Bevat samenvattingen van alle artikelen van de topic list (enkel die van week 2 mist).
Bevat samenvattingen van enkele extra artikelen.
Bevat uitwerkingen van alle colleges van dit blok.
Enkele bronnen zijn in het Engels samengevat.
PSYCHOTIC DISORDERS
PSY4763
Inhoud
Openingscollege.....................................................................................................................................2
College 1 – Neurale ontwikkelingsmodellen en diathese-stress modellen en andere etiologie inzake
schizofrenie............................................................................................................................................2
College 2 – Psychotische stoornissen in de forensische context..........................................................10
College 3 – Gedwongen zorg................................................................................................................19
Literatuur week 1.................................................................................................................................24
Literatuur week 3.................................................................................................................................29
Literatuur week 4.................................................................................................................................41
Literatuur week 5.................................................................................................................................43
Literatuur week 6.................................................................................................................................46
Literatuur week 7.................................................................................................................................49
1
,Openingscollege
Reinier Kreutzkamp, 30-10-2020
Er wordt gewerkt aan één grote casus, waarbij verschillende groesopdrachten gemaakt moeten
worden. Ook moeten er twee evaluatieverslagen ingeleverd worden.
1e bijeenkomst:
Kennismaking
Regels opstellen en rolverdelingen maken
Communicatielijnen vastleggen
Groepswerk is 40% van je punt.
Tentamen de andere 60%
Tentamen – bestaat uit 12 verschillende stellingen, waarvan je er 8 moet beantwoorden:
Bijvoorbeeld: “Schizofrenie bestaat niet naar aanleiding van onderzoek X“.
Je gaat aangeven of je het er mee eens of oneens bent.
Je gaat jouw stelling onderbouwen met literatuur.
En uitleggen waarom andere het wellicht bij het verkeerde eind hebben.
Let er op dat je bij het maken van de groepsopdrachten antwoord geeft op de vragen! En niet alles te
noteren wat je leest.
Materialen:
De casus van Karel Doorenbos
AV materiaal ipv colleges
Literatuurtips gebruik vooral de twee genoemde tijdschriften in het blokboek
College 1 – Neurale ontwikkelingsmodellen en diathese-
stress modellen en andere etiologie inzake schizofrenie
Reinier Kreutzkamp
Achtergrond
Al tijden veel strijd tussen etiologische modellen ten aanzien van schizofrenie. Een markant
voorbeeld is:
Psychiatrie (het ziektemodel) er is een medische classificatie; dit en dit moet je doen om
symptomen kwijt te raken.
Anti-psychiatrie (maatschappelijke visie) Psychopathologie heeft te maken met het feit
dat er een maatschappij is die niet kan omgaan met het anders zijn van mensen. Wie anders
is, is ziek en moet behandeld worden.
o Hiermee ontneem je mensen de meest karakteristieke eigenschap, namelijk
wilsbekwaam zijn, het gevoel van dat wat jij meemaakt, dat dat reëel is je zegt dus
dat dat ziek is.
Middenweg: sociale psychiatrie, maar ook hiermee is de strijd weg.
Andere theorieën:
Veldtheorieën: de oorzaak en de nadruk ligt op krachten uit de omgeving van het organisme
wat gebeurd er in de omgeving van het individu.
2
, o Systeemtheorie.
Gedragstheorieën: Nadruk ligt op ervaringen van het organisme door leren en ontwikkeling
hoe gaat het organisme om met informatie die op hem of haar afkomt.
o De meer psychologische modellen die hieronder vallen.
o Informatieverwerkingstheorie
Biologische theorieën: Nadruk ligt op krachten uit het interne milieu van het organisme.
o Dopaminehypothese: te hoge DA in basal ganglia veroorzaakt schizofrenie.
1. Diathese stress-model (Zubin)
Het organisme heeft een predispositie om psychotisch te decompenseren (= niet meer in
staat zijn om ‘normaal’ te functioneren).
Omgevingsstress doet een beroep op de coping-mogelijkheden van organisme.
De predispositie komt naar voren als het organisme niet in staat is tot adequate coping.
o Vergelijk het met aan allergie. Je hebt in principe geen last van je allergie, tot het
moment dat je in contact komt met de allergeen. Dan krijg je pas symptomen.
Het diathese stress model was een poging om alle eerdere theorieën met elkaar te kunnen
combineren/koppelen.
Dit model is het uitgangspunt van het verdere college.
Losse/algemene uitgangspunten (niet gebonden aan een theorie):
Omgevingsstress verergert de symptomen van schizofrenie .
Omgevingsstress is onder te verdelen in:
o Stress door stressoren (ernstige gebeurtenissen);
o Stress door daily hassels;
o Stress door overgang in levensfasen.
Theorie over een neuraal mechanisme, het neurale diathese stress model (Walker en Diforio)
Zoeken het dus vooral in het biologische: zoeken naar een neuraal mechanisme dat deze
gevoeligheid kan verklaren.
Stress
Stress is niet alleen psychosociale stress maar ook biologische stress
o Biologische stress is bijvoorbeeld de ‘stress’ die iemand ervaart tijdens de puberteit
(dus lichamelijke veranderingen die dan plaats vinden).
Stress = Alle gebeurtenissen en/of ervaringen die het innerlijke evenwicht van het organisme
kunnen verstoren en zo voor gevaar/schade kunnen zorgen
Stressoren activeren neuro-endocriene systemen en autonome zenuwstelsel (fight/flight)
Empirisch bewijs m.b.t. relatie stress en schizofrenie:
o De rol van psychosociale stress bij schizofrenie is NIET aangetoond psychosociale
stress is GEEN oorzaak.
Dit is in 2017 genuanceerd.
o Psychosociale stress MET een biologische gevoeligheid voor schizofrenie, is WEL een
oorzaak.
Een van de stress-theorieën is de HPA-as theorie
HPA-as – staat voor de hypothalamus, pituitary (hypofyse), adrenal (bijnier) as. Het is een
denkbeeldige as tussen hypothalamus, hypofyse en bijnierschors. Activeert eerste manifestatie van
een stress response.
3
, Werking HPA-as:
1. Bij stress vormen cellen in de hyothalamus CRH (corticotrophin-releasing hormone).
2. De hypofyse heeft hier receptoren voor en bij scheidt bij stimulatie ACTH
(adrenocorticotroop hormoon) af.
3. Afgifte van ACTH leidt tot cortisol afscheiding in de bijnierschors.
Cortisol:
o = een glucocorticoïde.
o Verbonden met stressresponsen.
o Verbonden met een groot aantal aanpassingsproblemen van het organisme.
Feedbackloop: glucocorticoïde receptoren in verschillende hersencentra, met name rond en
in de hippocampus, reguleren de feedback regelt of de cortisol aanmaak gestopt kan
worden.
HPA-as en empirisch bewijs:
Gedurende levensloop treden veranderingen op in cortisolniveau.
o Over het algemeen een toename met leeftijd.
Mannen over het algemeen hogere cortisol niveau dan vrouwen.
o Studies niet eenduidig.
HPA-as as en schizofrenie (allemaal bevindingen van Walker en Diforio)
Disfunctioneren van de HPA-as zou een aannemelijke verklaring als mediator tussen stress en
symptomen.
Er zijn aanwijzingen dat het systeem disfunctioneert bij schizofreniepatiënten.
Hieruit zou je kunnen afleiden dat schizofreniepatiënten een hogere baselineactiviteit van
cortisol hebben.
o Empirisch: Dit komt vaak voor maar niet altijd.
o Empirisch: Veel onderzoek vertoont methodologische tekorten (klein aantal
patiënten, geen controle voor leeftijd/geslacht).
Dexamethason (DST; synthetisch glucocorticoïd) wordt in medicatie gebruikt als een
ontstekingsremmer, laat het immuunsysteem minder werken.
o Toediening bij normals: verlaging cortisol.
o Toediening bij schizofrenie: geen effect werken dus niet/minder.
De cortisol huishouding van mensen met schizofrenie is dus verstoord. Is dit misschien door
een ‘fout’ in het feedback mechanisme? Met name in structuren van de hippocampus.
Verschillende studies hebben relatie aangetoond tussen cortisol niveau en de ernst van de
symptomen van schizofrenie.
o Meer cortisol meer symptomen.
o Hoger cortisol niveau direct voorgaand aan psychotische episode vergeleken met
herstelperiode.
o Na DST: hogere cortisolniveaus geassocieerd met meer positieve symptomen en
meer negatieve symptomen
Op neurotransmitters niveau wordt er een positieve relatie gevonden tussen verhoogd
cortisol niveau en stijging van dopamine niveau.
o DA-stijging is correlationeel verbonden met de positieve sympotmen
o Met DA-stijging in de basal ganglia met name in het mesolimbic pathway en
nigrostratial pathway.
Cortisol blijkt niet alleen in relatie tot ernst van symptomen maar ook gerelateerd aan de
prognose.
o Patiënten met hogere cortisol reageren slechter op medicatie (neuroleptica).
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper botunissen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
