Samenvatting
Samenvatting Why Zebras Don't Get Ulcers - Sapolsky
- Instelling
- Universiteit Leiden (UL)
Dit is een samenvatting van het gehele boek Why Zebras Don't Get Ulcers van Sapolsky. Het is de eerste druk uit 1995.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 40 pagina's
Voorbeeld 4 van de 40 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
2 beoordelingen
Door: Stuviafysio • 3 weken geleden
Door: mindfulnesscentrumheuvelrug • 2 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Sapolsky, R. (1995). Waarom krijgen zebra’s geen maagzweer? (V.K. Petersen editie).W.H. Freeman and Company.
Hoofdstuk 1
Stress kan ons ziek maken; emotionele stoornissen hebben een grote invloed op ons
- Een groot aantal schadelijke, accumulatieve ziekten worden veroorzaakt of verergert
door stress
Stressfysiologie: de studie van de manier waarop het lichaam reageert op stressvolle
gebeurtenissen
Stressoren: het soort dingen die wij beschouwen als veroorzakers van stress
Acute fysieke stressoren zijn de dingen waardoor dieren snel van streek raken (achterna
gezeten worden door een leeuw)
Chronische fysieke stressoren zijn de dingen waardoor dieren lang van streek blijven
(gewassen zijn dood gegaan, waardoor je lang moet lopen om niet uitgehongerd te raken)
Psychologische en sociale stressoren: stressvolle gebeurtenissen in ons hoofd oproepen
- Mensen kunnen sterke emoties ervaren die puur op hun gedachten gebaseerd zijn je
lichaam wordt wel voorbereid op eventuele vechten/vluchten
Wanneer je tobt over stressvolle zaken lok je dezelfde fysiologische reacties uit als achterna
gezeten worden door een leeuw
Als dit om een reden voortdurend geactiveerd wordt, kan dit rampzalige gevolgen
hebben
Stressgebonden ziekten ontstaan voornamelijk omdat wij vaak een fysiologisch systeem
activeren dat zich in feite alleen heeft ontwikkeld om op acute fysieke noodsituaties te
reageren, en dat door ons maanden achtereen geactiveerd wordt
Homeostase: de opvatting dat het lichaam een ideaal zuurstofniveau heeft, een ideaal
zuurgraad, een ideale temperatuur, etc.
Homeostatische balans: een staat waarin allerlei fysiologische verschijnselen op een optimaal
niveau worden gehouden, dat speciaal afgestemd is
Een stressor kan de homeostatische balans van het lichaam verstoren je lichaam probeert
dit evenwicht dan te herstellen
- Afscheiden van een bepaald soort hormonen, het onderdrukken van andere hormonen
en een aantal andere fysiologische veranderingen
Een stressor kan ook anticipatie zijn (de verwachting van een gebeurtenis kan net zo’n sterke
stressreactie oproepen) ontdekt door Hans Selye
,Wij zijn de enige soort die als een stressreactie kunnen oproepen, die ons homeostatisch
evenwicht kan aantasten, alleen door aan een mogelijke toekomstige stressor te denken
Hans Selye deed onderzoek naar ratten
- Hij probeerde ratten te injecteren met een eierstokhormoon en zijn controlegroep met
zoutoplossing, maar dit mislukte telkens
- Hij liet de ratten vallen, probeerde ze weer te vangen etc.
- Beide groepen ratten vertoonden maagzweren, vergrote bijnieren en verzwakte
weefsels van het immuunsysteem
Ratten hadden last van stress
Selye kwam met een foutief stress schema
- In de aanvangsfase wordt de stressor gesignaleerd in de adaptieve fase wordt de
stressreactie succesvol gemobiliseerd en word het homeostatisch evenwicht hersteld
uitputting: ziekten die een verband hebben met stress kunnen ontstaan doordat de
voorraden hormonen uitgeput raken
Het komt zelden voor dat een hormoon daadwerkelijk uitgeput raakt
In plaats daarvan kan de stressreactie bij voldoende activering zelf schade aanrichten
De derde fase wordt alleen geactiveerd bij langdurige stress
Twee ideeën van Hans Selye (oorspronkelijk onderzoek van Walter Cannon)
- Het lichaam heeft een verrassend gelijksoortig pakket aan reacties (Algemene
Adaptiesyndroom) op een uitgebreid scala van stressoren
- Onder bepaalde voorwaarde zullen deze stressoren ziekte veroorzaken
Fysiologisch eigenlijk niet logisch: specifieke uitdagingen voor het lichaam leiden tot
specifieke reacties en aanpassingen van het lichaam
In een stressreactie heb je meteen meer energie nodig glucose en de eenvoudigste vormen
van eiwitten en vetten komen uit je vetcellen, lever en spieren om als brandstof te dienen
- Hartslag, bloeddruk en ademhaling versnellen om de stoffen en zuurstof in grotere
hoeveelheden te kunnen vervoeren
- Ook groei, spijsvertering en voortplanting wordt stilgelegd
- Het immuunsysteem wordt geremd
Bij langdurige stress stompt onze pijnbeleving enigszins af gevoel van verdoving
Tijdens stress veranderen je denk- en waarnemingsvermogen
- Geheugen wordt beter
- Zintuigen worden gevoeliger
Walter Cannon
- Vecht-of-vlucht-syndroom
- Zag de stressreactie als iets positiefs
,Door het voortdurend gebruik van energie, kan je geen reserves opbouwen
- Vermoeidheid
- Kans op diabetes vergroot
Bij kinderen kan stress leiden tot dwerggroei
Men heeft minder weerstand te bieden tegen ziektes door stress (kanker)
Het hersensysteem kan beschadigd raken door een bepaald soort hormoon
verouderingsproces en geheugenverlies
Enorme, langdurige stressreactie (twee-olifanten-op-de-wip-model)
- Veel energie wordt gebruikt op het lichaam op een homeostatisch niveau te houden
- De stressreactie zal schade veroorzaken het probleem kan niet opgelost worden
zonder ergens anders ook het evenwicht te verstoren
- Het is lastig om uit een zware stressreactie te komen
Wanneer je te maken krijgt met een fysieke stressor en je bent niet in staat de stressreactie te
activeren, verkeer je in moeilijkheden
De ziekte van Addison
- Twee belangrijke hormonen tijdens een stresssituatie een hormoon
(glucocorticosteroïden) kunnen niet afgescheiden worden
- Verhoogd risico op kanker, hartziekten of soortgelijke stoornissen veroorzaakt door
een opeenstapeling van beschadigingen
- Addisoniaanse crisis: bloeddruk daalt, bloedsomloop moeilijk op gang te houden
shocktoestand
Syndroom van Shy-Dräger
- Twee belangrijke hormonen tijdens een stresssituatie een hormoon (adrenaline &
noradrenaline) kunnen niet afgescheiden worden
- Verhoogd risico op kanker, hartziekten of soortgelijke stoornissen veroorzaakt door
een opeenstapeling van beschadigingen
- Ernstige daling van bloeddruk, ongecontroleerd trillen en samentrekken van spieren,
duizeligheid, etc.
Wanneer je de stressreactie herhaaldelijk activeert, of de stressreactie niet volledig uit kan
schakelen na afloop van een stressvolle gebeurtenis, dan kan de stressreactie op den duur
bijna net zo schadelijk worden als sommige stressoren
Chronische of herhaalde stressoren hebben de mogelijkheid om je ziek te maken
Hoofdstuk 2
Hersenen geven opdrachten door aan de rest van je lichaam door middel van het versturen van
boodschappen via neurale projecties (zenuwbanen) die aftakkingen vormen van de hersenen
en die via de ruggengraat naar de periferie van het lichaam gaan
, Het zenuwstelsel werkt bewust (je besluit een spier te bewegen en dit gebeurt)
Een ander deel van het zenuwstelsel projecteert op organen buiten de skeletspieren, en dit deel
beheerst de andere interessant dingen die je lichaam doet (blozen)
Autonoom zenuwstelsel: de reeks zenuwbanen naar lichaamsdelen, zoals de zweetklieren
vervoeren boodschappen die relatief automatisch en onwillekeurig zijn
De ene helft van het autonoom zenuwstelsel wordt geactiveerd als reactie op stress, de andere
helft wordt onderdrukt
- Het sympathische zenuwstelsel wordt geactiveerd (zit door heel het lichaam de
haren gaan letterlijk overeind staan en je krijgt kippenvel)
- Het parasympatische zenuwstelsel wordt gedeactiveerd
Sympathische zenuwstelsel
- Komt erg snel in actie tijdens noodsituaties
- Reguleert de waakzaamheid, opwinding, activatie en mobilisatie (vluchten, vechten,
vrezen of vrijen)
- Afscheiden van adrenaline door sympathische zenuwuiteinden in de bijnieren (door
bijvoorbeeld schrik samentrekking maag)
- Afscheiden van noradrenaline door andere sympathische zenuwuiteinden in het gehele
lichaam
- Versnelt de hartslag, vergroot de bloedtoevoer naar de spieren
Parasympatische zenuwstelsel
- Bemiddelt kalme, vegetatieve activiteiten (groei, opslag van energie en andere
optimistische processen)
- Vertraagt de hartslag, vermindert de bloedtoevoer naar de spieren
Neurotransmitter: wanneer een neuron een chemische boodschapper afscheidt die zich een
fractie van een centimeter verplaatst en het volgende neuron in de rij ertoe aanzet iets anders
te doen
Hormoon: wanneer een neuron een chemische boodschapper afscheidt die in de bloedbaan
doordringt en diverse reacties teweegbrengt ver weg in het lichaam
Allerlei soorten klieren scheiden hormonen af; tijdens stress wordt van sommige de
afscheiding in werking gesteld en andere juist geblokkeerd
Placebo-effect:
Mannen kregen injecties met een extract uit hondentestikels ingespoten om zo hun
seksuele driften te laten toenemen. Dit werkte je geeft een fortuin uit aan
dagelijkse, pijnlijke injecties, dus je hoopt en wilt dat het werkt
Later werd het duidelijk dat dit niet werkte, maar ze verzonnen om stukjes testikel te
transplanteren, ook dit werkte door het placebo-effect
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fabiennelos. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 75632 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen