Persoonlijk en effectief leiderschap
Exameninformatie
Deze module wordt afgesloten met een moduleopdracht. Je maakt de moduleopdracht individueel en
zelfstandig.
Stap 1: Wat levert u in?
Deze moduleopdracht kan je maken op basis van uw eigen organisatie of aan de hand van een
organisatie in jouw (directe) omgeving.
Stap 2: Waar moet de opdracht aan voldoen?
Schrijf een Persoonlijk Actie Plan (PAP) aan de hand van het groeicontinuüm en de 7 gewoontes van
Covey van minimaal 5 en maximaal 7 pagina's (1/2 tot 1 pagina per gewoonte). In jouw
moduleopdracht werk je de volgende stappen/deelopdrachten uit die zijn afgeleid van de algemene
leerdoelen, in de volgorde waarin ze worden genoemd:
1. Daarin leg je kort uit wat de betreffende gewoonte inhoudt en welke belangrijke aspecten
daarbij een rol spelen (zoals principiële of pragmatische levenshouding, paradigma-
verschuiving, cirkel van invloed/betrokkenheid, P/PM- balans, timemanagement-matrix,
emotionele bankrekening, etc.).
2. Vervolgens toon je aan met concrete ervaringen hoe je gegroeid bent op dit aspect van
persoonlijk leiderschap en hoe je van plan bent om deze gewoonten door middel van
acties (zo specifiek mogelijk beschrijven) in de toekomst (nog meer) te gaan toepassen.
3. De nadruk moet komen te liggen op de analyse van jouw ervaringen en (toekomstige)
groei; niet op de feitelijke beschrijving van Covey's model.
Leg in jouw uitwerking een duidelijk verband tussen de theorie uit de module en de praktijk en zorg
voor een goede onderbouwing van door je gemaakte keuzes.
, Moduleopdracht
Persoonlijk en effectief leiderschap
op basis van het groeicontinuüm en de 7 gewoontes van Stephen Covey
Ik heb de regie over mijn leven!
Naam:
Studentnummer:
Datum: 29 november 2020
Opleiding: Schoevers Secretary Next
Module: Persoonlijk en effectief leiderschap
Docent: Tirke Karim
Persoonlijk en effectief leiderschap – Schoevers Secretary Next
1
,Voorwoord
In dit voorwoord stel ik me graag voor. Ik ben xxx, 49 jaar, ik ben sinds 5 jaar single, heb geen
kinderen en woon met mijn 3 katten in xxx.
Sinds 2009 werk ik als managementassistente bij xxx. xx draagt bij aan een veilige regio, waarin
rampen en crises zo goed mogelijk voorkomen en bestreden worden en de inwoners kunnen rekenen
op snelle en goede hulpverlening en brandweerzorg. Dit doet xx samen met 14 gemeenten, politie en
andere lokale, regionale en landelijke partijen (xx, 2020). Binnen x werk ik voor de sector xx, waar ik
de directeur en het managementteam (MT) secretarieel ondersteun. xx () verzorgt het ambulancevoer
in de regio xx. Het betreft hier acute zorgverlening en gepland vervoer van patiënten.
Tijdens mijn 20-jarige loopbaan als managementondersteuner heb ik het secretaressevak de laatste
jaren in een snel tempo zien veranderen. In 2019 ben ik gestart met de tweejarige deeltijdopleiding
Secretary Next, omdat ik het belangrijk vind mijzelf te ontwikkelen om duurzaam inzetbaar te zijn en
te blijven.
Met deze scriptie wil ik laten zien dat ik door het volgen van de module ‘Persoonlijk en effectief
leiderschap’ een persoonlijke ontwikkeling heb doorgemaakt en dat ik beter ben toegerust om de
regie over mijn toekomst en in het bijzonder over mijn loopbaan te houden.
Graag bedank ik mijn directeur dat hij mij de kans geeft om deze opleiding te volgen en mij in staat
stelt mijzelf te blijven ontwikkelen.
