Aantekening van de werkgroepen bij het mastervak Insolventierecht aan de Radboud Universiteit te Nijmegen. Het document bevat de vragen, de besproken antwoorden en het overige wat is besproken tijdens de werkgroepen.
Inhoud
Werkgroep 1 Inleiding Insolventierecht .................................................................................................. 2
Werkgroep 2 Wederkerige overeenkomsten.......................................................................................... 9
Werkgroep 3 Goederenrechtelijke zekerheidsrechten, executievraagstukken en positie fiscus ......... 16
Werkgroep 4 Verhaalsbenadeling ......................................................................................................... 22
Werkgroep 5 Girale betaling en verrekening ........................................................................................ 27
Werkgroep 6 Boedelvraagstukken ........................................................................................................ 33
Werkgroep 7 Voortzetting, doorstart, medezeggenschap en positie werknemers .............................. 40
Werkgroep 8 Aansprakelijkheid bestuurders en commissarissen ........................................................ 44
Werkgroep 9 Verificatie, akkoord en andere wijzen van beëindiging van faillissement en surseance 49
Werkgroep 10 WSNP ............................................................................................................................. 54
Werkgroep 11 Internationaal Privaatrechtrecht m.b.t. Insolventierecht ............................................. 58
1
,Werkgroep 1 Inleiding Insolventierecht
1. Lees het bijgevoegde krantenbericht uit het
FD van 4 mei 2017. In 2013 werd al de Amerikaanse
stad Detroit failliet verklaard. Griekenland kwam in
2012 en 2015 in opspraak vanwege de deplorabele
financiële toestand van het land. Kan een gemeente
naar Nederlands recht failliet worden verklaard? En
de Nederlandse Staat?
Antwoord: Het is onzeker of publiekrechtelijke
rechtspersonen failliet kunnen gaan naar Nederlands
recht. Er valt wat voor te zeggen omdat
publiekrechtelijke rechtspersonen voor wat het
vermogensrecht betreft uitdrukkelijk worden
gelijkgesteld met een natuurlijk persoon op grond
van art. 2:1 en 2:5 BW. Aan publiekrechtelijke
rechtspersonen toebehorende goederen kunnen ook
in beslag worden genomen. Bij de totstandkoming
van de FW heeft de minister ook gesteld dat een
gemeente failliet kan worden verklaard.
→We weten het inderdaad niet. De kans dat het gebeurt lijkt klein. Het is ook moeilijk voor je te
zien. Bijstandsgerechtigden hebben bijv. een vordering op de gemeente en het zou raar zijn als
die in een rijtje concurrente schuldeisers terecht komen.
HR 28 september 1990 (Suriname): Nederlandse rechter heeft in ieder geval geen rechtsmacht
om een vreemde staat failliet te verklaren, dit zou in strijd zijn met het volkenrecht. In deze zaak
niet gelukt om Suriname failliet te verklaren.
2
, 2. Bestrijding van faillissementsfraude was een van de pijlers van het wetgevingsprogramma
Herijking Faillissementsrecht, hetgeen heeft geleid tot de aanpassing van art. 68 Fw.
Bovenstaand bericht geeft een voorbeeld van faillissementsfraude.
Omschrijf kort wanneer sprake is van faillissementsfraude en welke juridische remedies
daartegen bestaan.
Er is sprake van faillissementsfraude indien de faillissementsschuldeisers onrechtmatig worden
benadeeld door het onttrekken van goederen en geld aan de failliete boedel.
→Opzettelijk benadelen van schuldeisers voor of na faillissement.
Komt het vaak voor? Het komt geregeld voor, uit onderzoek blijkt bij 1/3 van de faillissementen wel
enigerlei fraude. Een auto voor de curator verstopt houden is fraude, het opzetten van een
ingewikkelde financieringsconstructie ook. Je hebt ook ondernemers die geen jurist zijn en ze weten
niet wat ze doen.
Moet er sprake zijn van opzet? Er moet zijn voldaan aan de onderdelen van de delictsomschrijving.
Faillissementspauliana (art. 42 FW) is strafbaar. Maar de meeste mensen hebben hier nooit van
gehoord. Het komt erop neer dat je je eigen positie bevoordeeld ten koste van de boedel. Trucjes
zoals binnentreden en gijzelen kun je toepassen als curator om je werk te kunnen doen.
Art. 340 Sr: Hij die in staat van faillissement is verklaard wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste twee jaren of
geldboete van de vijfde categorie, indien hij voor de intreding van het faillissement buitensporige uitgaven heeft gedaan, ten
gevolge waarvan een of meer schuldeisers in hun verhaalsmogelijkheden zijn benadeeld.
Art. 341 Sr:
1. Hij die in staat van faillissement is verklaard wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste zes jaren of geldboete
van de vijfde categorie, indien hij, wetende dat hierdoor een of meer schuldeisers in hun verhaalsmogelijkheden worden
benadeeld:
1° voor of tijdens het faillissement enig goed aan de boedel heeft onttrokken of onttrekt;
2° voor of tijdens het faillissement een van zijn schuldeisers op enige wijze wederrechtelijk heeft bevoordeeld of bevoordeelt.
