Wereldgeschiedenis: Europa in mondiaal perspectief
HC12 – Uitleiding: convergentie en divergentie in de moderne wereld
16 okt 2020
In dit laatste college van de reeks staan een tweetal zaken op het
programma.
We keren kort terug naar de culturele convergentie die al in het
voorbijgaan is geconstateerd, maar nu met meer aandacht voor de
vraag hoe diep die convergentie feitelijk gaat. We hebben immers al
gezien dat een land als Japan westerse technologie en
productiemethoden met succes heeft overgenomen, maar in culturele
zin zijn eigenheid heeft bewaard.
Daarnaast besteden we aandacht aan de economische divergentie in de
wereld van na de demarrage (of ‘Great Divergence’): de toenemende
In het eerste college zijn er twee vragen geformuleerd:
Welke verklaringen zijn er voor het opvallende verschil in welvaart tussen de
Westerse en de niet-Westerse wereld in de huidige tijd?
Wanneer en waardoor is dat verschil ontstaan?
Thema’s van dit college zijn: de mondiale ontwikkeling van de welvaart; en de
culturele reacties op de Westerse invloed en de globalisering.
Deel 1 Culturele convergentie na de ‘Great Divergence’?
De antwoorden op deze vraag worden gebaseerd op Cultural hybridity (Burke, 2009).
Burke maakt een onderscheid tussen vier verschillende reacties op de Westerse
cultuur.
1. De overname van elementen;
Perzië, Ottomaanse rijk, China
Wollen herenkostuums in Rio de Janeiro
2. Verzet en afwijzing;
Japan en vuurwapens (Oda Nobunaga)
3. Culturele segregatie;
4. Inpassing van vreemde cultuur;
Ghana: Teshie
Ethiopië: Erbore
1. De overname van elementen uit vreemde (westerse) cultuur
De oude machthebbers werd onderdanigheid aan het westen verweten, maar zij
namen vele elementen van de westerse cultuur over. Dit gebeurde bijvoorbeeld in
Iran, Turkije en China. Een opvallend kenmerk is terug te vinden in de kledingstijl,
met name vanaf de negentiende eeuw.
Een grote openheid voor grote vreemde invloeden kwam in Nederland na WOII op
gang: invloed vanuit de Verenigde Staten.
2. Verzet en afwijzing
, Een voorbeeld hiervan is te vinden in Japan, en de afwijzing van vuurwapens.
Daimyo Oda Nobunaga wist door middel van de aankoop van vuurwapens grote
gebieden van Japan te veroveren. Toch verdwenen in de zeventiende eeuw de
vuurwapens op grote schaal, pas in de negentiende eeuw keren deze terug omdat
het niet in overeenstemming stond met de traditie.
3. Culturele segregatie
Hierbij worden sommige elementen overgenomen en sommige elementen
afgewezen: er ontstaat een mengcultuur tussen ‘eigen’ en ‘vreemd’. Voorbeelden zijn
India, China en Japan die westerse technologie omarmen zonder westerse waarden
over te nemen. Pas eind negentiende eeuw komt deze cultuur tot uiting.
4. De inpassing van vreemde (westerse) cultuurelementen
Voorbeelden hiervan zijn te vinden in Afrika. Een aanpassing van westers
cultuurgoed aan de lokale omstandigheden.
Wat zou het gevolg zijn van toenemende globalisering? Hoe ziet de toekomst er in
cultureel opzicht uit?
Er is allereerst geen sprake van een eenzijdige beïnvloeding. Mogelijke scenario’s
zijn de volgende:
Isolement;
Homogenisering;
Het doen verdwijnen van de eigen cultuur tot het ontstaan van een mondiale
cultuur: ‘non-places’ (bijvoorbeeld luchthavens en winkelcentra): Coca
Colarisering, Amerikanisering
Anti-globalisme;
Een verzet tegen de internationale cultuur van uit de nationale of lokale
gemeenschap. Bombay Riots (1992/93) en Shiva Sena
Bi-culturaliteit;
Het bevatten van een globale component naast een lokale component.
Meest waarschijnlijk?
Weerstand onder de verliezers van globalisering, wanneer de eigen
bestaanszekerheid aangetast wordt.
Deel 2 Economische convergenties en divergenties na de ‘Great Divergence’
Het BBP per capita was tussen 1500-1800 betrekkelijk gelijk: de verschillen tussen
wereldregio’s waren gering (klein); de verschillen binnen wereldregio’s waren groter;
bovendien waren er verschuivingen binnen de wereldregio’s, bijvoorbeeld de ‘Little
Divergence’.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rosemarynkomen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.