Dit is een uitwerking van de hoorcolleges 3 en 4. De slides zijn aangevuld met tekst eronder, zodat je de hoorcolleges zelf niet meer hoeft te bekijken.
Potpourri aan ideeën levert drie modellen op binnen het NPM:
1. Managerial state -> staat wordt een manager en houdt de prestaties bij (minder
subsidiëren).
2. Competitie -> private organisaties gebruiken om publieke taken uit te voeren
(faillissement is mogelijk).
3. Partnerschappen -> publieke- en private organisaties gaan samenwerken (risico op
bedrog).
Beschrijving college:Hoorcollege:
Veranderde publieke sector (gericht op de 3 E’s: efficiency , effectiviteit en economie) levert
3 modellen op. Noordegraaf zet ter vergelijking 3 logic’s uiteen (performance,
professionalism en politics). Noordegraaf: public management kunnen we ook bestuderen
(niet alleen praktijk, maar ook discipline). NPM is dominant: performance overtreft de
andere 2 en dit geeft problemen.
De bureaucratie van de overheid is vervangen
door het NPM door de markt binnen te halen in de publieke sector (bedrijfsmatiger werken).
De grenzen tussen publiek en privaat vertroebelen. Er ontstaan
beheersbaarheidsvraagstukken: hoe moet je de publieke sector organiseren? Betere ideeën
kennen de gedachtegoederen van: de bijbel van NPM, re-inventing government en waard
krijgen voor je geld. Er moet worden afgerekend/gestuurd op prestaties binnen de publieke
sector (geen input logica meer volgens het bureaucratiemodel).
Pagina 1 van 11
, Boek ‘What money can’t buy’ door Michael Sandel:
Wat gebeurt er als wij in steeds meer levensgebieden markt gaan introduceren?
Er zitten grenzen aan in welke mate je iets kunt vragen aan iemand die behoeftig is. Sandel
geeft 2 argumenten voor dit soort praktijken: 1) eerlijkheid; en 2) corruptie van de moraal. Er
is sprake van wachtrijenproblematiek (zwervers betalen om in de rij te staan voor een gratis
concert).
Rijken hebben een gold card en kunnen zich overal uitkopen; er zitten morele grenzen aan
dit soort praktijken (corruptie argument). Hoe kun je op een marktachtige manier oplossen?
boetes uitdelen leidt tot het legitimeren van dit soort gedrag, want er is betaald: de
maatschappelijke norm is dat je je aan spraken houdt (gebruik maken van aangeboden
faciliteiten).
Dit alles heeft consequenties voor de morele kwaliteit van de samenleving (corruptie
argument = rijken kunnen van alles kopen). Gevolgen van het NPM^
Van chaos (institutionele spaghetti) naar orde (modellen)
binnen het NPM. Ondoorzichtelijkheid van instituties (half
overheid, half markt) roept op tot overzicht. Er zijn 3
verschillende kritieken op de overheidsbureaucratie. Dit geeft
3 modellen binnen het NPM:
1. Kritiek van de publieke economen: de
overheidsbureaucratie verkwist geld (uitputting van
budgeten). Marktmodel als uitkomst: competitie door
financiële prikkels. Het verplicht men om doelmatig te
handelen en een speler te worden in de markt. Calculerend.
2. Kritiek op de beheersbaarheid op de overheidsbureaucratie: de overheid krijgt steeds
meer taken, en ‘the span of control’ wordt te groot. Er zijn ideeën teweeggebracht
over een interne organisatie (agentschappen) binnen de publieke sector; deze
bestuursorganen handelen zelfstandig, staan ver weg van het centrale gezag en
beschikken over autonomie (prorail). Het aanbieden van de diensten is een markt. Er
is sprake van prestatiesturing: de zelfstandige agentschappen worden aangestuurd
op wat ze leveren.
3. Kritiek op de regeltjes: het bureaucratiemodel is vooral bezig met de interne zaken
en vergeet de omgeving. Dit wordt in samenwerking gedaan met de overheid (co-
productie). Er is sprake van projectification: samenwerking met private organisaties.
Governance.
Model 1 - Marktmodel
Voorbeelden van dit model:
Pagina 2 van 11
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Hebe. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,00. Je zit daarna nergens aan vast.