2.Met dezelfde straf wordt gestraft hij ten aanzien van wie de schuldsaneringsregeling natuurlijke personen van toepassing
is verklaard, indien hij wetende dat hierdoor een of meer schuldeisers in hun verhaalsmogelijkheden worden benadeeld:
1° voor of tijdens de toepassing van de schuldsaneringsregeling enig goed aan de boedel heeft onttrokken of onttrekt;
2° voor of tijdens de toepassing van de schuldsaneringsregeling een van zijn schuldeisers op enige wijze wederrechtelijk
heeft bevoordeeld of bevoordeelt.
Art. 342: bestuurder of commissaris die voor intreding faillissement buitensporig middelen van de RP heeft verbruikt,
uitgegeven of vervreemd.
Art. 344: Hij die bij faillissement van een ander wetende dat schuldeisers worden benadeeld onttrekken van goederen aan
de boedel.
Juridische remedies:
- Aangifte doen
- Curator kan actio Pauliana inroepen
- Bestuurders of commissarissen aansprakelijk stellen
Weet dat onderdeel van het werk als curator is dat je veel besodemieterd wordt.
3. In oktober 2018 zijn de Ijsselmeerziekenhuizen en het Slotervaartziekenhuis failliet verklaard.
Deze faillissementen hebben in de media de nodige aandacht gekregen.
3
, Bespreek enkele specifieke problemen die zich voordoen bij een faillissement van een
zorginstelling of ziekenhuis.
Er is een groot belang bij continuïteit van zorg. Als alle werknemers van het ziekenhuis van de ene op
de andere dag ontslagen worden en alle patiënten nieuwe behandelaars moeten gaan zoeken, kan
dat zo’n chaos opleveren dat het gevaarlijk is voor de gezondheid van mensen. Het ziekenhuis zou
geen vermogensbestanddelen meer mogen vervreemden, maar mensen moeten toch hun dure
medicijnen of medische hulpmiddelen kunnen krijgen. Het belang van een zo hoog mogelijk opbreng
voor de boedel en dit maatschappelijke belang botsen dus met elkaar.
Bij mensenlevens is al snel duidelijk. Maar bij werkgelegenheid komen er al twijfels. Mening van
docenten is dat boedelbelang meestal voorgaat. Voorbeeld: Eigendom bij failliet van goederen met
grote culturele waarde. Stichtingen zonder geld wilden dit graag beheren zodat het spul bij elkaar
zou blijven en cultureel erfgoed behouden zou worden. Ga je voor het geld of cultureel erfgoed?
Docent als curator ging voor het geld, uiteindelijk is het ten goede gekomen aan een stichting dus
eind goed al goed. Belang van de boedel is natuurlijk ook een maatschappelijk belang. Het is je recht
om je geld terug te krijgen. Een groep toevallige crediteuren moet niet opdraaien voor
maatschappelijke belangen.
Maatschappelijk belang dat curator onderzoek moet doen naar oorzaak van faillissement? Curator
moet onderzoek doen naar oorzaak van faillissement, maar niet om te kijken naar maatschappelijk
belang maar omdat een derde misschien aansprakelijk is voor onrechtmatigheid. Dan kan de
benadeling van schuldeisers ophouden. Dus dat is ook een financieel belang.
Bij ziekenhuizen bizar dat het niet is ingeleid met een prepack.
Korte vragen ten behoeve van digitaal werkcollege/kennisclip
1. Noem enkele verschillen tussen faillissement en surseance van betaling.
- In faillissement is de curator bij uitsluiting van de schuldenaar beschikkingsbevoegd over de
vermogensbestanddelen van de schuldenaar. Een bewindvoerder bij surseance van betaling
is dat niet, maar de schuldenaar en de bewindvoerder moeten medewerking aan elkaar
verlenen om te kunnen beheren en beschikken over de vermogensbestanddelen.
- Doel van faillissement is het executeren van goederen om de opbrengst te kunnen verdelen
onder de schuldeisers, het doel van surseance van betaling is een adempauze voor de
schuldenaar van de concurrente schuldeisers.
- Faillissement kan in geval van een rechtspersoon alleen worden aangevraagd door het
bestuur van de rechtspersoon als er een besluit van de aandeelhouders aan vooraf ligt
waarbij alle aandeelhouders moeten instemmen, surseance van betaling kan direct
aangevraagd worden door het bestuur van de rechtspersoon zonder dit besluit van
aandeelhouders .
2. Is een curator gebonden aan een contractueel overeengekomen beding op grond waarvan de
vordering van de failliet op de wederpartij vervalt als gevolg van diens faillissement?
Uitgangspunt is dat wederkerige overeenkomsten door de faillietverklaring niet worden gewijzigd en
dat de rechten en verplichtingen van beide partijen van voor de faillietverklaring ook gedurende het
faillissement ongewijzigd in stand blijven. De curator is niet bevoegd om overeenkomsten op te
zeggen. De curator hoeft de overeenkomst niet per se na te komen. Art. 37 FW: Wederpartij van de
gefailleerde krijgt het recht om van de curator binnen een redelijke termijn uitsluitsel te verkrijgen
over de vraag of hij de overeenkomst zal nakoming (gestand zal doen) of niet.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper puckkomrij. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,98. Je zit daarna nergens aan vast.
