College aantekeningen
Collegedictaten hoorcolleges Filosofie
- Instelling
- Vrije Universiteit Amsterdam (VU)
Collegedictaat van 39 pagina's voor het vak Filosofie van de economie aan de VU
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 39 pagina's
Voorbeeld 2 van de 39 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
HC2 Filosofie: WetenschapsfilosofieEpistema = wetenschap = zoeken naar rationele verklaringen. Boekje inleiding wetenschapsfilosofie
bestaat uit:
1. Standaardwetenschapsmodel (natuurkunde)
2. Karl Popper: historisch rationalisme
3. Kuhn: geschiedenis van de wetenschap
De samenleving is afhankelijk van onze perceptie.
Standaardwetenschapsmodel
Singuliere feiten worden waargenomen. Door deze te generaliseren ontstaat een algemene wet: dit
proces heet inductie. De algemene wet verklaart de theorie. Empirische wetten kunnen vervolgens
weer singuliere feiten voorspellen.
Inductie moet onafhankelijk zijn van eigen mening van de wetenschapper en ontstaat via statische
modellen, wiskunde of logica. Een demacatiecriterium bepaald wat wetenschappelijke kennis is. In
het standaardwetenschapsmodel is het demacatiecriterium verificatie. Voorbeeld van een theorie:
zwaartekracht. Dit verklaart op een dieper niveau de empirische wet dat alles valt. Een wet moet:
Logisch consistent zijn
Verifieerbaar zijn
Gebaseerd zijn op theorievrije waarnemingen
Geformuleerd worden met wiskunde, statistiek of logica.
Kennis accumuleert: dat betekent dat het opbouwt. De ‘context of discovery’ mag irrationeel zijn,
een wetenschapper ontdekt iets per toeval. De ‘context of justification’ moet wel altijd
wetenschappelijk geverifieerd zijn.
Popper: kritiek op standaardwetenschapsmodel
Popper heeft twee soorten kritiek op het standaardwetenschapsmodel:
1. Logische kritiek: inductie is geen geldige redeneervorm. Het werkt niet, omdat je nooit alle
gevallen kunt toetsen (zwarte zwaan)
2. Kennistheoretische kritiek: een theorievrije waarneming is onmogelijk. Alles is gebaseerd op
theorie, het is de bril waardoor je zoekt naar nieuwe kennis. We kunnen niet naar de ‘rock
bottom of knowledge’.
Volgens Popper is een theorie pas wetenschappelijk indien je kunt zeggen wanneer deze niet geldt,
het demacatiecriterium is hier falsificatie. Kritiek op Popper: zijn falsificatiecriterium is erg normatief,
je weet nooit zeker wanneer kennis klopt en moet altijd blijven toetsen.
, Thomas Kuhn: paradigma
Volgens Kuhn wordt de wetenschap bepaald door paradigma’s: het heersende wereldbeeld op een
bepaald moment / in een bepaalde discipline. Een theorievrije waarneming bestaat volgens hem niet
want het paradigma bepaald de blik van de wetenschapper. Een omwenteling van paradigma wordt
revolutie genoemd. Paradigma’s zijn niet vergelijkbaar: we begrijpen niet steeds beter, maar steeds
anders. Het is hier dus niet zo dat kennis steeds accumuleert zoals bij het
standaardwetenschapsmodel. Op basis van dezelfde informatie trekken we steeds andere conclusies
omdat het perspectief waar binnen de wetenschap valt steeds verandert.
Pre-paradigmatische wetenschap is onderzoek voor een bepaald paradigma is ontstaan. Normale
wetenschap is onderzoeken binnen een bepaald paradigma, het inpassen van alle puzzelstukjes.
Anomalieën zijn onverklaarbare verschijnselen, als die er te veel zijn ontstaat er een crisis (mensen
gaan buiten het heersende paradigma denken) en uiteindelijk ontstaat er dan een nieuw paradigma
(d.m.v. revolutie, ontwikkelen van nieuwe theorieën). Binnen een paradigma is het moeilijk om een
heersende theorie te falsificeren omdat dit algemeen geloofd wordt. Uiteindelijk introduceren
ontdekkingen nieuwe standaarden.
Is er nu een economische paradigmacrisis? We moeten de crisis niet alleen bekijken vanuit financiële
maatstaven maar ook kijken naar bijvoorbeeld werknemerstevredenheid.
Kenmerken van een paradigma:
1. Vakwetenschappelijke grondbegrippen en theorieën
2. Filosofische uitgangspunten
3. Waarden van de wetenschap
4. Prestaties van voorgangers zijn maatgevend in normale wetenschap: paradigmatische
voorbeelden.
Er is geen rationele grond om paradigma’s te vergelijken.
Wat zegt Poppers over Kuhn? Kuhn beschrijft hoe wetenschap werkt en niet hoe wetenschap zou
moeten zijn. Hierbij verliest wetenschapsfilosofie haar normatieve taak. Kuhn is een historicus en laat
zich teveel inspireren door sociale of psychologische theorieën en de levensloop van de mens.
Dus: verificatie, falsificatie, paradigma.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dopvdw. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 56326 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen