Dit word-bestand bevat een samenvatting van hoofdstuk 2 rechtsstaat van thema's maatschappijleer HAVO. Het bevat onder andere aantekeningen en stof van het boek die handig kunnen zijn voor je toets. De samenvatting is gebaseerd op Thema's Maatschappijleer havo/ -
***
§1 RECHT EN RECHTVAARDIGHEID...
SAMENVATTING THEMA’S
MAATSCHAPPIJLEER
HOOFDSTUK 2 RECHTSSTAAT
HAVO
§1 RECHT EN RECHTVAARDIGHEID
Rechtsnormen zijn gedragsregels die door de overheid wettelijk zijn vastgelegd
Rchtsnormen zijn ontstaan om het maatschappelijke leven geordend te laten
verlopen. Komen vanuit de normen en waarden van de mensen
Wetten veranderen mee met onze opvattingen
Rechtsstaat; een staat waarin burgers door grondrechten worden beschermd tegen
machtsmisbruik en willekeur van de wereld
Constitutionele monarchie; een regeringsvorm waarbij de macht en rechten van de
koning zijn vastgelegd in de grondwet
Eerste grondwet in 1798, 1814 Willem 1 kreeg de macht. 1848 onder leiding van Thorbecke
was de koning onschendbaar en de ministers verantwoordelijk. In 1919 kwam er
algemeen kiesrecht.
Je hebt niet alleenrechten in een rechtsstaat, je hebt ook plichten een voorbeeld is dus
leerplicht.
Privaatrecht: de betrekkingen tussen burgers onderling
- Personen- en familierecht > regelt zaken zoals huwelijk, scheiding en geboorte
- Ondernemersrecht > gaat over het bedrijfsleven
- Vermogensrecht > alles wat te maken heeft met iemands vermogen
Publiekrecht: de inrichting van de staat en de relatie tussen burger en overheid
- Staatsrecht > bevat alle regels voor de inrichting van de staat
- Bestuursrecht > regelt de verhouding tussen burgers en staat
- Strafrecht > bestaat uit alle wettelijke regels die aangeven welk gedrag strafbaar is
, §2 DE GRONDBEGINSELEN
Het doel van een rechtsstaat is > vrijheid, gelijkheid, veiligheid en bescherming
De grondbeginselen
- Trias politica
- Grondwet
- Legaliteitsbeginsel > je bent pas strafbaar als dat ook in de wet zo staat
“De ervaring leert dat iedereen die macht heeft, geneigd is om daar misbruik van te
maken” Montesquieu, bedenker van trias politica
Wetgevende macht > maakt wetten
Uitvoerende macht > zorgt ervoor dat de wetten worden uitgevoerd
Rechterlijke macht > spreekt recht
Checks and balance > een systeem dat iedereen gecontroleerd wordt
Onafhankelijke rechters > zorgt voor bescherming, wordt niet gekeken naar je
functie, strafbaar is strafbaar en je kan niet voor eigen rechter gaan spelen
Klassieke grondrechten > vrijheid van meningsuiting
- Grondrechten die de overheid moet garanderen
- Legt de overheid beperkingen op
- Je kunt naar de rechter
- Bescherming tegen de overheid
Sociale grondrechten > recht op onderwijs, recht op bestaanszekerheid
- Grondrechten die de overheid niet kan garanderen
- Overheid heeft inspanningsplicht
- Kan niet naar de rechter
- Bescherming door de overheid
Legaliteitsbeginsel, de overheid mag alleen beperkingen opleggen aan de vrijheid van de
burgers als die beperkingen in de zijn vastgelegd
Artikel 1 grondwet
Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld.
Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras,
geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sabinevandenberg5. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
