DE BESCHERMING VAN DE HUID MET
FOUNDATION EN ZONNEBRANDCRÈME
Renée Timmerije & Nynke Zomer
Staring College L5HB & L5HC
Begeleider: Brinkman Jansen
18-02-2020
,De inhoudsopgave
De inleiding pagina 3
De theorie pagina 4
Onderzoeksvraag en de deelvragen pagina 7
De hypothese pagina 8
Het voorlopige plan van aanpak pagina 9
Het gidsexperiment pagina 11
Het uitwerken van het gidsexperiment pagina 13
Het verbeterde meetplan pagina 15
Het definitieve plan van aanpak pagina 17
Het verwerken van de meetresultaten pagina 18
Beantwoording van deelvraag 1 pagina 23
Beantwoording van deelvraag 2 pagina 24
Beantwoording van deelvraag 3 pagina 35
Beantwoording van deelvraag 4 pagina 38
Onze conclusie pagina 40
De discussie pagina 42
De bronvermelding pagina 44
Het logboek pagina 48
2
,De inleiding
Je besluit dat je wilt gaan zonnen, maar dan is het natuurlijk handig om je in te smeren met een
zonnebrandcrème. Hoe komt het dat zonnebrandcrème je beschermt tegen het verbranden? Je
verbrandt niet omdat er in zonnebrandcrème SPF (Sun Protection Factor) zit, in Nederland noemen
we dit de factor van de zonnebrandcrème. De zonnebrandcrème beschermt je tegen de onzichtbare
straling van de zon: UV-straling. De straling zorgt voor de bruine en daarna rode kleur van je huid
na het zonnen.
De SPF geeft aan hoeveel langer je in de zon kunt blijven liggen, zonder te verbranden. Je kunt
normaal 20 minuten in de zon zitten zonder te verbranden. Een zonnebrand met een factor 40, zal
dus 40 x 20 = 800 minuten beschermen tegen het verbranden van de huid. De zonnebrandcrème
werkt natuurlijk alleen maar als je er genoeg van gebruikt. Een dunne laag zorgt voor minder
bescherming, en hierdoor zal je dus sneller verbranden. 1 Je moet wel blijven smeren met de
zonnebrandcrème, dit komt omdat veel zonnebrandcrème van je lichaam verdwijnt omdat je
zweet, zwemt en het schuurt van je lichaam.
Je huidtype speelt ook een rol in hoe snel je verbrandt: als je een lichte huid hebt moet je jezelf
beter beschermen tegen de zon dan wanneer je een donkere huid hebt. 2
Er zijn twee verschillende soorten zonnebrandcrème: een met chemische filters en een met
minerale filters. De moleculen van chemische zonnebrandcrème nemen de straling op en zetten
hem om in een onschadelijke stof, maar door het zonlicht neemt de werking van de
zonnebrandcrème af. In de zonnebrandcrème met een mineraal filter zitten stoffen die werken als
een soort spiegel, ze weerkaatsen en verstrooien UV-straling en geven een effectieve
bescherming.3
Er komen ook steeds meer make-up producten met SPF er in, een voorbeeld hiervan is de
foundation van Rituals. Het aantal vrouwen dat foundation gebruikt om onzuiverheden op je huid
te verbergen, is alleen maar toegenomen. Het is heel slim om SPF in make-up te verwerken, zo
kunnen we onze huid extra bescherming bieden zonder dat we een normale zonnebrandcrème
gebruiken. Hier zitten nu ook nadelen aan, en beschermt foundation met een SPF wel even goed
als normale zonnebrandcrème met dezelfde factor?
*1: Velthuis, P, (1 juni 2011)
*2: Eijsbouts, M, (24 april 2013)
*3: RTL Nieuws, (28 mei 2018)
3
,De theorie
Het is belangrijk om eerst veel over het onderwerp te lezen en dieper in te gaan op de stof, maar
dan moeten we de basis goed kennen. Hieronder hebben we een overzicht neergezet van alle
basiskennis over zonnebrandcrème en foundation met SPF.
