Dit document bevat een goede samenvatting over de belangrijke onderwerpen die zijn behandeld in hoofdstuk 1 tot en met H6 van het boek 'jaarverslaggeving'. Hierbij zijn alle onderwerpen duidelijk uitgelegd om de stof inhoudelijk beter te begrijpen.
Jaarverslaggeving
H1 Externe verslaggeving: relaties met andere vakgebieden en
ontwikkeling
Organisatie is een samenwerkingsverband van mensen en middelen dat is gericht
op het realiseren van bepaalde doelstellingen.
Doelstellingen van een organisatie
Het verkrijgen
van een bepaalde
marktpositie
Het leveren van een
Het behalen van bijdrage aan haar
winst maatschappelijke
verantwoordelijkheden
Doelstellingen
Belanghebbenden binnen een organisatie:
De leiding van de organisatie en haar overige werknemers.
De eigenaren van de organisatie, bijvoorbeeld aandeelhouders.
Andere feitelijke en potentiële vermogensverschaffers zoals banken en
beleggers.
Afnemers en leveranciers.
De overheid en de fiscus.
Vakbonden.
Soorten informatieverschaffing:
1. Interne informatieverschaffing (management accounting) is gericht op de
informatiebehoefte van de leiding voor het nemen van beslissingen en het
beheersen van het bedrijfsproces.
2. Externe informatieverschaffing is gericht op de informatiebehoefte van
derden voor hun oordeelsvorming en/of besluitvorming ten aanzien van de
organisatie; de informatie is van belang voor de verantwoording over het
ingevoerde beleid.
1
, Jaarverslaggeving
Verschillen tussen interne en externe informatieverschaffing
Bij interne informatieverschaffing vindt er doorlopend informatieverschaffing.
Interne informatieverschaffing is zeer gedetailleerd.
Interne informatie is voor de leiding sneller beschikbaar dan externe
informatie voor de externe belanghebbenden.
Bij de externe verslaggeving kan er een onjuist beeld worden weergeven
(creative accounting) van de financiële positie van de onderneming ten
opzichte van de werkelijkheid.
Verschillen weergeven in een tabel
Intern Extern
Wettelijke voorschriften Nee Ja
Frequentie Vrijwel doorlopend Periodiek
Detaillering Zeer gedetailleerd Meer globaal
Tijdstip van berichtgeving Vrij snel na einde periode Later
Mogelijk neiging tot Nee, althans niet op het Ja
‘creative accounting’ niveau van de centrale leiding
3 soorten jaarrekeningen:
1. De interne jaarrekening ten behoeve van de leiding.
2. De externe jaarrekening ten behoeve van externe belanghebbenden.
3. De fiscale jaarrekening ten behoeve van de fiscus.
Balans en resultatenrekening
Een balans is een momentopname van de waarde van de activa en passiva van de
onderneming,
De activa geven de investeringen ten behoeve van het productie- en
verkoopproces weer.
De passiva geven het vermogen weer die benodigd is voor de financiering
van de activa.
Eigen vermogen (risicodragend vermogen) is de vergoeding voor het ter
beschikking stellen van eigen vermogen.
Vreemd vermogen (risicomijdend vermogen) is tijdelijk vermogen dat ter
beschikking wordt gesteld door schuldeisers.
Een bijzondere vermogenscategorie wordt gevormd door de voorzieningen. Dit zijn
de verplichtingen waarvan de omvang en/of het tijdstip van nakoming niet exact te
bepalen zijn, maar wel redelijkerwijs te schatten.
2
, Jaarverslaggeving
De resultatenrekening
Een resultatenrekening is een overzicht van de opbrengsten en de kosten
gedurende een bepaalde periode en geeft het over de betreffende periode behaalde
resultaat weer.
De resultatenrekening bevat ook periode- of stroomgrootheden.
De winst over een bepaalde periode op twee manieren kan worden berekend:
1. Vanuit de resultatenrekening (opbrengsten – kosten).
2. Vanuit de balans (eigen vermogen aan het einde van de periode – eigen
vermogen aan het begin van de periode).
Kapitaalstorting is een toename van het eigen vermogen die niet als winst valt aan te
merken.
Kapitaalonttrekking is een afname van het eigen vermogen die geen verlies is.
Winstberekening door middel van vermogensvergelijking:
Eigen vermogen einde periode € …..
Eigen vermogen begin periode € ….. -
Rentabiliteit, solvabiliteit en liquiditeit
Rentabiliteit
Als een resultaat wordt gerelateerd aan het vermogen waarmee een resultaat is
behaald is er sprake van rentabiliteit. De rentabiliteit kan op verschillende manieren
worden berekend. Hierbij zijn 3 manieren:
De rentabiliteit van het totale vermogen.
RTV = de totale vermogensopbrengst/ gemiddeld totaal vermogen x 100%
De rentabiliteit van het eigen vermogen.
REV = nettowinst/ gemiddeld eigen vermogen x 100%
De rentabiliteit van het vreemd vermogen.
RVV = rentelasten/ gemiddeld vreemd vermogen x 100%
3
, Jaarverslaggeving
Geen
RTV RVV
hefboomeffect
Positief
RTV RVV
hefboomeffect
negatief
RTV RVV
hefboomeffect
Solvabiliteit
Solvabiliteit is de mate waarin de onderneming in staat is aan haar verplichtingen
aan schuldeisers te voldoen.
