Volledige samenvatting van het vak 'Bioveiligheid en Zoönosen'.
- Inleiding tot de bioveiligheid + epidemiologie
- Bioveiligheid in de praktijk
- Ontsmetting en reiniging
- Praktische reiniging en ontsmetting
- Insecten- en Knaagdierbestrijding
- Zoönosen bij de kat
- Zoönosen bij de hon...
Bioveiligheid en zoönosen – samenvatting 2020 - 2021
Deel bioveiligheid
HOOFDSTUK 1 – INLEIDING
Noodzaak van bioveiligheid:
· Veel ziekten voor mensen zijn afkomstig van dieren
o vb. covid19, ringworm (= schimmel dat katrienewielen veroorzaakt), …
· Meeste risico: YOPI personen
o Young
o Old
o Pregnant
o Immuno-compromised = immunodeficiënt
One Health principe:
· Verschillende schakels zijn van belang: dier – mens – omgeving/milieu
· Doel: meer samenwerking tussen de humane en diergeneeskundige wereld
WAT IS BIOVEILIGHEID:
Bioveiligheid = een geheel van maatregelen waarbij alle mogelijke niet-medicamenteuze maatregelen
preventief worden genomen om zo de zoötechnische prestaties van de dieren te verbeteren
= bioveiligheid = biosecurity
· Preventief + niet-medicamenteus
· Om zo weinig mogelijk curatief te moeten optreden
· Voorkomen van insleep, circulatie & verspreiding van ziektes
· Doel:
o Dieren gezond houden
o Mens gezond houden
o Optimale zoötechnische prestaties van de dieren
1
, Bioveiligheid en zoönosen – samenvatting 2020 - 2021
Preventie van infectieziekten Curatieve ziektebestrijding
Algemeen Specifiek Meestal specifiek en
medicamenteus
, Bioveiligheid en zoönosen – samenvatting 2020 - 2021
Niveaus van agentia:
→ 3 populatie niveaus:
1) Individueel dier: eerder belangrijk bij paard, hond, kat, …
2) Bedrijf: welzijn, economisch, ergonomisch
3) Populatie: nationaal en internationaal
o Grenscontrole & quarantaine
o Vaccinatie
o Eradicatie
Bioveiligheid optimaliseren:
· Epidemiologie: weten welk pathogeen, welke verspreidingsmanieren, …
· Risicofactoren: niet enkel micro-organisme is van belang, maar ook gastheer-factoren +
kennis van het risico !
INLEIDENDE BEGRIPPEN:
Endemisch = ziekte die in een bepaald gebied kan voorkomen, waarbij het aantal besmettingen
relatief constant is
· Situatie is stabiel
· Voorkomen is voorspelbaar
· Infectieus voorbeeld: enzoöotische pneumonie
· Niet-infectieus voorbeeld: inguinale hernia bij biggen, ketonemie bij melkvee, …
Epidemisch = ziekte waarvan aantal besmettingen exponentieel & plots stijgt
· Sterft na bepaalde tijd uit
· Wordt na verloop van tijd endemisch
· Oorzaken:
o Nieuwe stam van agens
o Agens komt plotseling in gevoelige populatie
o Pandemie: vb. covid19
Opkomende ziekte = ziekte die plots opduikt in een populatie waar ze voorheen afwezig (of niet
gediagnosticeerd) was
Heropkomende ziekte = ziekte die in het verleden aanwezig was maar gedurende een tijd
afwezig is geweest of plots stijgt in incidentie
· vb. BSE, blauwtong, Q-koorts, Afrikaanse varkenspest, West-Nile Fever, rabiës, …
· Oorzaken:
o Stijgende wereldbevolking
o Stijgend mobiliteit van mensen en dieren
o Stijgende wereldhandel + globalisering van handel en transport
o Klimaatsveranderingen
o Intensieve dierlijke productiesystemen
o Evolutie van pathogenen
Potentieel opkomende ziekten: West-Nijlkoorts, Leishmania, Paardenpest, Tularemie, …
Potentieel heropkomende ziekten: Klassieke Varkenspest, Afrikaanse Varkenspest, MKZ, Runder-
TBC, …
3
, Bioveiligheid en zoönosen – samenvatting 2020 - 2021
Prevalentie = aantal gevallen van een ziekte in een bepaalde groep dieren of in een bepaalde tijd
Incidentie = aantal nieuwe gevallen van een bepaalde ziekte in een omschreven populatie tijdens
een omschreven periode
Morbiditeit = % zieke dieren
Mortaliteit = % sterfte
CFR = Case Fatality Rate = Cause – Specific Mortality Rate = % sterfte t.g.v. een bepaalde
aandoening = mortaliteit/morbiditeit
Voorbeeld: Bij een populatie van 100 00 is morbiditeit 35% en mortaliteit 5%.
Hoeveel bedraagt de CFR?
⁎ Hoeveel dieren zijn er ziek? 35/100 → 35 000 zullen ziek worden
⁎ Hoeveel dieren sterven? 5/100 → 5 000 zullen sterven
⁎ Wat is de CFR? = 1/7 = 14,2% → 14/100
Profylaxie = alle preventieve maatregelen die ziekte voorkomen
Algemene Specifieke
Gericht tegen specifieke ziekten
Niet gericht tegen specifieke pathogenen
→ vaak nationaal / internationaal georganiseerd
= alle preventieve hygiëne – maatregelen
zoals vaccinaties
Pathogenese = ziekteverloop
· Infectie = indringen & vermenigvuldigen van micro-organismen met schade voor de gastheer
· Ontsteking = reactie van het lichaam op weefselbeschadiging of externe prikkels
o Calor: warmte
o Rubor: roodheid
o Tumor: opzwelling !
o Dolor: pijn
o Functio Laesa: functieverlies
· Incubatieperiode = periode tussen het indringen van het pathogeen (= besmetting) en het
effectief ziek worden (= eerste klinische symptomen)
Virulentie = besmettelijkheid + pathogeniciteit
Besmettelijkheid Pathogeniciteit
= gemak waarmee een ziekteverwekker van de = gemak waarmee een ziekteverwekker bij
ene naar de andere gastheer kan overgedragen vermenigvuldiging in de gastheer
worden, binnendringen & vermeerderen schade/ziektesymptomen kan opwekken
Hoe hoger de infectiedruk, hoe hoger de kans
dat dier besmet wordt!
Kiemuitscheiding = geïnfecteerde dieren scheiden pathogenen uit & besmetten de omgeving en
andere dieren
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mirandaopstal. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
