Samenvatting voor het eerste deeltentamen van de cursus Cognitie en Gedrag. Inclusief aantekeningen van hoorcolleges 1 t/m 7. Inclusief verduidelijkende afbeeldingen.
Cognitieve psychologie is de tak van de psychologie die zich bezig houdt met het
wetenschappelijk bestuderen van ‘de geest’. Twee definities van de geest:
1. De geest creëert en controleert mentale functies zoals perceptie, aandacht,
geheugen, emoties, taal, beslissen, denken en redeneren. Deze definitie geeft de
geest een centrale rol bij onze verschillende mentale vaardigheden. Het is
belangrijk om te begrijpen dat cognitie niet alleen gaat over onze hogere "denk"
functies en dat veel van de betrokken processen buiten onze bewuste
controle opereren.
2. De geest is een systeem die representaties maakt van de wereld zodat we daarin
kunnen handelen om onze doelen te bereiken. Deze definitie geeft het belang van
de geest weer voor ons functioneren en om te overleven.
Donders (1868)
Simple reaction time: detection + motor execution
Go/no go reaction time: detection + discrimination + execution
Choice reaction time: detection + discrimination + deciding + motor execution
Donders concludeerde uit deze onderzoeken dat mentale processen niet direct gemeten
kunnen worden, maar moeten geïnterpreteerd worden uit gedrag.
Weber (19e eeuw)
Een waarneembaar verschil, bijvoorbeeld tussen twee groottes is niet absoluut maar
relatief.
Zintuigen registreren relatieve verschillen.
Wet van Weber, waarneembare verschil is constant: ΔI/I = k.
vb. waarneembaar verschil bij diameter van 50 pixels is 10 pixels: 10/50 = 0,2.
Structurele modellen beschrijven de fysieke (biologische) structuren.
Proces modellen beschrijven cognitieve processen.
Procesmodellen zijn vaak een geschikt startpunt voor onderzoek.
Wundt (1879)
Wundt bouwde het eerste psychologische laboratorium en was aanhanger van het
structuralisme, wat er van uitgaat dat algehele ervaring wordt bepaald door basale
elementen van ervaring die sensaties genoemd werden.
Hij probeerde een periodieke tabel van de geest te creëren door middel van analytische
introspectie, een techniek waarin hij participanten hun ervaringen en
gedachteprocessen liet opschrijven in respons op stimuli. Ondanks dat het weinig
resultaten gaf, was Wundt belangrijk. De manier van onderzoeken is van een rationele
benadering naar een empirische benadering gegaan, het belang van experimenten bij
het opdoen van kennis over de geest.
Ebbinghaus (rond 1900)
Ebbinghaus was geïnteresseerd in hoe informatie die geleerd is vergeten wordt na
verloop van tijd. Daarbij creëerde hij de term savings: tijd die het koste om te leren –
tijd die het koste om te herleren na een bepaalde tijd.
,William James (1890)
De observaties van de geest door William James waren niet gebaseerd op experimenten,
maar op introspecties over de werking van zijn eigen geest.
Watson (1913)
John Watson had problemen met de huidige aanpak van onderzoek doen omdat (1) het
extreem variërende resultaten betrof van persoon tot persoon en (2) omdat deze
resultaten hierom zeer moeilijk te interpreteren waren omdat ze als zijnde onzichtbaar
waren. Om deze reden introduceerde hij het behaviorisme, hierbij werd alleen
uitgegaan van meetbaar, observeerbaar gedrag. Dit bevat ook het klassieke
conditioneren van Pavlov en operante conditionering van Skinner.
Tolman (1938)
Uit een experiment bleek dat een rat een cognitieve map creëert. Hieruit werd
geconcludeerd dat cognitie gebruikt wordt en er niet alleen een stimulus-respons
connectie plaatsvindt. Dit ging tegen het behaviorisme in.
