, Hoorcollege Inleiding Belastingrecht
Hoorcollege maandag 31 augustus: formeel belastingrecht
Wat is formeel belastingrecht?
Het formele belastingrecht omvat de regels voor de formalisering en de betaling van
een belastingschuld.
- Gaat niet over regels over de inhoud.
- Huls om materiële wetten heen.
Het materiële belastingrecht omvat de inhoudelijke regels die het bestaan en de
omvang van de belastingschuld bepalen.
- Bijv. wet op vennootschapsbelasting
- Wie is belastingplichtig etc. en voor hoeveel.
Waarom formeel belastingrecht?
Wat als we het niet zouden hebben?
Zonder formeel belastingrecht
- Heeft de fiscus niets aan het materiële
Als je schuld berekent voor BV op basis van wet op vennootschapsbelasting kan de
BV zeggen de groeten, zonder formeel belastingrecht is de schuld niet afdwingbaar.
Belastingrecht kan niks uithalen zonder formeel belastingrecht.
- Is er geen rechtszekerheid voor de burger
Als fiscus jouw goederen in beslag neemt, kun jij daar niet tegen op komen zonder
formeel belastingrecht.
Materiële belastingschuld:
- Vloeit rechtstreeks voort uit de wet, uit de wet rolt een bedrag.
- Maar kan (nog) niet worden afgedwongen zonder formalisering. Daarom is formeel
belastingrecht van belang.
Verhouding burger – overheid is ook opgenomen in het formele belastingrecht. In het
formele belastingrecht staat wat jij als burger kunt doen als je het niet eens bent met de
inspecteur. Beslissing van inspecteur kan ook door de rechter getoetst worden.
Wat is formalisering?
Formalisering = de vaststelling van een belastingschuld. Bijv. opleggen aanslag.
‘Ik ga nu bepalen hoe groot jouw belastingschuld is’ = vaststelling.
O.g.v. de materiële heffingswetten (Wet IB/Vpb/OB/LB/etc.) kun je, gegeven de
feiten en omstandigheden, het bestaan en de omvang van de belastingschuld
berekenen.
Die materiële belastingschuld bestaat wel, maar is niet rechtens afdwingbaar.
Belastingschuld kan er niks mee doen, en jij kunt er niks tegen doen.
Door middel van formalisering wordt die materiële schuld vastgesteld (= begrip
heffing). Vaststellen = heffen.
- Daardoor wordt de schuld rechtens afdwingbaar en kan deze dus worden
geïncasseerd (= begrip invordering). Maatregelen om geld binnen te halen.
- Dus: zonder formalisering geen invordering!
Verder kan de belastingplichtige door de formalisering in rechte tegen de
vastgestelde belastingschuld opkomen.
- Je kunt in bezwaar en beroep tegen belastingaanslag.
,Heffing versus invordering
HEFFING INVORDERING
Bestuursorgaan? Inspecteur Ontvanger (incasseert alleen
maar)
Bezigheid? Vaststellen van de materiële Binnenhalen van de formele
belastingschuld (formaliseren) belastingschuld (innen)
Hoofdwet? AWR Invorderingswet
Burger? Belastingplichtige/inhoudingsplichtige Belastingschuldige
Focus? Fiscale techniek (belastingwetten) Incassobureau, dus civiel recht
Rechtsstrijd? Bestaan en omvang van Rechtmatigheid
belastingschuld incassomaatregelen
Verbinding: art. 5 lid 1 AWR, slotzin
Heffing = vaststellen belastingschuld; hoeveel moet ik betalen, ben ik vrijgesteld etc.
Invordering = geld bij iemand vandaan halen. Puur incasseren, niet discussiëren over
hoeveel iemand moet betalen. Zo snel mogelijk zoveel mogelijk geld binnenhalen.
Ontvanger: Ik heb hier een formalisering voor mij liggen van een belastingschuld, en het
interesseert mij helemaal niet of dit klopt of niet. Is alleen maar bezig met incasseren.
Belastingschuldige kan het met ontvanger alleen maar hebben over de incassomaatregelen
die de ontvanger neemt ‘mag jij wel beslag leggen op mijn huis?’.
Is formeel belastingrecht echt zo belangrijk?
Hangt boven alle heffingswetten
Zie fiscale procedures:
- Gaan óf over de uitleg van het recht, óf over de feiten (en dus over bewijsrecht)
- Bevatten bijna altijd 1 of meer formele vraagpunten (bijv. ontvankelijkheid)
Ontvankelijkheid = is bezwaar/beroep op tijd, is aan formele vereisten voldaan.
Gevolg niet-ontvankelijkheid is dat er niet naar de inhoud wordt gekeken.
Verjaring; als inspecteur dag te laat is, formeel belastingrecht.
- Worden gewonnen of verloren op zuiver formele punten
Bijv. als niet aan vereiste van navorderingsaanslag is voldaan door inspecteur.
Wetten: AWR en Awb
De Awb bevat de algemene regels (bestuursrecht-breed) = lex generalis
- Belastingrecht = bestuursrecht. Burger – overheid.
De AWR is de (uitgebreide) lex specialis voor alleen belastingwetten.
De bijzondere regeling van de AWR gaat voor, tenzij de Awb dwingend recht bevat
Eerst Awb raadplegen, dan altijd ook de AWR; speelt vooral bij bezwaar & beroep.
AWR opbouw
Algemene bepalingen
Aangifte
Aanslagbelastingen/navordering; er is al een keer wat vastgesteld, maar inspecteur is
iets vergeten of er klopt iets niet helemaal = navorderen.
Aangiftebelastingen/naheffing; terugkomen op eenmaal vastgestelde belastingschuld
als inspecteur.
Bezwaar en beroep
Belastingrente
AWR – definities en begrippen
H1 AWR Algemene bepalingen
Art. 5 AWR: inspecteur stelt belastingaanslag vast
- Belastingaanslag: art. 2-3-e AWR = alle denkbare aanslagen
Als er alleen aanslag staat (geen belastingaanslag), gaat het alleen over een
primitieve of definitieve aanslag. Dat is 1 soort/type aanslag.
- Inspecteur: art. 2-3-b AWR
Art. 4 AWR: fiscale woonplaats
Art. 5a: fiscale partner (algemeen)
Art. 5b-5d: ANBI-regels; algemeen nut beogende instelling. Bijv. stichting.
De aanslag: formalisering bij aanslagbelastingen
Bijv. inkomstenbelasting of vennootschapsbelasting. ‘Deze wordt geheven bij wijze
van aanslag’. Opleggen van een aanslag.
Voorlopige aanslag (art. 13 AWR)
(Definitieve/primitieve) Aanslag (art. 11 AWR); als we het hebben over de aanslag,
hebben we het over art. 11 AWR.
- Evt. correctie aanslag via:
o Bezwaar/beroep (formele belastingschuld te hoog); als belastingplichtige wil
je dat het bedrag naar beneden gaat.
o Navordering (formele belastingschuld te laag) (art. 16 AWR); inspecteur zegt
dat bedrag te laag is. Navorderingsaanslag moet worden opgelegd.
Formalisering bij aangiftebelastingen
Bijv. omzetbelasting en loonbelasting.
Voldoening of afdracht op aangifte (art. 19 AWR)
- Evt. correctie voldoening of afdracht via:
o Bezwaar/beroep (formele belastingschuld te hoog)
o Naheffing (formele belastingschuld te laag) (art. 20 AWR)
De aangifte
H II AWR, speelt rol in beide soorten heffingssystemen
- H III AWR: heffing bij wege van aanslag = aanslagbelastingen. Rol aangifte bij
aanslagbelastingen veel groter. Belangrijk om de aanslag op te kunnen leggen.
- H IV AWR: heffing bij wege van voldoening of afdracht op aangifte =
aangiftebelastingen. Rol aangifte bij aangiftebelastingen is heel klein.
Info van belastingplichtige zelf = basis
Verplichting ontstaat door uitnodiging (art. 8 lid 1 AWR); niet spontaan.
Eenmaal uitgenodigd, moet je altijd aangifte doen (ook als er geen belastingschuld
bestaat)
Toch geen aangifte doen?
- Omkering van de bewijslast; zwaarder.
- Boetes: art. 67a, art. 67b, art. 67d, art. 67e AWR
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Elsemiek61. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.