de relatie tussen de ontwikkeling van criminaliteit en economische
condities. Hij was Marxistisch en vond dat de economie alles bepalend is voor de samenleving. Hij had
een veronderstelling dat, stel dat de sociaaleconomische situatie van een maatschappij gaat verbeteren,
dan gaat de criminaliteit afnemen (en dan bedoelt hij de criminaliteit uit ellende). Wat uiteindelijk uit het
onderzoek van Bonger is blijven hangen en wat nog steeds actueel is = het idee dat sociale ongelijkheid
een hele belangrijke factor is die criminaliteit kan verklaren (dus de focus op sociale ongelijkheid).
Chicago school (1920) à deze Chicago school heeft een empirische revolutie uitgelokt. Het was een
sociologische school en geldt als een van de beroemdste scholen binnen de criminologie. 1920 was een tijd van
snelle industrialisatie, een grote immigratiestroom van EU naar VS, grote depressie. Chicago was in 1840 een
kleine handelspost van enkele 1000 inwoners. In 1890 was het een miljoenen stad, het was dus de aantrekkingsstad
in die streek in de VS. In 1920 ontstond de Chicago school (ze hadden toen meer dan 3 miljoen inwoners). Een
dergelijke bevolkingsexplosie heeft geleid tot enorme sociale problemen in Chicago. In 1929 was de beurzencrash
en ontstond een grote crisis (armoede, jeugdbendes, daklozen, corruptie, georganiseerde criminaliteit, maffia, etc.).
De meeste aandacht van de overheid ging uit naar de grote mate van werkloosheid, want ze woonden allemaal in
getto’s en dat vertoont een grote mate van misdaad en criminaliteit. Oost-Europeanen werden verantwoordelijk
gehouden voor de grote mate van criminaliteit in die buurten. Robbert Park is een van de criminologen en die vond
dat die verklaring te kort door de bocht was, hij ging niet mee in de discriminerende verklaring. Hij vroeg zich af:
wat is eigenlijk precies het verband tussen de zichtbare sociale problemen in Chicago en de stad zelf? Naar die
relatie heeft hij gezocht. Hij heeft de stad zelf tot zijn onderzoek domein gemaakt (niet jeugdbendes, armoede).
Hij deed een grootschalig empirisch divers onderzoek. Ze hebben statistisch lange termijn onderzoek gedaan naar
de sociale geografische spreiding van criminaliteit. Dit hebben ze wel gedaan met overheidsgegevens. Ze hebben
participerende observatie gedaan, dus ze hebben in al die wijken van de stad rondgelopen. Ze hebben met die
mensen gesproken, wat gebeurt er, wat is de sociale structuur van de wijken, etc.
Conclusies Chicago school à de kenmerken van de sociale structuur zijn van invloed op de omvang van de
criminaliteit in een bepaald gebied/in een bepaalde wijk, ongeacht de sociale en etnische achtergrond van de
bewoners = sociale desorganisatie.
Sociale structuur van bijv. jeugdbendes à wat hun opviel is dat het merendeel van de betrokken jongeren, die
waren woonachtig in buurten die overhanggebieden waren in Chicago tussen het centrum en de woonwijken in de
rand van de stad. Die zones waren tussen centrum en rand van de stad waren gekenmerkt door sociale
desorganisatie = een situatie waarin geen gemeenschapsgevoel, geen stabiele relaties, lage sociale controle,
zwakke en ineffectieve instituties (slechte scholen, en overheidsinstituties), geen harmonie binnen de gemeenschap
(hele diverse gemeenschap) en haar waarden.
Wat is een theorie? = een wetenschappelijk model of een wetenschappelijke uitspraak over waarnemingen in de
werkelijkheid. Doel = de onderlinge samenhang van de waarnemingen te beschrijven en verklaren.
- Zonder theorie is het platte data en intellectuele betekenisloosheid. Dus je zet eigenlijk een bril op.
Theorie en methodologie zijn de bril waardoor we de sociale werkelijkheid zien. Eigenlijk is het een
zonnebril, want de werkelijkheid wordt vervormd. Dat kan niet anders, want de theorie is niet de
werkelijkheid, daarom wordt voortdurend aan theorieën gesleuteld.
3
, Beïnvloeding van de criminologie door andere disciplines
HOORCOLLEGE 1B (MEDIALE AANTREKKINGSKRACHT &
RECHTBANKVERSLAGGEVING )
Cybercrime wordt verplaatst naar college van 26 september en volgende week is het thema Jeugd geweld en
Jeugdbendes.
Waarom vinden mensen criminologie zo spannend?
- Wat niet goed zichtbaar of bekend is vinden we spannend à cybercriminaliteit & hacking
- Media en criminaliteit, maatschappelijke berichten over criminaliteit
Criminaliteit = Aan de ene kan is criminaliteit af te bakenen als norm overtredend gedrag. Dit is een hele brede
de ni e. In de nauwe zin is het strafrechtelijk gedefinieerd gedrag. Moeten criminologen niet kijken naar de
maatschappelijke schade van een gedraging om te kijken of er sprake is van criminaliteit? Er zijn ook criminologen
die beweren als toelichting dat criminaliteit gedrag of een handeling is die zo wordt benoemd. Een groot deel van
criminaliteit waar wij als burger kennis van krijgen is via berichten over criminaliteit. Berichten onderling,
berichten in de media etc. Vooral hedendaags de social media.
Stelling: criminaliteit is voor de meerderheid van de gewone burger een bericht over criminaliteit.
- Twee op de vier NL’ers kennen iemand in hun naaste omgeving die slachtoffer was
o Berichten over criminaliteit (iemand heeft iets vertelt). Dit betekent dat we in alledaagse leven
veel weten over criminaliteit, maar dat komt voornamelijk uit berichten of verhalen daarover.
- Het alledaagse over criminaliteit komt uit berichten en verhalen over criminaliteit
o Je kunt er dus eigenlijk ook continu over lezen en het wordt ook continu geselecteerd in bijv.
push-up berichten op je telefoon.
- Veel van deze verhalen zijn berichten over berichten (met name over geweld)
o Vaak zijn de berichten die je leest dus ook geen rechtstreekse berichten
- Dagelijkse criminaliteit in de (social) media
- Focus ligt op gruwelijke criminaliteit, ernstige misdrijven en sensationele criminaliteit
Conclusie: Meerderheid van de burger heeft geen persoonlijke ervaring met (gruwelijk) geweld, maar wel via
berichten hierover. Onze kennis komt dus via de berichten. De berichten zijn beschikbaar omdat er belangstelling
voor is. De mensen willen hier wat over lezen en wat over horen.
Waarom zijn (media)berichten over criminaliteit zo populair?
- Onderwerp criminaliteit en straf laat bijna niemand onverschillig à iedereen is er bij betrokken, het heeft
iets met ‘ons’, onze samenleving, te maken.
- Berichten vertellen iets over de normatieve contouren van een samenleving.
- Men voelt zich in hoge mate emotioneel bij betrokken à soms kun je je identificeren met het slachtoffer
(“ik ben ook een vrouw van 23 jaar, nog student”), sensatie, angst, onveiligheid.
- Sensationele misdrijven of gruwelijke en ernstige misdrijven hebben grote aantrekkingskracht à bij
gruwelijke misdrijven hebben we een sterke emotionele betrokkenheid dan bij een dagelijkse overval op
straat.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper myrondewolff. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73527 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen