Lesdoelen
De student heeft inzicht in de rol van onderwijs (als zijnde schakel tussen gezin en
maatschappij) in onze huidige maatschappij.
De student heeft kennis m.b.t. de pedagogische opdracht van de school en kan vanuit
die kennis invulling geven aan (nadenken over) de pedagogische opdracht van het
onderwijs.
Schoolpedagogiek: opvoeding en onderwijs in de basisschool.
o Hoofdstuk 12: de pedagogische opdracht van de school
De pedagogische opdracht van de school
12.1 Charlie en de freinettechnieken
Freinettechnieken: zijn technieken die célestin Freinet, de onderwijzer uit de nieuwe-
schoolbeweging, in zijn school in Zuid-Frankrijk gebruikte: het werken met de drukpers
bijvoorbeeld, het maken van een klassenkrant en de schoolcorrespondentie. Bij Freinet staat
het schrijven en drukken van teksten centraal. De uitspraak dat je pas mens wordt als je
spreekt en wordt gehoord, nam hij heel serieus. Daarom is het gesproken en geschreven
woord in zijn school zo belangrijk. Daarbij gaat het niet zomaar een woord, maar om een
woord dat uitdrukking geeft aan wat een kind voelt en beleeft. De school moet een
spreekbuis zijn van wat het kind binnen maar ook buiten de school meemaakt. Dagelijks
vertellen de kinderen in de kring wat ze hebben meegemaakt. Freinets stelling is dat door
het verwoorden van de ervaringen die kinderen opdoen, zij zichzelf en hun wereld leren
kennen. Zijn curriculum start vanuit het spreken en tekenen; het schrijven volgt op dit
spreken en tekenen, lezen op zijn beurt weer op het schrijven en via dit spreken, schrijven
en lezen verkent het kind zijn wereld. Ook door te rekenen doet het dat. Aardrijkskunde,
geschiedenis, biologie en natuurkunde bouwen vervolgens op die verkenningen voort. Dat
leidt tot steeds meer kennis en tot meer uitdrukkingsmogelijkheden.
Coöperatieve klas: de kinderen zijn met elkaar en in bepaald gevalleen ook afzonderlijk
verantwoordelijk wat er in de klas gebeurt.
Cognitieve gereedschappen: door over het dreigen verlies van zijn hond te vertellen, komt
hij tot schrijven en lezen. Hij maakt zich het gebruik van nieuwe cognitieve gereedschappen
eigen en vergroot daarmee zijn denk- en handelingsmogelijkheden.
Leraar als model: hij laat zien hoe je boven de partijen staat en leiding kunt geven. Maar het
is toch allereerst de coöperatieve klas die hem dat leert. Dit stelt hem in staat verschillende
posities in te nemen.
, 12.2 Wat is opvoeding?
Moreel kompas: mens ben je als je vrij bent en je je door een innerlijk, moreel kompas laat
leiden, en niet door allerlei grillen en fratsen uit de omgeving.
Morele opvoeding: het gaat er bij hem om dat het opgroeiende kind moreel overwogen leert
handelen en morele beslissingen leert nemen waar het achter kan staan en dus ook
verantwoordelijk voor is. De opvoeder moet het kind helpen zelf beslissingen te nemen,
beslissingen die steeds meer moreel overwogen dienen te worden.
12.3 De klassenraad als moreel kompas
Als de kinderen in de raad zitting hebben genomen, worden ze gedwongen hun oordeel op
te schorten en eerst goed te kijken en op nader onderzoek uit te gaan. Pas daarna mogen ze
conclusies trekken. Daar blijft het niet bij. Want de raad geeft ook ruimte voor initiatieven en
oplossingen.
De pedagogische opdracht van de school stelt en vaak gelijk aan de opdracht kinderen
moreel op te voeden. Morele opvoeding betekent dus zedelijke opvoeding, maar ook
karaktervorming.
We kennen twee vormen van morele opvoeding: een met de nadruk op gewoonte- en
deugdenvorming en een die het nadenken over morele kwesties benadrukt.
Fundamentele waarden zijn waarden die onontbeerlijk zijn om te kunnen samenleven.
Respect voor het leven, zorg, waarachtigheid, rechtvaardigheid en vrijheid.
Opvoeding is initiatie via participatie en communicatie: initiatie binnen een gemeenschap die
in principe niemand uitsluit, maar iedereen insluit, steeds opnieuw.
Pedagogiek in de onderwijspraktijk. Een geïntegreerde benadering.
o Hoofdstuk 2: de pedagogische opdracht: normen, waarden en burgerschap
Hoofdstuk 2: de pedagogische opdracht: normen, waarden en burgerschap
Pedagogische opdracht: het bevorderen van de identiteitsontwikkeling of persoonsvorming
van leerlingen, mede met het oog op hun participatie in een democratische, multiculturele
samenleving.
2.1 Smalle of brede opdracht?
Bij een smalle visie ligt het accent op het stellen van regels en oplossen van conflicten
binnen de school zelf. De pedagogische opdracht wordt hierbij primair opgevat als een
opdracht tot morele vorming: het gaat om het besef van regels en de ontwikkeling van
normen en waarden. Opvoeding komt vooral in beeld als er in de klas problemen worden
ervaren met betrekking tot gedrag, omgangsvormen of motivatie.
Volgens de brede visie betreft de pedagogische opdracht zowel de persoonlijkheidsvorming
als de sociale en maatschappelijke ontwikkeling van het kind. Binnen deze visie is met recht
spraken van geïntegreerd pedagogisch handelen.
2.2 Morele en sociale ontwikkeling van kinderen
De morele ontwikkeling van kinderen heeft te maken met het eigen maken van waarden en
normen en wordt soms ook benoemd als de ontwikkeling van een eigen geweten dat als
leidraad kan dienen bij het maken van keuzes. Piaget gaat ervan uit dat kinderen een
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emmavenhuizen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.