Thema 6: zorgvragers met aandoeningen aan lever, galblaas en alvleesklier
Hoofdstuk 21 =zorgvragers met aandoeningen aan lever en galblaas
Hepar = lever
Is het grootste buikorgaan (1,5 kg)
ligt rechtsboven in de buikholte, beschermd onder de ribben.
lever krijgt via 2 wegen bloedtoevoer = via de poortader (vena portae) en de
leverslagader (arteria hepatica).
het bloed dat de poortader vervoert, is afkomstig uit de milt, de alvleesklier en het
maag-darm kanaal.
het bloed dat de leverslagader aanvoert, is zuurstofrijk bloed dat vanaf het hart komt,
bevat ook cholesterol en afvalstoffen die door delver moeten worden verwerkt.
de verwerking van afvalstoffen vindt in de lever plaats doordat het bloed na toevoer
door een stelsel van werkzame deeltjes, leverlobjes (lobulus hepaticus), wordt
gevoerd. Het bloed dat na verwerking de lever weer verlaat, stroomt via de leverader
weer richting het hart.
chemische fabriek waarin stoffen uit het voedsel worden afgebroken omgezet of
opgeslagen. Andere stoffen worden juist geproduceerd in de lever hebben een
functie in de spijsvertering.
afvalproducten worden door het geproduceerde gal in de lever verwerkt, verlaten de
lever via de galbuis in de leverhilis aan de onderzijde van de lever, naar de dunne
darm.
De galgangen beginnen in de leverlobjes en komen uit in een grote galgang = de
leverbuis (ductus hepaticus) verlaat het lichaam via de leverpoort (hilus) en splitst
zich op in de galgang naar het duodenum (ductus choledochus) en de galgang naar
de galbuis (ductus cysticus).
Dagelijks wordt er 500 tot 800 ml gal geproduceerd door de lever.
Galblaas (vesicae fellea)
Is een peervormige zakje met een maximale inhoud van ongeveer 50 ml.
Bevindt zich onder de rechteronderkwab van de lever
Opslagfunctie
Gal dat in de lever geproduceerd is, komt via de galgangen in de galblaas. (geel)
De wand heeft een dikke slijmlaag om beschermend te blijven tegen de bijtende
inwerking van gal.
Onttrekt vocht aan het toegevoerde gal, waardoor de gal slijmerige wordt en een
donker groene kleur krijgt. gal blijft in de galblaas opgeslagen tot er in het
duodenum voedsel passeert.
Vet voedsel heeft meer gal nodig bij de vertering dan licht verteerbaar voedsel.
Het hormoon CCK-PZ stimuleert dit reflex en zet de lever aan tot de productie van
nieuw gal.
Gal bestaat grotendeels uit water en slijm. Daarnaast bevat gal =
1. cholesterol = overtollig cholesterol verlaat het lichaam met gal via de ontlasting.
2. galzouten = deze emulgeren vetten uit voeding. Oppervlak wordt vergroot.
3. bilirubine = dit wordt in de lever gemaakt van dode rode bloedcellen en geeft gal de
kenmerkende donkere kleur
Stofwisseling in de lever
, Afbreken en omzetten van stoffen =
- Ontgifting = schadelijke stoffen worden afgebroken en omgezet in onschadelijke
stoffen. die via de urinewegen worden uitgescheiden.
- door het breken en samenvoegen van bepaalde aminozuurgroepen wordt ureum
gevormd.
- Andere stoffen worden aan elkaar gekoppeld en in gal afgegeven aan de darm en
verlaat het lichaam via de ontlasting.
- bilirubine wordt door de lever samengevoegd met glucuronzuur en is daardoor beter
uit te scheiden.
Opslag en afgifte van stoffen
- Suikers worden opgenomen als glycogeen. wordt opgeslagen om later als
glucose afgegeven te worden als de suikerinname laag is, maar de glucosespiegel in
het bloed wel op peil gehouden moet blijven, bv. in je slaap
- vetzuren uit voeding worden omgezet in lichaamsvet of verbrand voor de
energievoorziening.
- lipogenese = glucose omzetten in vetzuren
- gluconegenese = vetzuren worden met glycerol weer omgezet in glucose
- eiwitsynthese = aminozuren worden omgezet in eiwitten plasmaeiwitten
gevormd, die worden aan het bloed afgegeven en spelen een belangrijke rol in de
samenstelling van het bloed.
- transaminering = aangeboden onbruikbare aminozuren omzetten in bruikbare
aminozuren.
Productie van stoffen
- 50% cholesterol wordt geproduceerd in het lichaam.
- de andere 50% komt uit voeding.
- cholesterol wordt gebruikt bij de productie van het spijsverteringssap gal en voor de
aanmaak van hormonen als oestrogeen, testosteron en bijnierhormoon.
- Cholesterol is ook een belangrijk bestanddeel van celmembranen.
- productie van eiwitten om lichaam te laten functioneren. (stollingsfactoren en
albumine, die zorgen dat het volume in de bloedbaan op peil blijven.
- Gal is een spijsverteringssap dat van groot belang is voor de afbraak van vetten uit
voeding.
- samen met bacteriën en zuurstof zorgt gal voor de bruine kleur.
Warmteproductie
- in rust zorgt het hart voor een klein beetje lichaamswarmte en de lever voor een
groot deel van de lichaamswarmte.
- lever heeft zelf een temperatuur van 39⁰C C deze warmte wordt verspreid door de
vele bloedstromen die door een langs de lever lopen.
Verschijnselen van aandoeningen aan lever en galblaas
Pijn = galstenen geeft ondragelijke koliekpijn met bewegingsdrang.
Misselijkheid = door een veranderde spijsvertering.
Geelzucht (icterus) = afvalstof bilirubine kan niet goed uitgescheiden worden.
Jeuk = gevolg van geelzucht. verkoelende zalf of medicatie Questran
Afwijkend ontlastingspatroon = niet of verminderde spijsverteringsappen worden
afgeven. (diarree, stopverfontlasting of vette ontlasting.
Diagnostiek van lever en galblaas
Bloedonderzoek
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ninajanssen1995. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,59. Je zit daarna nergens aan vast.