Het is belangrijk om regelmatig opnieuw zonnebrand aan te brengen. Sterker nog, er wordt
aangeraden om dit elke 2 uur te doen en sowieso na zwemmen, zweten en afdrogen. De zon
breekt namelijk de werkzame stoffen af die de zonnestralen tegenhouden en daarom is het nodig
om je lichaam regelmatig opnieuw in te smeren.
Het is ook belangrijk om te weten wat de afkorting SPF precies betekent, hierdoor weten we wat er
in bronnen bedoeld wordt, en hoe we hiermee kunnen werken.
De hoogte van een SPF (Sun Protection Factor) bepaalt hoe lang je in de zon kunt blijven zonder te
verbranden én hoeveel procent van de UV-stralen wordt geabsorbeerd door de crème. Dat klinkt
niet ingewikkeld, maar de werking van SPF laat zich niet zo eenvoudig uitleggen. Hoe hoger de
factor, hoe beter en langer je beschermt bent tegen verbranding.
Bescherming tegen UV-straling
Een goed zonneproduct beschermt je tegen UV-straling, maar het is goed om te weten dat je nooit
100% bent beschermd tegen UV-straling. Zelfs niet met factor 50+. Maar hoe hoger de factor, hoe
hoger het percentage UV-absorptie. Factor 4 beschermt bijvoorbeeld tegen 75% van de UV-stralen,
factor 15 tegen 93%, factor 30 tegen 96% en factor 50 tegen 98% van de UV-stralen. Dit geldt
overigens alleen wanneer je de juiste hoeveelheid zonnebrand aanbrengt, en da’s best een flink
portie. Wist je dat je voor je gezicht bijvoorbeeld al één hele theelepel nodig hebt? Smeer je maar
de helft, dan neemt de hoogte van de SPF met 75% af. Door een halve theelepel op je gezicht te
smeren, is SPF 50 nog maar SPF 12.4
Er zijn drie soorten UV-straling: UV-A, UV-B en UV-C. UV-A straling is het hele jaar aanwezig, zelfs
op een bewolkte dag en vormt het grootste deel van alle UV-straling. UV-A heeft een grote
doordringingskracht en dringt door in onze huid. Deze straling wordt ook bijna niet tegengehouden
in de ozonlaag. UV-B straling dringt niet zo ver door als UV-A straling, maar deze straling geeft een
natuurlijke bescherming tegen de zon door te verkleuren en het verdikken van de huid. UV-C
straling is de krachtigste vorm van UV-straling, maar deze straling bereikt de aarde niet, ze worden
vastgehouden in de ozonlaag.5
UV-straling kan in sommige opzichten goed zijn voor je gezondheid, maar het kan ook erg
gevaarlijk zijn. Onze ogen en huid worden het meest blootgesteld aan UV-straling. De huid bestaat
uit drie lagen: de opperhuid, de lederhuid en de onderhuid. UV-A straling dringt door tot de
onderhuid en kan huidkanker veroorzaken, ook krijg je sneller rimpels, huidvlekjes en andere
huidletsels.6 Dit komt omdat de UV-straling de elastische vezels van de huid aan tasten.
Huidkanker wordt veroorzaakt door een opstapeling van UV-A straling die het afweersysteem van
de huid verzwakt. Hierdoor krijgen abnormale cellen de kans om te ontstaan en zich te
vermenigvuldigen. UV-B straling dring niet zo ver door in de huid als UV-A straling maar zorgt er
wel voor dat je huid bruin wordt of verbrandt. UV-B straling kan breuken veroorzaken in ons
erfelijk materiaal, de DNA-ketting. Deze breuken kunnen een storing veroorzaken van de genen die
de celdeling controleren. Om je huid hier tegen te beschermen, is het belangrijk dat je goed
gebruikt maakt van zonnebrand die je beschermt tegen UV-A en UV-B straling. 7
Zó lang kun je in de zon blijven
Een hogere SPF biedt dus meer bescherming tegen de schadelijke invloeden van UV-straling. Maar
ook bepaalt de factor hoe lang je in de zon kunt blijven zitten zonder te verbranden. Om te bepalen
hoe lang dat is, is het van belang een inschatting te maken van na hoeveel tijd je zou verbranden
als je onbeschermd zou zonnen. Verbrand je zonder zonnebrandcrème na 10 minuten? Dan kun je
met factor 15 150 minuten zonnen zonder te verbranden. Je vermenigvuldigt de factor dus met 10.
