,Week 1A: Infrastructuur, procesbeginselen en bevoegdheid van de rechter
BPR = Spelregels van de civiele procedure:
Recht halen: Regels voor de gedingvoering voor de burgerlijke rechter
Recht ten uitvoerleggen: executie en beslagrecht
Formeel en materieel privaatrecht:
BPR: formeel privaatrecht (RV en Wet op de rechterlijke organisatie)
Burgerlijk recht: materieel privaatrecht (BW) de eisen waaraan moet voldaan
Doel van Burgerlijk Procesrecht: vaststelling en realisering van materiële rechten van
burgers jegens elkaar: vaststellen van rechten = je recht halen (=geschil voorleggen aan
rechter die gaat kijken of jij recht hebt) + realiseren (= executie en tenuitvoerleggen).
Dit alles vindt plaats mbv de rechter, met als doel om eigenrichting tegen te gaan.
Twee soorten jurisdictie
Contentieuze jurisdictie of eigenlijke rechtspraak:
Berechting van een geschil: partijen strijden ergens over en een derde (de rechter)
moet de knoop doorhakken
Voluntaire (gracieuze) jurisdictie of oneigenlijke rechtspraak:
Voorziening wordt exclusief door de rechter gegeven.
Rechter moet rechtsverhouding vaststellen of wijzigen, ook als partijen het eens zijn
Er is geen sprake van een geschil, maar rechterlijke tussenkomst is toch
vereist, bv. omdat belangen van derden in het geding zijn (adoptie/ scheiding)
De bronnen van Burgerlijk Procesrecht
Wetten, zoals:
RV + RO + Faillissementswet, Advocatenwet, Gerechtsdeurwaarderswet etc.
Procesreglementen
afspraken van rechters waarin zaken die in wetten staan worden uitgewerkt.
Familierecht art.1:809: kinderen vanaf 12 moeten gehoord worden,
procesreglement bepaalt vervolgens hoe dat horen er aan toe gaat.
Rechtspraak: Hoge Raad en Feitenrechtspraak
KEI = Kwaliteit en Innovatie : sterkere regierol rechter + mondelinge zitting (meer
mogelijkheden tijdens zitting.
2016: KEI (Stb. 2016, 288-294)
Versnelling, vereenvoudiging en digitalisering van procederen
1 maart 2017 = HR: invoering nieuw procesrecht & digitalisering (alleen de HR)
1 september 2017
Rb GLD en MNE: invoering nieuw procesrecht en digitalisering
Landelijke invoering bepaalde bepalingen KEI (en die gelden nog steeds)
1 oktober 2019: Spoedwet KEI
Rb GLD en MNE: weer conform landelijk procesrecht (oude regels weer van
toepassing) niet meer digitaal procederen.
Internationale Bronnen
Internationale regelingen, zoals: EVRM of Brussel I-bis verordening (EU)
Internationale rechtspraak: EHRM en HVJ EU
,De verschillende soorten civiele procedures en alternatieven daarvoor
Overheidsrechter:
Dagvaardingsprocedure
In beginsel contentieuze zaken
Strijd tussen partijen + rechtsbetrekkingen die ter vrije bepaling van partijen
staan (ze kunnen er ook zelf afspraken over maken)
Terminologie:
Vordering (bijv. vordering tot schadevergoeding ogv OD)
dagvaarding
eiser
gedaagde
Uitspraak in een vonnis (1e aanleg) of arrest (HB en cassatie)
doelstelling KEI= uniforme procedure ipv 2 aparte: dagvaarding en verzoekschrift
Verzoekschriftprocedure
Zowel voluntaire (rechtsbetrekkingen die niet ter vrije bepaling partijen staan) als
contentieuze zaken (denk aan vechtscheidingen)
Bijv: personen- en familiezaken, arbeidszaken
Terminologie:
verzoek
verzoekschrift
verzoeker
belanghebbende/verweerder
Uitspraak wordt gedaan in een beschikking
Bv.: Onder toezichtstelling kind op verzoek van RvK (geen vrije keus partijen)
Deelgeschilprocedure: Art.1019w (1) RV onderstreep DEEL VAN HET GESCHIL
In geval van letselschade of overlijdensschade kan het zijn dat onderhandelende
partijen (verzekeraars) mbt een klein deelgeschil er niet uitkomen, zij kunnen dat aan
de rechter voorleggen om vervolgens verder te gaan met onderhandelingen.
Het grote deel van de onderhandelingen vindt buiten de rechter om plaats: er is
sprake van een wisselwerking tussen gerechtelijk en buitenrechtelijk
Kan bijdragen aan schikkingsonderhandelingen: als partijen niet eens worden over 1
punt: bijv. aansprakelijkheid, dan kunnen ze ook niet praten over kosten, als rb
aansprakelijkheid vaststelt kunnen ze verder onderhandelen over kosten
(Taken van) De Overheidsrechter
Uitspraak doen:
Geschil beslechten (contentieuze jurisdictie): Rechter moet knoop doorhakken
Voorziening geven (voluntaire jurisdictie): geen geschil, toch uitspraak doen
Schikking beproeven: in zittingstijd proberen er onderling samen uit te komen
Verwijzen naar mediation of andere hulpvormen (zoals traject volgen van
ouderschapsgesprekken voeren voor RvK)
Toernooimodel: we willen niet dat door de procedure voor de rechter strijd tussen partijen
erger wordt: inherent aan hoor en wederhoor: elke partij moet zegje kunnen doen. Dit leidt
tot toernooimodel: iedereen mag op elkaar reageren.
Conflictoplossing: in toenemende mate niet alleen aandacht voor juridische aspecten, maar
ook voor onderliggende belangen: waar zijn de partijen nou echt mee geholpen. Bijv. partijen
eerst laten werken aan onderlinge communicatie, om zo oplossing juridisch geschil te komen.
Particuliere rechter (alternatieve vorm van rechtspraak = rechtspraak):
, Arbitrage: Artt.1020-1073 RV
Privé rechter waarbij contractueel is afgesproken dat deze geraadpleegd wordt
partijen komen zelf overeen dat ze naar een arbiter (ook wel scheidsrechter) gaan ipv
overheidsrechter.
Voordeel arbiter: sneller + deskundigheid
Commerciële zaken vooral bouwgeschillen
Nakoming arbitrair vonnis kan obv executoriale titel bij de voorzieningenrechter
Bindend advies: 7:900
Contractueel afgesproken dat een persoon bevoegd is bindend advies te geven.
Bindend advies is een ovk, dus je kunt nakoming van de ovk vorderen
Nb.: maar niet zoals bij arbitrage naar de voorzieningenrechter.
Er kan worden geoordeeld obv redelijkheid en billijkheid.
Bv.: Geschillencommissies als KiFID: laagdrempelig & goedkoper dan overheids
Bijv.: een derde stelt vast hoe de ovk tussen A en B moet worden uitgelegd.
Verschil met mediation: bij mediation begeleidt een derde maar beslist niet, bij
bindend advies beslist de derde.
Verschil met arbitrage:
meer mogelijkheden om de tenuitvoerlegging van een arbitrair vonnis af
te dwingen: naar voorzieningenrechter ogv executoriale titel
bindend advies kan rechter ook oordelen obv redelijkheid en billijkheid
Collectieve actie: 3:305a
Stichting of vereniging treedt op voor gelijksoortige belangen van meerdere personen
omwille van het algemeen belang
Veel burgers met kleine vorderingen, via collectieve actie een sterke vuist maken
Mediation
Alternatief voor rechtspraak = geen rechtspraak, in plaats van rechtspraak
Mediator is een neutrale deskundige die het proces begeleidt, maar kan geen knoop
doorhakken
Belangrijke kenmerken:
Vrijwillig: mediation heeft alleen zin als beide partijen vrijwillig deelnemen
Vertrouwelijk: alles wat binnen mediation gezegd wordt is vertrouwelijk en kan niet
aan derden worden doorgegeven: van belang als mediation mislukt: wat tijdens
mediation is gezegd kan niet tegen je gebruikt worden in procedure voor de rechter
NB: nooit helemaal vertrouwelijk, soms weegt belang waarheid zwaarder dan
belang vertrouwelijkheid.
Verschil met arbitrage en bindend advies: partijen gaan naar een mediator zodat hij hen
helpt zelf tot oplossing te komen (zij hakken zelf de knoop door): mediator oordeelt niet
Opmars van mediation:
818 lid 2 Rv: verwijzing door rechter
Europese mediationrichtlijn
NL mediationwetgeving in de maak
VB: A en B maken onder begeleiding van een neutrale derde een ouderschapsplan waarin
ze de gevolgen van hun scheiding voor hun kinderen in onderling overleg regelen.
De hoofdrolspelers in de civiele procedure
Partijen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper zenzi. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,49. Je zit daarna nergens aan vast.