Samenvatting literatuur
'Wereldgeschiedenis' (Universiteit
Utrecht)
geschreven door:
emmakeizer
De Marktplaats voor het Kopen en Verkopen van je Samenvattingen
Op Stuvia vind je het grootste aanbod aan samenvattingen en collegeaantekeningen. De
documenten zijn geschreven door jouw medestudenten, specifiek voor jouw opleiding!
www.stuvia.com
Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
, Stuvia.com - De Marktplaats voor het Kopen en Verkopen van je Samenvattingen
GE2V13013: Wereldgeschiedenis – Emma Keizer
Tentamen: Aantekeningen literatuur
J.R McNeill en William H. McNeill, The human web. A bird’s-Eye view of world history (New York en
London: W.W. Norton & Company 2003)
Boek van de Mcneills is een reactie op de beschavingsgeschiedenis, waarvan zij het model te beperkt vonden.
H1
De geschiedenis van onze verre voorouders is lastig te onderzoeken. Elke nieuwe vinding kan andere vindingen zomaar
compleet veranderen. De eerste mensen woonden in Afrika. Mensen hebben altijd al een goed aanpassingsvermogen gehad en
op deze manier alle klimaatverandering weten te overleven. Langzame veranderingen in ons skelet en het uitgroeien van onze
hersenen maakte ons van Homo Sapiens tot Homo Erectus. Gedragsveranderingen in de loop der tijd maakte het verschil
tussen deze twee soorten enorm. Taal speelde hier een grote rol. De mens ontwikkelde zich steeds verder. Mannen jaagden,
vrouwen verzamelden planten en zaden enz. Aminisme kwam op, iets wat nog steeds nooit geheel weggelaten wordt in
religieuze en filosofische systemen. Dans, rituelen en kunst waren ook belangrijk. In Zuidwest-Azië werd de belangrijke
uitvinding van het telen van graan gedaan.
H2
Mensen gingen zich langzaam settelen en dieren en planten domesticeren. Dit gaf de mogelijkheid tot meer kinderen, de
populatie groeide fors. Dit leidde tot uitbreiding van de ‘webs’, technieken enz. werden uitgewisseld. Daarnaast werden later
ook ezels enz. gebruikt om mensen en goederen te vervoeren. Later kwamen er ook karren enz. De bevolking groeide zeer snel
en er ontstonden overal op de wereld dorpen enz. In gematigde klimaten groeide de bevolking sneller dan in tropische
klimaten, waar meer ziektes waren. Of er oorlogen waren tussen verschillende groepen is niet duidelijk.
Zang en dans heel belangrijk, heeft effect dat er geen ruzies enz komen wat bij dieren wel zo is, dieren verlaten de groep van.
Zang en dans geeft saamhorigheidsgevoel, verbonden waardoor je samen sterker wordt. Instrumenten, muurschilderingen enz
kun je ook weer dingen afleiden. We komen allemaal uit Afrika. Oudste beschaving: Midden-Oosten, bij de Eufraat en Tigris.
Hoe dateer je eerste landbouwsamenleving? Resten van vuren (hout en steen), koolstofmethoden voor stenen enz. Je weet
nooit zeker wat het eerste was van iets. Ook over animisme (geesten, natuur als godheid beschouwen), rol van evolutie in de
mens. Animisme is belangrijk, eerste poging van mensen om de wereld te interpreteren. Landbouw zorgde voor meer kinderen
krijgen en de mogelijkheid om eten te kunnen verkrijgen voor een heel jaar. Korte periode van het jaar maar op jacht, voedsel
opslaan gebonden aan 1 plek. Ook emotionele gehechtheid aan plekken, mensen werden beetje trots enz. Primitieve vorm
veredelen geleidelijke menselijke selectie (kunstmatig), beste planten en zaden uitzoeken.
Waarom overal ter wereld op hetzelfde moment landbouw? Einde ijstijd, snelle klimaatverandering.
Waarom ontwikkeling in VS slomer? In Europa van nature meer samenhang, minder verspreid. Minder contact in Amerika, veel
natuurlijke barrières. Oost west oriëntatie daarnaast makkelijker (want zelfde klimaat) dan noord west oriëntatie. Uitwisselen
had niet zoveel zin in dat laatste geval.
Nadelen van samenleven: ziektes enz.
Landbouwrevolutie: energie in de vorm van voedsel opslaan, rest van het jaar tijd over voor specialisatie enz civilisaties
kunnen ontstaan (toename populatie)
H3
Civilisatie maakte het maken van netwerken belangrijker. Eerste metropolische web: Mesopotamie (modern irak, tigris-
eufraat), de Nijl in Egypte en de Indus (met zijrivieren) in huidig Paksitan. Tweede in China. Ook iets met Zuid-Amerika en India,
maar gebrek aan geschreven bronnen bij laaste twee. Spijkerschrift is wel ontcijferd. Religie was erg belangrijk (vooral in
Sumerian civilizations) en zorgde voor rijkdom.
Over de samenleving rondom de Nijl was het meest bekend vanwege de vroege uitvinding van hiërogliefen. Daarnaast hield
deze samenleving gewoon stand door aanwezigheid van zoet water. De Sumerian blabla had last van verzilting bv en is
daardoor nu woestijn.
Beschrijven en analyseren eerste beschavingen ne hun opkomst.Welke voorwaarden izjn er nodig voor ontstaan complxe
vormen samenleving? Waarom ontstaan er verschillende plaatsen civilisaties in dezelfde periode? Wat voor transformaties
maakten deze door, en hoe hebben ze contact met zicht?
P.45; ontstaan Mesopotamië enz. Tigris belangrijk, hier komen boeren op af. Divine households tempels enz., zorgen voor
ontstaan vaklieden (objecten om goden te eren enz.). Zorgen voor vele structuren die nu voor ons normaal zijn.
Va. P. 48: ontstaan herder-gemeenschappen die zicht makkelijk verplaatsen met hun kudde over de weilanden, komen in
interactie met stedelijke en boerengemeenschappen gewelddadig, vallen dorpjes aan en nemen spullen mee. Stedelijke
gemeenschappen trainen hierop soldaten en militaire leiders, om te beschermen. Boeren zijn de pineut, zijn aan een plek
gebonden en herdergemeenschappen kunnen overal heen (mobiliteit) en zichzelf beschermen. Ook religie dient als
bescherming.
P. 52: Egypte, hiërogliefen gevonden dooor Jean Poleon ofzo (steen van Rosetta). Die rivier was zoet de Nijl, handel vervoer,
belastingen ophalen met boten ( politieke unificatie). Egyptenaren hebben weinig expansiedwang, dus vrienden met de
buren (niet zoals mesopotamie) stabiele samenleving.
P. China minder centralisatie, geen scheiding tussen priesters en koningen. Eindeloos gewapend conflict in west azie. P.55:
militaire ontwikkelingen. Eerst paard boogschieten, later Strijdwagens, meer elitaire figuren (rond 1700 voor chr) + wapens en
gewone soldaten (1200 v. Chr), democratisering militaire macht. Ijzer enz wordt godkoper. + 3e fase (700 v. Chr), cavalerie.
eindeloos militaire onrust. Taligheid, religie hangt allemaal samen.
H4
Begint met verval Noord-China en Europa, maar bloei in Zuid-China, Midden-Oosten, Azië en Islam. Bloei door ontwikkeling
cavalerie door apart voedsel. (P. 84 t/m 88) In Midden-Oosten worden manieren gevonden om te beschermen tegen
plunderende volkeren (door gekweekte alfalfa voor paarden). Hier ook; irrigatie en introductie nieuwe producten (zoals
suikerriet enz) geraffineerd kanaliserings en irrigatiesysteem (Midden-Oosten, Zuidoost Azie, India).
Vanaf de 17e eeuw unificatie in Midden-Oosten door opening Grand Canal (noord en zuid), confucianisme en tijdens Song
Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.