Chomsky (1957)
Skinner vond dat taal werd geleerd door operante conditionering. Chomsky daarentegen
stelde dat taalontwikkeling werd bepaald door een aangeboren ingebouwd biologisch
programma. Psychologen realiseerden dat om complex cognitief gedrag te begrijpen het
belangrijk is om niet alleen observeerbaar gedrag te meten, maar ook te overdenken wat
dit gedrag ons vertelt over de werking van de geest.
Cognitieve revolutie
In de jaren 50 begon er een cognitieve revolutie. De aandacht verschoof van een
behavioristische benadering naar een benadering volledig gericht op het begrijpen van de
werking van de geest. Er kwam een nieuwe aanpak die
informatieverwerkingsbenadering genoemd werd.
Broadbent ontwikkelde een filtermodel van aandacht dat er zo uitzag:
Input → selectieve filter → detector → geheugen
Kunstmatige intelligentie wordt op de volgende manier gedefinieerd: “Een machine
zich laten gedragen op manieren die intelligent genoemd zouden worden als een mens
die gedragingen zou laten zien.” (McCarthy, 1955).
Helmholtz Fysiologische processen kosten tijd en 19e eeuw
beschrijven niet alles
Donders Mentale processen kosten tijd en zijn meetbaar 1868
Weber Hoe verhoudt het fysieke zich tot het mentale. Eind 19e eeuw
Eerste wetten
Wundt & James Stichters psychologie als wetenschap met Eind 19e eeuw
analytische introspectie als methode
Ebbinghaus Hoe wordt geleerde informatie vergeten na Rond 1900
verloop van tijd
Watson & Het mentale kun je niet bestuderen 1913
behaviorisme
Mens- en Behaviorisme kan spontaan gedrag niet verklaren Begin 20e eeuw
dieronderzoeken
WW 2 Mensen maken ‘menselijke’ fouten, waarom? 1940-1945
Behaviorisme heeft geen antwoord.
De eerste Metafoor voor de hersenen Jaren 50
computers
Neisser Het brein als informatieverwerker 1967
, Interleaving is het door elkaar leren van verschillende onderwerpen binnen een
domein.
H5
Je ziet een object als het licht reflecteert of uitstraalt dat informatie geeft aan je
hersenen. De hersenen coderen informatie op een manier die niet overeenkomt met wat
je ziet, maar op de manier waarop neuronen reageren, de sterkte van de reactie en de
timing. Johannes Müller beschreef de wet van specifieke zenuwactiviteiten, sommige
neuronen zijn een indicatie voor licht, andere voor geluid, etc. Dit wil zeggen dat als je
druk op je oog uitoefent je licht ziet. In je oog zitten namelijk neuronen die reageren met
zicht. Bij elektrische stimulatie van de gehoorzenuwen hoor je geluid i.p.v. dat je
schokken voelt.
Licht komt je oog binnen via de pupil. Het wordt gefocust door de lens en
cornea/hoornvlies. Vervolgens wordt het geprojecteerd op de retina, het oppervlakte
aan de achterkant van het oog waarop visuele receptoren liggen.
Impulsen gaan van de receptoren naar bipolaire cellen en vervolgens naar de
ganglioncellen. De axonen van de ganglioncellen komen samen en lopen naar de
hersenen. Amacrinecellen ontvangen hun informatie van bipolaire cellen en zenden dit
naar andere bipolaire, amacrine- en ganglioncellen om informatie te verfijnen.
De ganglioncellen vormen samen de optische zenuw waardoor de blinde vlek
ontstaat. De horizontale cellen remmen bipolaire cellen.
De fovea (gele vlek) is gespecialiseerd in acuut, gedetailleerd zicht doordat receptoren
hier dicht op elkaar zitten en er nauwelijks bloedvaten en ganglioncellen zijn. Elke
receptor is met slechts één bipolaire cel, welke verbonden is met één ganglioncel met
daaraan één axon naar het brein (dwerg ganglioncellen).
Staafjes (rods) zijn voornamelijk aanwezig buiten de fovea en reageren op zwak licht.
Kegeltjes voornamelijk in de fovea, reageren op helder licht en zijn essentieel bij het
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sanne1299. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