Als indicatie van de solvabiliteit wordt de verhouding EV/TV gebruikt.
Liquiditeit
Liquiditeit geeft de mate aan waarin de onderneming in staat is aan haar lopende
betalingsverplichtingen te voldoen.
Er zijn 2 vormen van liquiditeit:
De dynamische liquiditeit geeft aan of in een bepaalde periode de
binnenkomende geldstroom de uitgaande geldstroom overtreft.
De statische liquiditeit geeft aan of de onderneming, gezien de hoeveelheid
en samenstelling van de vlottende activa, aan de op korte termijn opeisbare
verplichtingen kan voldoen.
Er kan een dergelijk activiteit ontstaan om een beter beeld te geven van de
financiële gegevens. Deze activiteit is namelijk ‘window dressing’.
Onder window dressing verstaan we alle activiteiten voor het
balansopmakingsmoment die tot doel hebben de financiële structuur per die
balansdatum gunstiger voor te stellen dan deze in werkelijkheid is.
4
, Jaarverslaggeving
Functies en kwaliteitskenmerken van de jaarrekening
Er is geen sprake van een scheiding tussen
Het leiding en eigendom.
Het doel van de onderneming is het vergroten
bezitsmodel van het kapitaal van de ondernemer.
Het klassieke Er is sprake van een scheiding tussen leiding en
eigendom.
of gesloten Er zijn twee partijen die belang hebben bij de
financiële resultaten; de kapitaalverschaffer en
model de kapitaalbeheerder.
Het moderne Proces van vermaatschappelijking komen voor
in dit model.
of open In dit model is er niet alleen behoefte aan
model financiële- en niet-financiële informatie.
Creative accounting
Hierbij worden de financiële posities onjuist weergeven door middel van
cijferaanpassingen.
Creative accounting ontleent twee mogelijkheden:
Bij de winstbepalingen worden schattingen gemaakt.
De vrijheid om bij het opstellen van de jaarrekening te kiezen uit verschillende
manieren om een transactie of gebeurtenis te verwerken.
Naast het opwaarts of neerwaarts bijstellen van de winst, zijn er nog twee vormen
van creative accounting te onderkennen:
1. Winstegalisatie (income smoothing)
Hierbij wordt het winstbedrag naar beneden opgesteld en het ‘afgeroomde bedrag’
toe te voegen aan de winst in een (minder goed) volgend boekjaar.
2. ‘taking a bath’-strategie
Als een onderneming geconfronteerd wordt met een bijzonder slecht boekjaar,
waarin een groot verlies wordt geleden, kan het management in de verleiding komen
dit verlies door jaarrekeningaanpassingen nog verder te vergroten. Dit kan door
bijvoorbeeld door extra afschrijvingen of het vormen van reorganisatievoorzieningen.
5
, Jaarverslaggeving
Deze strategie is extra aantrekkelijk als na het verliesjaar een nieuw
management aantreedt, dat geen verantwoordelijkheid hoeft te nemen voor
het geleden verlies, maar wel kan wel met trots vertonen hoe de winsten zijn
behaald.
Wetenschappelijk onderzoek op het terrein van de externe verslaggeving
Tot aan de jaren zeventig van de vorige eeuw was er vooral sprake van normatieve
wetenschapsbeoefening. Hierbij wilden onderzoekers door middel van hun
publicaties aanwijzingen geven aan de praktijk om de kwaliteit te verbeteren van de
externe verslaggeving.
De wijze waarop de wetenschappers tot hun conclusies kwamen, was vooral
deductief: door uit te gaan van een als waar aangenomen veronderstelling
wordt door middel van logisch redeneren tot conclusies gekomen.
Er kan ook gebruik worden gemaakt van een beschrijvend of empirische onderzoek.
Hierbij is het doel om aan de praktijk voor te schrijven hoe die in externe
verslaggeving moet worden vormgegeven, maar om de verslaggevingspraktijk te
verklaren en te voorspellen.
Bij dit onderzoek wordt veel gebruik gemaakt van inductie: er wordt
geprobeerd uit observaties van de werkelijkheid algemene regels af te leiden.
H2 Waarde en winst
Een onderneming ontleent waarde aan dit transformatieproces. Er wordt
geïnvesteerd in productiemiddelen, omdat er wordt verwacht dat ze leiden tot
waardecreatie. Hierbij moet de verkoopwaarde hoger zijn dan de inkoopwaarde van
de opgeofferde productiemiddelen.
De bedrijfswaarde is de contante waarde van toekomstige netto-ontvangsten of
nettokasstromen uit hoofde van de te produceren goederen en/of diensten.
De jaarwinsten zijn gelijk aan de gehanteerde vermogenskostenvoet x de
boekwaarde van de productiemiddelen per het begin van de periode.
Indirecte en directe opbrengstwaarde
De indirecte opbrengstwaarde is de bedrijfswaarde waarbij productiemiddelen die
samen de onderneming vormen niet de rechtstreekste afgeleide waardering is, maar
van de goederen en diensten die door de onderneming worden voortgebracht.
De directe opbrengstwaarde , die bestaat uit de netto-opbrengst van de
productiemiddelen van de onderneming, als zij door de onderneming worden
verkocht in plaats van voor voortgezette bedrijfsuitoefening te worden gebruikt.
Een speciale vorm van de directe opbrengstwaarde is de liquidatiewaarde: de
waarde bij gedwongen verkoop door faillissement.
6
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper henkkees. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
