CLUSTER A - SAMENVATTING
respiratie, circulatie en nierfalen - Het nieuwe curriculum
,Inhoud
Cluster A1 – Samenvatting – Risicofactoren .......................................................................................... 3
Cluster A2 – Samenvatting – Pijn op de Borst ....................................................................................... 8
Cluster A3 – Samenvatting – Kortademigheid ..................................................................................... 12
Cluster A4 – Samenvatting – Hoesten en Hemoptoe .......................................................................... 15
Cluster A5 – Samenvatting – Hartkloppingen ...................................................................................... 20
Cluster A6 – Samenvatting – Nierschade ............................................................................................. 24
Cluster A7 – Samenvatting – Oedeem ................................................................................................. 30
,Cluster A1 – Samenvatting – Risicofactoren
1. Hypertensie
Bij één op de drie volwassen komt hypertensie voor. We spreken van hypertensie bij een RR >
140/90 mmHg. Er zijn twee soorten hypertensie: primaire/essentiële hypertensie en secundaire
hypertensie. Bij primaire hypertensie is de oorzaak onbekend, terwijl bij secundaire hypertensie een
renale (meest voorkomend) -, endocriene- of overige oorzaak aan te wijzen is. Echter is er maar in
15% van de gevallen sprake van secundaire hypertensie, dit vooral bij therapieresistente hypertensie
of bij erg jonge patiënten.
Hypertensie kent verschillende oorzaken zoals: drophypertensie, nierarteriestenose,
bijnierafwijkingen, OSAS, schildklierafwijkingen en coarctatio aortae. Deze laatste is een aangeboren
aandoening welke op te sporen valt via lichamelijk onderzoek. Bij coarctatio aortae is er namelijk
sprake van een vernauwing in de aorta waarbij het bloed niet goed naar het onderste gedeelte van
het lichaam loopt. Middels een bloeddrukmeting aan het been en deze te vergelijken met de
bloeddruk aan de arm kan een coarctatio aortae opgespoord worden.
Door het eten van veel drop krijgt men veel glyzyrrhizinezuur binnen, welke in de nieren de
omzetting van cortisol naar cortison remt. Cortison is de inactieve vorm van cortisol. Hierdoor zal er
dus een overmaat aan actief cortisol ontstaan, welke op de aldosteronreceptor in de nier gaat zitten
waardoor natrium- en vochtretentie en kaliumexcretie optreedt.
Gevolgen van hypertensie kunnen zijn: CVA, TIA, myocardinfarct, perifeer vaatlijden, aneurysma
aortae, maligne hartfalen en nierinsufficiëntie. Maligne hypertensie, nu ook wel hypertensieve crise
genoemd, is een zeer ernstig verhoogde bloeddruk waarbij vitale complicaties kunnen optreden.
Een CVA treedt op doordat hypertensie bijdraagt aan atherosclerose. Hierdoor kan er een trombus
vormen welke kan losschieten en vast gaat zitten in een bloedvat in de hersenen. Deze
atherosclerose treedt op door de oxidatieve stress en inflammatie door de grote druk die de
bloeddruk uitoefent op de vaatwand. Als het hart zelf ook tegen deze permanent hoge druk in moet
pompen zal dit ervoor zorgen dat er hypertrofie in de linkerkamer zal plaatsvinden. De linkerkamer
zal minder makkelijk relaxeren waardoor diastolisch hartfalen kan optreden.
Eerst wordt gekeken of het probleem met niet-medicamenteuze adviezen
opgelost kan worden. Zo niet, dan kan er een keuze gemaakt worden uit Niet medicamenteuze adviezen
deze middelen: Stoppen met roken
Beperken alcoholgebruik
- Diuretica: verschillende soorten, zorgen allemaal voor meer Beperken zoutgebruik
vochtafdrijving. Vermijden van drop
- Beta-blokker: door het verminderen van de adrenerge invloed op Voldoende fysieke activiteit
het hart neemt het hartminuutvolume en cardiale zuurstofgebruik Stress vermijden
af middels het begrenzen van de hartslag. Gezonde voeding met optimaal
- ACE-remmer: de omzetting van angiotensine I in angiotensine II gewicht, BMI < 25
wordt geremd, waardoor de concentratie aldosteron af zal nemen. Daarnaast zal door
perifere vaatverwijding de bloeddruk afnemen. ARB, angiotensinereceptorblokkers, hebben
een gelijk effect en worden gegeven wanneer bij ACE-remmers kriebelhoest optreedt.