Ik hoop dat mijn scriptie boeiend is om te lezen en ik ben benieuwd naar de feedback die ik hierop
krijg.
xx
xx, 29 november 2020
Persoonlijk en effectief leiderschap – Schoevers Secretary Next
2
,Samenvatting
“Persoonlijk leiderschap is het proces van het je voor ogen houden van je visie en je waarden en je
leven aanpassen om daarmee congruent te zijn” (Stephen Covey).
De kern van het boek van Covey “De zeven eigenschappen van effectief leiderschap” (Covey, 2008)
is dat effectieve mensen 7 gewoonten hebben die de basis vormen voor hun succes. In dit verslag
beschrijf ik per eigenschap het theoretische kader. Vervolgens analyseer ik mijn persoonlijke
ervaringen en schets ik welke acties ik heb gedaan of ga doen om te groeien naar effectief
leiderschap. Ik richt me hierbij vooral op mijn rol als managementondersteuner.
Groei van overwinningen op jezelf, waardoor je groeit van afhankelijkheid naar persoonlijke
onafhankelijkheid.
Gewoonte 1: Wees proactief
Effectief zijn door bewust je eigen reactie te kiezen en je te richten op je cirkel van invloed.
Voorbeeld: ik heb geleerd “pauze” te nemen als een collega iets aan me vraagt (“wil je iets voor mij
doen? = mijn stimulus), terwijl ik bijvoorbeeld bezig ben met het uitwerken van notulen die ik graag af
wil hebben. Vanuit mijn dienstverlenende houding ben ik geneigd direct ja te zeggen (“ja hoor, wat
kan ik voor je betekenen?”= mijn respons). In de pauze kan ik mijn reactie kiezen en vragen of het
even kan wachten.
Gewoonte 2: Begin met het einddoel voor ogen
Het bepalen van je persoonlijke koers in het leven; de stip op de horizon. In bijlage 2 heb ik mijn
persoonlijk statuut gevisualiseerd in een “vision board”. Het laat zien wie ik wil zijn, wat ik wil doen en
wat mijn waarden en leefregels zijn vanuit mijn rol als managementassistente bij Ambulancezorg
Gelderland-Zuid.
Gewoonte 3: Belangrijke zaken eerst
Focussen op je persoonlijke koers en de doelen die belangrijk voor je zijn. Je niet laten meeslepen
door de waan van de dag. Laat zaken die er voor jou echt toe doen niet ten koste gaan van urgente,
maar onbelangrijke dingen. Voor mij betekent het dat ik me op mijn werk niet alleen wil richten op het
“blussen van brandjes” van anderen. Ik wil ook tijd vrijmaken voor zaken die voor mij belangrijk zijn.
Daarvoor is het nodig dat ik vaker “nee zeg”.
Groei van overwinningen met je omgeving: naar wederzijdse afhankelijkheid
Gewoonte 4: Denk win-win
Effectief samenwerken door duurzame relaties op te bouwen, gebaseerd op vertrouwen.
Hierbij moest ik denken aan de echtscheiding van mijn ouders, waarbij mijn moeder mijn vader niets
meer gunde. De relatie tussen mijn ouders is nu, 30 jaar later, hersteld. Ik kan hen nu samen
ontvangen op mijn verjaardag. Dit is voor mij de ultieme win-win situatie, het is fijn voor ons hele
gezin.
Gewoonte 5: Eerst begrijpen, dan begrepen worden
Wederzijds begrip en empathisch luisteren, zonder direct zelf te willen reageren, zodat je effectiever
samen kunt werken. Dit was voor mij een eyeopener en een paradigmaverschuiving. Ik besef dat ik in
gesprekken vaak al bezig ben met mijn reactie, en daardoor niet goed luister naar wat de ander wil
zeggen. Andersom voel ik dat mensen niet altijd écht luisteren naar wat ik vertel, maar met hun
aandacht bij iets anders zijn. Ik denk dat hierdoor veel communicatieproblemen tussen mensen
ontstaan. Conclusie: behandel een ander zoals je zelf behandeld wilt worden.
Gewoonte 6: Synergie, samen is beter
Het geheel is meer dan de som der delen. Samen creatieve oplossingen bedenken en gebruik maken
van elkaars verschillen. In mijn verslag leg ik uit dat ik synergie wil bereiken door een
secretaressepool op te zetten, waarbij de managementassistentes elkaar kunnen vervangen en
optimaal samenwerken. Dit is iets wat ik in mijn eentje nooit kan bereiken.
Gewoonte 7: Houd de zaag scherp
Goed voor jezelf zorgen, fysiek, mentaal, sociaal en spiritueel en daarmee je grootste bezit, jezelf, te
behouden en te verbeteren. De theorie over deze gewoonte was voor mij een soort wake-upcall. Door
de combinatie van mijn studie en baan heb ik behoorlijk wat roofbouw gepleegd op mijn lichaam. Ik
heb minder aandacht besteed aan het sociale aspect in mijn leven. Gevolg was dat ik minder fit was,
mijzelf te zwaar vond en me schuldig voelde. Dit laat ik niet meer gebeuren. Ik besef dat ik zuinig
Persoonlijk en effectief leiderschap – Schoevers Secretary Next
3
,moet zijn op mijn vrienden en ouders, goed voor mijzelf moet zorgen en balans houden. Doe ik dit
niet, dan raak ik overbelast en kan ik me niet verder ontwikkelen.
Persoonlijk en effectief leiderschap – Schoevers Secretary Next
4
,Inhoudsopgave
Persoonlijk en effectief leiderschap...................................................................................................0
Exameninformatie.........................................................................................................................0
Voorwoord.............................................................................................................................................2
Samenvatting.........................................................................................................................................3
Inleiding.................................................................................................................................................6
1 Gewoonte 1 - Wees proactief.............................................................................................................6
1.1 Theoretisch kader........................................................................................................................6
1.2 Analyse van mijn ervaringen en acties voor persoonlijke groei...................................................7
2 Gewoonte 2 - Begin met het einde voor ogen....................................................................................7
2.1 Theoretisch kader........................................................................................................................7
2.2 Analyse van mijn ervaringen en acties voor persoonlijke groei...................................................8
3 Gewoonte 3 - Belangrijke zaken eerst................................................................................................8
3.1 Theoretisch kader........................................................................................................................8
3.2 Analyse van mijn ervaringen en acties voor persoonlijke groei...................................................8
4 Gewoonte 4 – Denk win-win...............................................................................................................9
4.1 Theoretisch kader........................................................................................................................9
4.2 Analyse van mijn ervaringen en acties voor persoonlijke groei.................................................10
5 Gewoonte 5 – Eerst begrijpen, dan begrepen worden.....................................................................10
5.1 Theoretisch kader......................................................................................................................10
5.2 Analyse van mijn ervaringen en acties voor persoonlijke groei.................................................11
6 Gewoonte 6 – Synergie.....................................................................................................................11
6.1 Theoretisch kader......................................................................................................................11
6.2 Analyse van mijn ervaringen en acties voor persoonlijke groei.................................................11
7 Gewoonte 7 – Houd de zaag scherp.................................................................................................12
7.1 Theoretisch kader......................................................................................................................12
7.2 Analyse van mijn ervaringen en acties voor persoonlijke groei.................................................12
8 Reflectie/Nawoord............................................................................................................................13
Literatuurlijst.......................................................................................................................................14
Bijlage 1: De 7 eigenschappen en het groeicontinuüm........................................................................15
Bijlage 2: Persoonlijk statuut – vision board........................................................................................16
Bijlage 3: Prioriteitenmatrix –..............................................................................................................17
Persoonlijk en effectief leiderschap – Schoevers Secretary Next
5
, Inleiding
Bij effectief leiderschap dacht ik in eerste instantie aan een managementstrategie voor
leidinggevende functies, maar het gaat juist over leiding geven aan jezelf!
Een reden voor mij om met persoonlijk leiderschap bezig te willen zijn is soms veel piekeren, denken
in rampscenario’s zoals “stel dat” of “wat als”, veelal irrationele gedachtes. Het gaat dan om zaken op
het gebied van mijn gezondheid of mijn loopbaan. Dit zorgt ervoor dat ik regelmatig slecht slaap en
me niet goed kan concentreren. Dit gaat ten koste van mijn productiviteit, creativiteit en geluksgevoel.
Door het lezen van het boek van Covey (2008), de lessen van docent Tarik Karim en het delen van
mijn ervaringen met medestudenten, heb ik geleerd hoe ik controle houd over het piekeren en mijn
kwaliteit van leven positief kan beïnvloeden. De moduleopdracht heb ik vooral geschreven vanuit mijn
rol als managementassistente.
Groeicontinuüm
De volgorde van de gewoonten die Covey (2008) beschrijft, is bewust gekozen en loopt van ‘binnen
naar buiten’ als een natuurlijk groeiproces. De gewoontes begeleiden onze ontwikkeling op een
groeimodel dat loopt van afhankelijkheid via onafhankelijkheid naar wederzijdse afhankelijkheid.
Volgens Covey (2008) zijn de eerste 3 gewoontes gericht op jezelf: op het ontwikkelen van
zelfstandigheid en onafhankelijkheid (stevig in je schoenen staan). Als er een basis voor
onafhankelijkheid is bereikt, kun je verder met eigenschappen 4, 5 en 6. Deze gaan over het hebben
van effectieve relaties met anderen. Tenslotte ontstaat er wederzijdse afhankelijkheid, waarbij je nog
steeds onafhankelijk bent, maar beseft dat je in de samenwerking met anderen meer kunt bereiken
dan alleen. Eigenschap 7 gaat over het ontwikkelen en inbedden van de eerste 6 eigenschappen.
Deze onderverdeling komt voort uit 3 stadia die we doormaken in onze persoonlijke ontwikkeling.
1. In onze kindertijd zijn we volledig afhankelijk van onze ouders.
2. Een periode dat we op eigen benen willen staan en onafhankelijk willen zijn.
3. Bij het volwassen worden, ontdekken we dat wederzijdse afhankelijkheid het beste resultaat geeft
en dat we moeten samenwerken om effectieve doelen te kunnen bereiken.
In bijlage 1 geef ik de eigenschappen en het groeimodel in een afbeelding weer.
1 Gewoonte 1 - Wees proactief
“Je wordt beïnvloed door je genen, je opvoeding en je omgeving, maar je wordt er niet door bepaald”
(Stephen Covey).
1.1 Theoretisch kader
Deze gewoonte gaat over initiatief nemen, een actieve, bewuste houding en het uitoefenen van
invloed. Je kunt pas iets veranderen in je leven als je zelf de verantwoordelijkheid neemt. Je staat aan
het roer van je eigen leven. Covey (2008) maakt een onderscheid tussen proactieve en reactieve
mensen. Proactieve mensen denken eerst na voordat ze handelen en maken weloverwogen keuzes
vanuit hun kernwaarden. Reactieve mensen reageren vanuit hun gevoelens, laten zich beïnvloeden
door omstandigheden en nemen een passieve houding aan. Hen “overkomt” alles en ze voelen zich
snel slachtoffer. Een proactief persoon zegt “ik ga het anders aanpakken”. Een reactief persoon zegt
“ik kan er niets aan doen”. Covey (2008) beschrijft in zijn boek 2 concepten die de eigenschap
proactiviteit uitwerken.
1. De p/pm balans
De p/pm balans is een kernbegrip van de eerste gewoonte en vormt de basis van de 7
eigenschappen van effectief leiderschap. Covey (2008) legt dit uit aan de hand van de parabel van de
boer met de kip en de gouden eieren. Effectiviteit is afhankelijk van twee factoren die met elkaar in
balans moeten zijn.
P = Productie van wat je hebben wilt (het gouden ei).
Persoonlijk en effectief leiderschap – Schoevers Secretary Next
6