Toch is het aan te raden om al binnen die 150 minuten opnieuw te smeren, omdat het risico dat je
te weinig smeert (en de factor dus met 75% afneemt) heel groot is. De vuistregel is om je gezicht
en lichaam iedere twee uur opnieuw in te smeren, ook wanneer je zonnebrandcrème waterproof is.
4
,Welke beschermingsfactor (SPF) je nodig hebt, hangt af van je huidtype.
Huidtype 1: iemand met huidtype 1 verbrandt zeer snel, wordt niet bruin, heeft een zeer lichte
huid, heeft vaak sproeten, heeft vaak rood of lichtblond haar en lichte ogen. Heb jij huidtype 1?
Gebruik dan SPF 20-30.
Huidtype 2: iemand met huidtype 2 verbrandt snel, wordt langzaam bruin, heeft een lichte huid,
heeft vaak blond haar en lichte ogen. Heb jij huidtype 2? Gebruik dan SPF 15+.
Huidtype 3: iemand met huidtype 3 verbrandt niet snel, wordt makkelijk bruin, heeft een licht
getinte huid, heeft vaak donkerblond of bruin haar en vrij donkere ogen. Heb jij huidtype 3?
Gebruik dan SPF 15+.
Huidtype 4: iemand met huidtype 4 verbrandt bijna nooit, wordt snel bruin, heeft een van nature
getinte huid, heeft vaak donker haar en donkere ogen. Heb jij huidtype 4? Gebruik dan SPF 10-15. 8
Er zijn twee verschillende soorten zonnebrand, chemische en minerale. Het maakt niet uit welke je
gebruikt, want ze werken beide evengoed. De manier van beschermen is anders, de een heeft een
zonnefilter en de andere zorgt voor weerkaatsing.
Om te beginnen is er een groot verschil tussen chemische en minerale zonnebrandcrème. Het
grootste verschil zit ‘m in de manier van bescherming. De crème op chemische basis bevat een
zonnefilter die door onze huid wordt opgenomen en die pas na een half uur begint te werken.
Bepaalde stoffen, zoals oxybenzone, worden op die manier opgenomen en omstreden.
Een zonnecrème op minerale basis werkt op een andere manier. Het bevat een filter die een laagje
op je huid legt dat het zonlicht weerkaatst. De filters die gebruikt worden zijn zinkoxide en
titaniumoxide, beide gekozen omwille van hun reflecterende eigenschappen. Deze minerale
zonnefilters geven een zeer goede bescherming, maar laten een dun wit laagje achter op de huid.
De filters blijven ook op de huid liggen en reflecteren de UV-stralen. Deze filters werken
onmiddellijk. Deze crème laat een heel dun wit laagje achter op de huid en is dus iets minder
makkelijk smeerbaar.
Nanodeeltjes in zonnebrandcrème
Nanodeeltjes zijn gewoon heel kleine partikels van een bepaalde stof. In zonnebrandcrème zijn dit
de minerale filters zinkoxide en titaniumoxide die in een miniuitvoering toegevoegd
worden. Waarom is het nodig deze te gebruiken zal je denken? Als consumenten zijn we soms erg
veeleisend voor producten, ze moeten goed beschermen, moeten veilig zijn en moeten mooi
smeren. De producenten zoeken hiervoor naar oplossingen om een product te maken dat aan al
deze eisen voldoet. Door het gebruik van nanodeeltjes van de minerale filters wordt je crème
"smeerbaarder" en vermindert de witte schijn die je krijgt met zonnecrèmes die gebruik maken van
grotere partikels van de minerale filters.