- Calciumantagonisten: remt de instroom van calciumionen waardoor er in coronairarteriën
en andere perifere arteriën zullen verwijden en de bloeddruk af zal nemen. Calcium is
namelijk nodig voor spiercontractie.
, De na te streven bloeddruk is 140/90, en bij patiënten boven de 80 jaar 150-160 mmHg. Bloeddruk
kan je ook thuis 24-uurs meten i.v.m. wittenjassenhypertensie, dan mag deze rond 130/80 mmHg.
Op één meting mag niet vertrouwt worden, daarom 3 metingen nodig.
Voordat we starten met een behandeling is het belangrijk om de glucose- cholesterol- en
nierfunctiewaarden in kaart te brengen. Bij een ACE – remmer ontstaat een beschermend effect op
het hart, daarom ook eerste keuze bij hartfalen.
KENMERK VOORKEURSMEDICATIE
JONGE LEEFTIJD (< 50 JAAR) 1. ACE-remmer (bij kriebelhoest ARB)
2. toevoegen bètablokker (als verdragen)
3. toevoegen diureticum of calciumantagonist
OUDERE LEEFTIJD (> 70 JAAR) diureticum, calciumantagonist en/of ACE-remmer (bij
kriebelhoest ARB). Keuze op basis van comorbiditeit en
comedicatie
CHRONISCH, STABIEL 1. ACE-remmer (bij kriebelhoest ARB)
HARTFALEN 2. toevoegen diureticum
3. toevoegen bètablokker
CHRONISCHE NIERSCHADE ACE-remmer (bij kriebelhoest ARB)
(INCLUSIEF MICROALBUMINURIE)
DM (ZONDER 1. thiazidediureticum
MICROALBUMINURIE) 2. toevoegen ACE-remmer (bij kriebelhoest ARB)
3. toevoegen calciumantagonist
ATRIUMFIBRILLEREN bètablokker
ASTMA/COPD diureticum
NEGROÏDE AFKOMST 1. calciumantagonist of diureticum
2. calciumantagonist én diureticum
2. Dyslipidemie
ONDERZOEK WAARDE We kijken naar het totaal cholesterol, HDL (het “goede”
GLUCOSE 3,5 – 6 cholesterol), LDL (het “slechte” cholesterol) en de
TOTAAL CHOLESTEROL 1,5 – 6,5 triglyceriden. Aan de hand van de ratio totaal
HDL 0,9-1,7
cholesterol/HDL wordt de diagnose gesteld. Bij
LDL 2,0-4,5
behandeling wordt juist het LDL in de gaten gehouden.
RATIO CHOLESTEROL/HDL <8,0
TRIGLYCERIDEN 0.6-2.2 Proberen onder de 2,5 de houden.
Chylomicronen zijn nodig om vetten die uit de darm op genomen worden te vervoeren naar het
vetweefsel. VLDL wordt gevormd door de lever, bestaande uit triglyceriden en cholesterol, welke
naar de perifere organen gaan. In deze perifere organen worden de triglyceriden gebruikt, waardoor
de dichtheid triglyceriden veranderd. VLDL zal veranderen in IDL (intermediate) en vervolgens in LDL,
het slechte cholesterol, wat indien niet door LDL receptoren in de lever opgenomen, aan de
vaatwand kan gaan plakken en hier atherosclerose te induceren. HDL haalt cholesterol ‘op’ uit de
weefsels waarna het weer opgenomen wordt door de lever.
Hypercholesterolemie, familiair, kan zich uiten in xanthoma’s, geelkleurige vetophopingen in de
huid. Familiare hypercholesterolemie (FH) is een autosomaal dominante aandoening door een
mutatie in de LDL-receptor. Bij een LDL > 5 en totaal cholesterol > 8 wordt gedacht aan FH. Middels
DNA-diagnostiek kan FH dan aangetoond worden.
Als niet-medicamenteuze adviezen gelden dezelfde adviezen als bij hypertensie. Roken zorgt ervoor
dat de concentratie HDL daalt en de concentratie LDL stijgt. Lichaamsbeweging zorgt juist voor
precies het tegenovergesteld. Als medicamenteuze behandeling kan simvastatine 40mg 1dd gegeven
worden. Hierbij is spierpijn een veel voorkomende bijwerking.
