In dit document vind je een begrijpelijke en gedetailleerde samenvatting van de Hofcultuur: Renaissance & Barok. Te gebruiken voor bovenbouwleerlingen van zowel de Havo als Vwo, die het examenvak kunst(geschiedenis) volgen.
Hofcultuur
1. Inleiding Renaissance
Het tijdperk van de Renaissance was van 1400 tot 1600. Het was een periode van bloei van kunst en
wetenschap samen met de klassieke oudheid en de periode van de Griekse en Romeinse
beschavingen. De Renaissance begon in Italië. Renaissance = wedergeboorte.
Natuurwetenschappelijk onderzoek
Mens en natuur werden de inspiratiebron.
Kunst en wetenschappen komen tot bloei
Ze wilden meer kennis. Het menselijk lichaam wordt ontleed, dieren en planten bestudeerd.
Bouwkunst, schilderkunst & beeldhouwkunst werden voor het eerst als vrije kunsten gezien.
Wedergeboorte van klassieke idealen
Een sterke gerichtheid op de klassieke oudheid. Het schoonheidsideaal van de Grieken en Romeinen
werd standaard waar alle kunst zich aan moest voldoen.
Opkomst van staten en landsgrenzen
Italië bestond uit veel stadsstaatjes, zij bevochten elkaar met de indrukwekkende architectuur &
kunstwerken
Ontdekking van de wereld
In 1492: ontdekten de Spanjaarden Noord-Amerika.
In 1498: voeren de Portugezen naar Zuid-Amerika en ontdekken een nieuwe handelsroute naar Oost-
Indië. Er werden zeldzaamheden verzameld uit de nieuwe landen.
Een nieuw zelfbewustzijn
De mens werd een individu (het middelpunt). Dit is goed te zien in de ontwikkeling van het portret.
Veranderende levensfilosofie: opkomst van het Humanisme
Humanisten bepleitten een terugkeer naar de Griekse en Romeinse teksten en een zuivere beleving
van het Christelijk geloof. Bekende humanist Desiderius Erasmus, een priester, filosoof, schrijver en
iemand die in Parijs en Turijn studeerde en door heel Europa reisde. Hij was beoefenaar van de
studia humanitatis: grammatica, retorica, logica en geschiedenis. Het Humanisme: Menselijker,
meer vrijheid. Terugkeer naar Griekse en Romeinse teksten.
De boekdrukkunst verspreidde nieuwe ideeën
Johannes Gutenberg wordt als uitvinder van de boekdrukkunst gezien. Hij goot letters in een speciale
metaallegering, waarmee teksten gezet en gedrukt konden worden. Het eerste drukwerk verscheen
in 1445.
De religieuze eenheid wordt doorbroken: de reformatie
Nadat Luther en Calvijn misstanden in de kerk van Rome hadden bekritiseerd, ontstonden in Europa
verschillende protestantse stromingen. Dat werd de reformatie genoemd. Deze strijd ging over het
geloof.
, Ruilhandel wordt geldeconomie
De ontdekkingsreizen leidde tot meer handel. Eeuwenlang was de landbouw de belangrijkste bron
van inkomsten geweest. Vanaf 1400 leverden vooral handel en producten geld op.
Nieuwe rol voor kunstenaars: naast de kerk ook wereldlijke opdrachtgevers, ontwikkeling van
profane kunst naast kerkelijke kunst
Kunstenaars kregen nu ook de nieuwe elite als opdrachtgever. Bankiersfamilies als de Pazzi, de Pitti
en de Medici, gaven opdrachten aan kunstenaars die zich lieten inspireren door de Klassieke
Oudheid, de natuur en de filosofie.
De kunstenaar treedt uit de anonimiteit
Een groter zelfbewustzijn van de mens
De burger
Kreeg een belangrijker plaats in het maatschappelijk leven, de ridderstand verloor macht en aanzien.
2. Architectuur in de Renaissance in Italië
Wedergeboorte van klassieke idealen
Een sterke gerichtheid op de klassieke oudheid. Het schoonheidsideaal van de oude Grieken en
Romeinen werd de standaard waaraan alle kunst moest voldoen. In de architectuur werden klassieke
bouwelementen toegepast.
De universale mens
In de kunst kwam de nadruk te liggen op de juiste weergave van de natuur. Schilders verdiepten zich
in perspectief en compositie. Voorstellingen uit de christelijke traditie bleven onverminderd geliefd.
Men streefde naar een rationele en complete weergave van de werkelijkheid. Kennis van de
perspectief moest er zijn. Hij zag zichzelf als wetenschapper en hield zich bezig met wiskunde, las de
bijbel en klassieke teksten. De ideale renaissancekunstenaar was een homo universalis; Alles
kunner, Universeel ontwikkeld mens.
Voorliefde voor harmonie en maatgevoel
De menselijke maat wordt maat der dingen, ontdekking van schoonheid van menselijk lichaam en
natuur.
Proportieleer en de gulden snede
De bouwmeesters in de oudheid waren al van mening dat een gebouw vergelijkbaar was met een
levend wezen, en dat ze bij het ontwerpen de natuur moeten navolgen (dit heet mimesis).
Drie dingen waren echt belangrijk: maten, afwerking en de ordening. Als deze dingen er goed
uitzagen en goed waren uitgewerkt was het gebouw/kunstwerk een schoonheid en gratie.
De reeks van Fibonacci
De Italiaan Leonardo da Pisa (bekend als Fibonacci) bekeek nauwkeurig in welke maatverhouding er
nieuwe blaadjes aan een tak groeien en schelpvormen zich ontwikkelen. Hij heeft de cijferreeks
ontwikkeld. Deze getalsverhouding (de verhouding 1,618 aangeduid als Phi) wordt de gulden snede
genoemd.
De regels van Vitruvius
Rond 25 vC had Vitruvius besproken wat de proporties van het ideale menselijk lichaam zijn en hoe
goede architecten van deze verhoudingen gebruik kunnen maken. Volgens Vitruvius was de mens de
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper pienreijnen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