De UV/VIS spectrofotometrie
UV/VIS-spectrofotometrie is een fysische analysetechniek waarbij de concentratie van een
bepaalde stof in een te analyseren monster bepaald wordt door de absorptie van zichtbaar licht
(VIS = visible) of van ultraviolet licht (UV-licht) te meten.
Bij gebruik van ultraviolet licht spreekt men van UV-spectrometrie en bij gebruik van zichtbaar licht
spreekt men van zichtbaar-lichtspectrometrie, maar de techniek is in feite in beide gevallen
dezelfde.
Sommige chemische verbindingen hebben de eigenschap dat zij licht van een bepaalde golflengte
van het spectrum absorberen. De concentratie van zo'n verbinding in een mengsel kan bepaald
worden door de absorbantie (ook wel extinctie) te onderzoeken van monochromatisch licht van de
goede golflengte.9
*4: Wellness Academie, (15 juni 2018)
*5: Odiezon, (Onbekend)
*6: De redactie, (29 mei 2019)
*7: Kanker, (23 april 2019)
*8: Gezondheidsnet, (8 december 2016)
*9: Labmakelaar, (geen datum bekend)
5
,Onderzoeksvraag en de deelvragen
Mensen gebruiken steeds vaker een foundation en vinden het dan niet prettig om hier een
zonnebrandcrème overheen te dragen. Het leek ons interessant om te onderzoeken of het mogelijk
is om de zonnebrandcrème volledig te vervangen door foundation met een SPF. Hierdoor hebben
we de volgende onderzoeksvraag bedacht; In hoeverre kan foundation met een SPF gebruikt
worden als een vervanger voor zonnebrandcrème?
De onderzoeksvraag: In hoeverre kan foundation met SPF gebruikt worden als een vervanger voor
zonnebrandcrème met dezelfde waarde?
Om tot een duidelijke en betrouwbare conclusie te komen, hebben we vier verschillende
deelvragen bedacht. Het beantwoorden van de deelvragen, zal ons helpen om de onderzoeksvraag
te kunnen beantwoorden.
De deelvragen:
1. Hoe kunnen we met behulp van een spectrofotometer bepalen hoeveel zonlicht er
doorgelaten wordt?
2. Uit welke stoffen bestaat foundation en zonnebrandcrème en in hoeverre kunnen deze
invloed hebben op de meetresultaten?
3. Hoeveel en welke verschillen zijn er tussen variërende hoeveelheden SPF in foundation?
4. Hoeveel bescherming biedt foundation met SPF tegen zonlicht in vergelijking met
zonnebrandcrème?
Het is ook belangrijk om te kijken naar de hoeveelheden en SPF foundation en zonnebrandcrème,
want als deze hetzelfde zijn en de SPF is overal evenveel, zouden beide producten evenveel
bescherming moeten bieden. Hier zouden we naar kunnen kijken met het beantwoorden van onze
vierde deelvraag.
6
,De hypothese
Het zou logisch zijn dat wanneer je een foundation en zonnebrandcrème op dezelfde manier
aanbrengt en ze dezelfde SPF hebben, ze allebei op dezelfde manier beschermen. Om je gezicht
goed te beschermen heb je een theelepel zonnebrandcrème of foundation met SPF nodig. Er is dus
heel veel foundation nodig om de huid goed te kunnen beschermen. De foundation moet je per dag
meerdere keren aanbrengen, net zoals met zonnebrandcrème. Het is niet handig en het kost veel
tijd, maar stel je zou toch deze manier van insmeren volgen, beschermen de zonnebrandcrème en
foundation met dezelfde waarde SPF dan allebei evengoed?
De zonnebrandcrème en foundation met dezelfde SPF waarde zouden dus allebei hetzelfde moeten
werken. Het is hier dan wel belangrijk om dezelfde hoeveelheden te gebruiken, en daar gaat het
vaak mis. De meeste mensen willen een natuurlijk effect creëren en brengen niet een hele
theelepel foundation aan.7 Het is wel een oplossing voor mensen die een dag werken en soms naar
buiten gaan. Op dit moment ben je beschermd door de foundation en hoef je niet een tweede keer
te smeren.
Een spectrofotometer is een analyseapparaat, deze wordt vooral gebruikt om de concentratie van
een stof in een te onderzoeken monster te bepalen. De concentratie kan bepaalt worden door de
hoeveelheid UV-straling die opgenomen wordt.8 De zonnebrandcrème en foundation zouden in dit
geval dus beide evenveel UV-straling moeten opnemen.
De zonnebrandcrème en de foundation hebben een andere kleur, wit en bruin. Hierdoor zouden we
andere resultaten kunnen krijgen, omdat witte oplossingen alle kleuren weerkaatsen. De bruine
kleur van de foundation absorbeert veel meer licht, en hierdoor kunnen we verkeerde resultaten
krijgen.
Onze hypothese is dat de zonnebrandcrème en foundation met dezelfde waarde SPF allebei de huid
evengoed beschermen, omdat ze beide dezelfde SPF hebben en je dezelfde hoeveelheid aanbrengt.
Het enige verschil wat er dan tussen de twee producten zit, zijn de overige ingrediënten die in de
zonnebrandcrème en foundation verwerkt zitten. Hierdoor zouden er dus verschillen kunnen komen
in de meetresultaten, maar dat zou verder geen invloed moeten hebben op de bescherming van de
huid.
*7: Wellness Academie, WA, (15 Juni 2018)
*8: Al Je Vragen, AJV, (geen datum bekend)
7
, Het voorlopige plan van aanpak
Hieronder hebben we een overzicht gemaakt van de verschillende onderdelen die in ons
profielwerkstuk behandelt worden. Je ziet hier alle onderdelen die we gaan uitwerken en hoelang
we hierover gaan doen, wie het gaat doen en wanneer we het gaan doen.
Het Globale Tijdsplan
De activiteit Het aantal uren? Wanneer? Wie?
Logboek 2 uur Na het werken aan PWS Renée
Theorie verzamelen 6 uur Juli Renée
De inleiding schrijven 4 uur Juli Nynke
Deelvragen formuleren 2 uur Juli Nynke
Voorlopige hypothese 4 uur Juli Nynke
Globaal tijdsplan 4 uur Juli Nynke
Informatiebladen 8 uur September Nynke
Gidsexperiment + onderzoeksopzet 8 uur September Nynke, Renée
Plan van aanpak uitwerken 6 uur September Nynke, Renée
Definitieve hypothese 2 uur Oktober Renée
Definitieve inleiding 2 uur Oktober Nynke
Experiment 14 uur Oktober Nynke, Renée
Waarnemingen uitwerken 6 uur November Nynke, Renée
Verwerking meetresultaten + niveau 5 uur November Nynke, Renée
denkwerk
Conclusie 4 uur December Renée
Discussie 4 uur December Renée
Controleren en aanvullen fase 1 5 uur De week voor de deadline Nynke, Renée
Controleren en aanvullen fase 2 5 uur De week voor de deadline Nynke, Renée
Controleren en aanvullen fase 3 5 uur De week voor de deadline Nynke, Renée
Controleren en aanvullen totaal na 15 uur De week voor de deadline Nynke, Renée
feedback
Bronvermelding 4 uur Na het gebruiken van een bron in Nynke, Renée
PWS
Het voorlopige onderzoeksplan
In overleg met de TOA en onze begeleider hebben we besloten om het onderzoek eerst uit te
voeren met de apparatuur die op school beschikbaar is. In eerdere onderzoeken van andere
8
