College aantekeningen
Rechtspsychologie. Hoorcollege 7
- Instelling
- Vrije Universiteit Amsterdam (VU)
R_R.psy. Rechtspsychologie. Uitgebreide uitwerking hoorcollege 7 (week 5)
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 11 pagina's
Voorbeeld 2 van de 11 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
1 beoordeling
Door: drkuijpers • 3 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Hoorcollege Verklaringen van VerdachtenProf. Dr. P.J. van Koppen
Druk of niet?
Zetten we mensen onder druk en wat betekent die druk?
Verhoren in Oekraïne
Hier worden verdachten op een manier verhoord die ten opzichte van Nederland niet
gebruikelijk is, bijvoorbeeld door verdachten een pistool op hun hoofd te zetten, zowel bij
vrouwen als mannen.
Je kan mensen eigenlijk altijd tot een bekentenis krijgen, bijvoorbeeld door zware druk of
langdurige verhoren. Het probleem is dat als je verhoren onder druk gaat uitvoeren, dat je
achteraf niet meer weet of de verdachte de bekentenis heeft afgelegd omdat dat de ware
versie van de gebeurtenis is, of omdat de verdachte bekent wat hij denkt dat je wil horen.
Voorbeeld: De Zes van Breda
Deze zaak begon in de nacht van 1993 in Restaurant Peacock in Breda. Peacock is een
Chinees restaurant van meneer Mok die er tegenover woonde. Hij had een nieuw restaurant
in Antwerpen geopend, en daar was hij naartoe gegaan voor een paar dagen. Zijn moeder
(oma Mok) paste op de kinderen, en zorgde dat het geld van het restaurant naar de overkant
ging. Oma Mok ging ’s nachts wel eens naar het restaurant, om te gokken op het
gokapparaat of om eten te halen. Na een nacht toen haar zoon in Antwerpen was, kwamen
de volgende dag de werknemers naar het restaurant, en vonden ze oma Mok doodgeslagen
in de keuken. De pijlen gingen snel naar het Chinees milieu. Problemen daarin zijn de
taalbarrière, en het is een gesloten gemeenschap in Nederland die veel tussen Europa en
Azië heen en weer reizen en ze dus moeilijk kan traceren.
In maart 1994 krijgt de politie een tip van de criminele inlichtingendienst, met daarin de
namen van 3 personen.
De 3 jongens en 3 meisjes worden opgepakt voor de moord. De politie denkt een bende op
het spoor te zijn en arresteert de 6 jongeren. Er werd hen gevraagd een getuigenverklaring
af te leggen, maar ze werden eigenlijk als verdachten gearresteerd. De politie wil de zaak
graag oplossen. Van Koppen heeft destijds geanalyseerd en gezegd dat het kwalijk is dat als
een zaak al een tijdje stilligt, en dat als er dan ineens een tip komt, alleen die tip wordt
uitgezocht. De opdracht van het politieteam was eigenlijk bewijzen dat deze 6 de daders
waren, en dat hebben ze gedaan. De politie is ervan overtuigd dat vroeg of laat de waarheid
aan het licht zou komen. Ze worden langdurig en vaak verhoord, waardoor ze het tijdsbesef
kwijt waren. De verhoren waren hardhandig, en suggestief in de richting van een bekentenis.
De 3 meisjes hebben allemaal een bekentenis afgelegd, en de 3 jongens zijn blijven
ontkennen. De vrouwen zijn uiteindelijk tot elk 2 jaar gevangenisstraf veroordeeld. De 3
mannen kregen elk 10 jaar. Een argument bij de veroordeling was dat de verklaringen in
grote lijnen overeen kwamen en dus als bewijs gebruikt konden worden. Er zit echter
helemaal geen structuur of lijn in de verklaringen. Ze vertellen steeds nieuwe verhalen
Eind 2012 heropende de Hoge Raad de zaak. De rechters vermoeden dat deze 6 mensen
onterecht zijn veroordeeld. De technische recherche vindt allerlei materialen. In het
restaurant zijn geen sporen van inbraak, dus verwacht is dat oma Mok de daders zelf heeft
binnengelaten.
, Je kan succesvolle herziening krijgen bij de Hoge Raad op het moment dat er een novum
(nieuw feit) is. Herziening heeft twee gevolgen: 1) als de verdachte nog gedetineerd is wordt
hij onmiddellijk vrijgelaten, en 2) de zaak wordt verwezen naar een hof die de zaak geheel
opnieuw gaat behandelen.
Voor de herzieningsprocedure werd onderzoek gedaan door advocaat-generaal Diederik
Aben. Hij vond nieuw getuigen. De getuigen (2 jongens) vertelden dat ze de hele nacht in het
bushokje hadden gezeten. Ze vertelden dat ze die nacht niks bijzonders hadden gezien.
De Hoge Raad stond herziening toe omdat de verklaringen van de bushokjeszitters een
zelfstandig novum waren. De zaak werd verwezen naar het hof Den Haag.
Hof Den Haag – arrest 15 oktober 2015 De inhoud van deze de verklaringen van de
bushokjeszitters doet naar het oordeel van het hof gerede twijfel rijzen aan de juistheid van
de in de verklaringen van V[…] en S[…] uit 1993 genoemde data en tijdstippen.’
Er weren door het hof 5 bewijsmiddelen besproken:
1. De kern: de bekentenissen van de drie meisjes
2. De rapporten van Horselenberg, Rassin en Geraerts
3. Het alibi van een van de jongens
4. De bushokjezitters
5. De Bayesiaanse deskundige
In het arrest van het hof Den Haag gebeurt iets bijzonders: de vraag waar de verdediging
mee kwam was dat de verklaring van de vrouwen onrechtmatig zijn verkregen doordat ze
met pressie zijn verkregen. De druk was te groot. De regel is: een verdachte/getuige moet
zijn verklaring in vrijheid kunnen afleggen. Je mag geen ongeoorloofde druk uitoefenen. Wat
ongeoorloofde druk is wordt afgemeten aan het misdrijf: hoe ernstig het misdrijf, hoe meer
druk de politie mag uitoefenen. De vraag is dan: leidt de manier waarop verhoord is dan tot
een valse bekentenis? Het Hof stelde dat er geen ongeoorloofde pressie is uitgeoefend, dus
druk is niet aan de orde. Dit is een foute redenering: de redenering moet zijn of de vrouwen
op een manier verhoord zijn die ertoe leidt dat er valse bekentenissen zijn afgelegd. Dit
heeft deels wel met druk te maken, maar ook met veel andere dingen.
Het hof keek, net als daarvoor, ook naar de algemene kenmerken van de verhoren: ‘Het hof
constateert echter tevens dat deze verklaringen op een aantal kernpunten wel met elkaar
overeenkomen. Ze schenken echter geen aandacht aan de mogelijkheid dat er een valse
bekentenis is afgelegd, en kijken alleen of de verklaringen over het algemeen overeen
komen. Er werd opnieuw veroordeeld.
Van de veroordeling van het Hof in Den Haag ging men opnieuw in cassatie.
Wat verdachten nog weten?
Een belangrijke vraag bij het verhoren van verdachten is wat een verdachte nog kan weten?
Soms claimen verdachten dat ze amnesie hebben en dus niet weten wat er is gebeurd. Soms
kunnen mensen zich inderdaad niks herinneren. Het volgende kan leiden tot
geheugenverlies:
- Hersenenschudding of –beschadiging Hierdoor komt het vaak voor dat mensen het
moment van het ongeluk niet kunnen herinneren, en de periode daarvoor en daarna ook
niet. Die periodes van geheugenverlies worden vaak wel kleiner (Wet van Ribot) maar
verdwijnen niet helemaal. Het komt voor dat iemand in de periode van geheugenverlies
door hersenbeschadiging een misdrijf kan plegen, en zich daar dus niks meer van kan
herinneren.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dominiquekl. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 62890 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen
