Samenvatting
Samenvatting Global Geography hoofdstuk 4, 5, 6, 7
Samenvatting studieboek Global Geography van Harm J. de Blij en Peter O. Muller - ISBN: 9780470553039, Druk: 14, Uitgavejaar: -
[Meer zien]Voorbeeld 5 van de 26 pagina's
Voorbeeld 5 van de 26 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
1Sociale en regionale geografie periode 2
Global shift: verschuiving economisch zwaarte punt, Sovjet Unie minder; Azië meer.
Brik landen: China, Rusland, India, Brazilië → gaan economisch steeds sterker worden.
Uitspraak: China koloniseert Afrika. Ze zetten complete productie systemen op en
werken alleen met Chinezen. China speelt belangrijke rol in Afrika. China produceert in
Afrika want het is een lage lonen land. China overmeesterd de wereld. Chinezen zijn slim in
handel.
Global village: de wereld wordt steeds kleiner. Dit vanwege grotere schepen, pijnleidingen,
ICT etc.
Periferie: Afrika blijft achter. Maar nu meer semi periferie.
Fragmentarische globalisering: verschil tussen arm en rijk.
Brain drain proces: alle kennis gaat naar de grote steden. (op het platteland blijft niets
over). Hierdoor ontstaat enorme vergrijzing. Ontwikkeling blijft achter. Dit noem je ook wel
fragmentarische ontwikkeling.
Netwerk global shift: contacten worden makkelijker.
Transporttheorie van Ullman.
Complentariteit - Twee gebieden vullen elkaar aan. De een heeft een overschot van een
gewas, de ander heeft een tekort.
Transporteerbaarheid – Er is infrastructuur tussen twee gebieden (zoals bv. Havens)
Tussenliggende mogelijkheden – Als halverwege een land ook vraag heeft naar een
product, zal de transportlijn afbuigen.
Tussenliggende hindernis – Producten kunnen door hindernissen niet overal verkocht
worden (zoals natuurrampen, maar ook piraten op de zee etc.)
Hoofdstuk 4 Midden Amerika:
Vasteland van Mexico tot Panama en alle eilanden in het Caribisch gebied
oostwaarts.
Grote dam tussen grote oceaan en Atlantische Pacific.
Landbridge tussen Noord en Zuid Amerika
Cultureel en politiek erg gefragmenteerd. Gaan nu meer samenwerken.
Afrikaanse invloeden in Caribean
Spaanse en Amerindian meer op vasteland
Americo‟s minst ontwikkelde landen hier.
Mexico domineert: - gebied, - populatie, economie.
Mexico hervormt mede door NAFTA, heeft meer industrie, hoopt industrie met US en
Canada uit te breiden onder naam van de NAFTA.
Mexico is een Semi periferie.
Centrum: De rijkste landen/gebieden/regio‟s.
Periferie: De armste landen /gebieden/regio‟s.
Semi-periferie: (ertussenin) Behoort niet tot de rijke landen maar ook niet tot de
allerarmsten.
Begrippen:
1. Land bridge: Een landbrug, is een landengte of bredere landverbinding tussen
afzonderlijke gebieden, waarover dieren en planten in staat zijn om over te steken en
te koloniseren in nieuwe landen. Tussen Noord en Zuid Amerika door plaat tectoniek.
2. Isthumus: kleine strip of land (land lengte)
, 2
3. Archipelago: Een
archipel, ook wel een
eiland groep of eiland
keten, is een keten,
cluster of inzameling van
eilanden. Archipel is een
eilandenboog. Vulkanen
barsten uit, lava komt
aan de oppervlakte en er
ontstaan eilanden.
Voorbeeld; grote en
kleine Antillen.
Hot spot: Hotspots op Aarde
komen niet noodzakelijk voor
aan de randen van de platen.
Hot spot is een dun stukje in
de aarde. Plaat eroverheen, magma komt eruit → vorming van eilanden.
4 Culture hearts
Heartlands, source area, innovation center; place of origin of a major culture.
Midden Amerika is een cultureel hart geweest (Mesoamerica). De Maya‟s, Aztecs en
spanjaarden hebben hiervoor gezorgd.
Maya‟s – tropische laaglanden.
Stenen piramides, tempels. Populatie tussen 2 en 3 miljoen. Dynastie, naast een strenge
religieus hiërarchie. Artiesten en wetenschappers die een groot deel van de agricultuur en
handel tot stand brachten. Katoen, textiel industriee. Export van katoen tegen waardevolle
rauwe materialen. Hielden kalkoenen, verbouwden cacao, ontwikkelden schrijfsystemen en
studeerden astronomie.
Aztecs – Mexicaanse hoogland zone van tegenwoordig
Stichtten de eerste westerse urban center > Teotihuacán. Heeft bijna 7 eeuwen bestaan.
Organisatie en macht in de pre-columbian tijd. Eerst gebied van 65 km in een berg omcirkeld
basin (kouder en droger dan tropisch klimaat). Transport ging over wateren. Daarna
uitbreiding om bijv. belasting te vragen. Ontwikkelden graan, maïs, zoete aardappel, bonen,
tomaat, cacaobonen en tabak.
Spanjaarden
Kwamen in een zeer korte tijd binnen (1519-1521). De Spanjaarden waren meedogenloos en
een groot deel van de Amerindians kwamen om door de Spanjaarden en door ziektes van
Spanjaarden en Afrikaanse slaven. Droge akkerbouw werd vervangen door natte. Stenen
bouwmateriaal door hout (ontbossing). Schapen werden geïntroduceerd. Amerindians
leerden spaans, en maakten kennis met de romaanse katholieke religie. Uitbreiding van
commerciële landbouw, wegen van invloed, Romaanse katholieke geloof uitbreiden.
Inca State
Één van deze altiplanos in Cuzco (nu Peru) werd het centrum van Zuid-Amerika‟s grootste
inlandse rijk, die van de Inca. De Inca waren expert in het bouwen van stenen structuren,
wegen en bruggen, die hun rijk verenigden. Dit volk was ook goed in administratie, goede
boeren en herders, fabrikanten, bestuderen van het heelal, en experimenten met
hersenchirurgie. Goede militaire strategieën. Stabiele, goed- functionele staat. De
autoriteiten waren gecentraliseerd, maar heersten over een heel groot gebied. In 1530
veroverden de Spanjaarden het centrum, en hadden zo dus macht over een groot gebied.
Nalatenschap kolonialisme:
Land toe-eigenen voor commerciële doeleinden.
• Zelfvoorzienende oogsten werden oogsten voor export
• Gevolgen:
, 3
Hongersnood
Armoede
Migratie
Afnemende agrarische
diversiteit
v.s monocultuur.
4. Mainland-rimland framework:
(John Augelli) één gebied dat is
verdeeld in kleine gebieden. Deze
gebieden hebben weer
herkenningspunten.
Rimland is omgeven door water.
minder makkelijk bereikbaar
makkelijker bereikbaar
Haciënda
Komt voor op het Mainland. Zelfvoorzienend landgoed waar arbeiders op werken.
Niet effectief. Social prestige.
Plantage
Komt voor op het Rimland. Landbouw voor de export. Welvaart is belangrijker dan
sociale prestige. Kapitaal en vaardigheden worden vaak geïmporteerd, gevolg:
ownership van buiteland en outflow of profits. Seizoenswerk.
Mainland Rimland
locatie meer geïsoleerd goede bereikbaarheid
fysisch gebergten eilanden
milieu
klimaat hoogte zones tropisch
cultuur Euro-Indiaans Euro-Afrikaans
ras mestiezen mulatten
grondbezit haciënda plantages
patronen
Spaans instituut Noord Europees
Zelfvoorzienend winst/rijkdom
- Vochtige tropische kuststreken
- Alleen voor de export
- Kapitaal en vaardigheden importeren t.b.v.
de export.
- Seizoensarbeid (oogsttijd) (ingehuurd)
- ‘factory-in-the-field’ → dus meer efficient.
5. Mestizo: is een term die traditioneel gebruikt in het Spaans voor een persoon van
een gecombineerde Europese en Indiaanse afkomst.
Tijdens de koloniale periode, werden de mestiezen al snel de meerderheidsgroep in
een groot deel van wat vandaag de Spaanstalige delen van Latijns –Amerika zijn. In
sommige Latijns-Amerikaanse landen, zoals Mexico, werd de naam Mestizo
, 4
gehangen aan de vorming van een nieuwe onafhankelijke identiteit die noch geheel
Spaans noch geheel inheemse was.
6. Hacienda: (vorm van landbouw) (mainland)
Spaanse oorsprong
niet efficiënt en niet winstgevend maar sociale prestige
bewerkers wonen op het land
binnenlandse markt
diverse gewassen
hele jaar werk
zelfvoorzienend
7. Plantation: (vorm van landbouw) (rimland)
Noord-Europese oorsprong
export georiënteerde monoculturen
efficiënt
geïmporteerde kapitaal en kennis
seizoensarbeid
Cashcrops / marktgewassen
winstoogmerk
kwetsbaar voor markt
8. Acculturatie is het overnemen van elementen van een vreemde cultuur wanneer
groepen langdurig in direct contact met elkaar staan. Over het algemeen zullen beide
groepen elementen van elkaar overnemen, maar zal het vooral de groep die
minderheid vormt zijn die het meest verandert. Dit kan vrijwillig plaatsvinden, maar
ook onder dwang. Soms is dit fysieke dwang, maar er kan ook sprake zijn van een
economische noodzaak als het niet overnemen van elementen het einde van een
beschaving betekent.
In Mexico vond geen acculturatie plaats (door europeanen) maar transculturation, de
tweerichting uitwisseling van cultuur en eigenschappen tussen maatschappijen in
nauwe contacten.
• Transcultruration: ( gebeurt in Mexico) transculturatie is een term bedacht door
Cubaanse antropoloog Fernando Ortiz in 1947 om het fenomeen van de nieuwe en
gecombineerde culturen te beschrijven.
• Acculturatie verwerven van een andere cultuur (one-way)
• Transculturatie (two-way) → twee culturen die dicht bij elkaar wonen nemen
hun gewoonte over.
• Assimilatie
Immigranten adopteren steeds meer elementen van de cultuur van de autochtone
groep. De eigen culturele identiteit gaat hiermee verloren. Acculturatie is een proces,
geen toestand, de omvorming kan erg lang duren. Het aanleren van de cultuur waarin
je opgroeit. Dit is gedeeltelijk een bewust proces maar ook een deels onbewust
proces omdat je de hele dag omringt bent door de cultuur. Ouders en de directe
omgeving spelen een belangrijke rol. (enculturatie)
Eindtoestand van het acculturatieproces, immigranten hebben nu de gehele cultuur
van de autochtone bewoners overgenomen. De verschillen onderling zijn helemaal
verdwenen. 3 stappen van culturele beïnvloeding: mode, eten, architectuur, kunst.
9. Maquiladora:
Vanaf 1965 kwam er een buitenlandbeleid om ondernemingen aan te trekken in het
grensgebied met VS. Deze bedrijven zijn assemblagebedrijven (maquiladoras). Er
worden halffabrikaten geïmporteerd en deze worden bewerkt en als eindproduct
geëxporteerd. Door het maken van eindproducten van halffabrikaten ontstaat waarde
toevoeging. Door de bedrijven te vestigen in gebieden met lagere lonen houdt men meer
winst over. Maar niet alleen de lage lonen is een pullfactor. Door het invoeren van
halffabrikaten hoeft men geen invoerrechten te betalen en een ander voordeel is dat men
dan alleen over de toegevoegde waarde van de exportproducten belasting hoeven te
betalen.
, 5
De eerste maquiladoras werden rond de grens met VS gevestigd. De voordelen waren
lage lonen en dichtbij de VS. Door de komst van de assemblagebedrijven kwam er een
migratiegolf op gang van Centraal-Mexico naar Noord-Mexico.
Voordelen VS:
goedkoop kunnen produceren
gedeelte van de illegalenstroom kwijt uit Mexico.
Voordelen Mexico:
Werkgelegenheid in het noorden
Mensen blijven eerder in Mexico wonen
Speciale Economische zones (SEZ)
Spelen belangrijke rol
• Vanaf 1965: buitenlandse ondernemingen kunnen onder gunstige (geen
importbelasting) voorwaarden zich vestigen in SEZ. (van plan: vrije markt/
economie)
• Vanaf 1994 nog gunstiger (NAFTA), nu ook maquiladora‟s in zuidelijker van
de grenszone.(SEZ werken nog groter)
• In werking vanaf 1 januari 1994
• Handelsovereenkomst tussen Mexico, Canada en de VS
• Vrijhandelszone, invoerrechten en handelsbelemmeringen afgeschaft.
Mexico en NAFTA:
• Positief:
– Hogere levensstandaard
– VS investeren Mexicaanse markt, banen gecreeërd voor de
Mexicanen.
– Mexicaanse export, omzet stijgt door export naar VS en Canada
• Negatief:
– Niet alle mensen profiteren. Door NAFTA is inkomensongelijkheid
toegenomen.
– (Mais) boeren heb sterk te lijden agv Amerikaanse subsidies eigen boeren →
Mexico is afhankelijk van Mais.
– Meer migranten
– Afhankelijkheid VS erg groot
– VS doen moeilijk over importeren van b.v. advocado‟s en tomaten. Hiermee
schenden ze dus NAFTA.
Grens Amerika en Mexico is belangrijk. De theorie van Ullman is van toepassing op de VS
en Mexico.
10. Dry canal: Op het nauwste stukje van Mexico om zo te concurreren met het
Panama–canal.
11. Altitudinal zonation: Hooggelegen zones in bergachtige gebieden beschrijft de
natuurlijke gelaagdheid van de ecosystemen die zich voordoet op verschillende hoogtes
dankzij wisselende milieu-omstandigheden. Temperatuur, vochtigheid,
bodemsamenstelling en zonnestraling zijn belangrijke factoren bij het bepalen van
hoogte-zones, die bijgevolg ondersteunen verschillende planten-en diersoorten.
Permanent
sneeuw/ijs
Boomgrens
Schapen
Gerst
Hotland
Tropische
argiculture
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sandramul. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 56326 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen