Geschikte samenvatting voor het (school)examen voor VWO. Samenvatting van maatschappijwetenschappen hoofdstuk 14: Verandering in de moderne samenleving, gemaakt aan de hand van het boek Seneca Maatschappijwetenschappen deel 3. Belangrijke begrippen zijn dikgedrukt in de samenvatting. Begrippen waar...
Maatschappijwetenschappen hoofdstuk 14: Verandering in de moderne
samenleving
De cultuur van een moderne samenleving verschilt sterk met die van een traditionele
samenleving. Traditionele samenlevingen tonen meer variatie. Door rationalisering,
globalisering, staatsvorming, institutionalisering, democratisering en individualisering
zijn moderne samenlevingen op elkaar gaan lijken. Traditionele samenlevingen
hebben gebrek aan deze processen en verschillen dus veel meer.
Institutionalisering heeft voor voorspelbaar gedrag in de moderne samenleving
gezorgd. Waarden worden vertaald in regels en gedragspatronen. Dit proces geeft
mensen wat zekerheid, ruimte en tijd in het alledaagse handelen. Het geeft ook
herkenning en ervaring van een betekenisvolle structuur en samenhang. Het bepaalt
ook voor een deel het beeld van de werkelijkheid dat mensen hebben.
Bij institutionalisering ontstaan vaak organisaties die zich richten op de
standaardgedragspatronen die gevormd worden. Organisaties zijn verbanden
tussen mensen die een gemeenschappelijk doel nastreven.
Voor moderne mensen zijn traditionele do’s en don’ts vaak onbekend. Het grote
verschil tussen het denken en handelen van mensen in traditionele en moderne
samenlevingen kan worden verklaard door rationalisering → traditionele opvattingen
en handelswijzen worden vervangen door een weloverwogen doelgericht handelen.
Vanaf 1800 (tijdperk van moderniteit) zijn mensen steeds rationeler gaan handelen.
Het belang van tradities, emotionele bindingen en opvattingen vermindert en er is
minder aandacht voor het bovennatuurlijke. Socioloog Max Weber noemde dit de
onttovering van de wereld. Volgens Weber waren de opkomst van het kapitalistische
systeem (nastreven van winst op rationele wijze) en bureaucratisering
(taakspecialisatie) van de staat een uiting van rationalisering.
Voordelen van rationalisering volgens Weber:
Verdere uitbouw van wetenschap, daardoor een grotere mate van beheersing
van sociale processen en de natuur.
Rationele en efficiënte vormgeving van arbeidsorganisaties.
Nadruk op universele formele regels en gelijke behandeling van gelijke
gevallen, niet gebaseerd op emotionele bindingen.
Het meten van opbrengsten en de aandacht voor de juiste man of vrouw op
de juiste plaats.
Nadelen van rationalisering volgens Weber:
De middelen gaan de doelen overheersen. Het bestaan van mensen dreigt
gecontroleerd te worden.
Differentiatie (onderscheid) in arbeidsverdeling leidt tot vervreemding van
werknemers. Dit is het gevolg van doorgevoerde specialisatie van
werkzaamheden en grote machtsverschillen in bedrijven, organisaties en de
samenleving.
Onpersoonlijke benadering. Formele en bureaucratische opstelling in relaties.
Het moderne arbeidsproces stelt hoge eisen aan werknemers. Dit zorgt voor
stress en veel mensen die zich ziek melden. Er ontstaat ook een onderklasse
die niet aan de eisen kan voldoen en door de samenleving wordt uitgesloten.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rosiework. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
