De samenvatting bevat de gehele 2e druk van het boek Kwalitatief onderzoek in organisaties van Inge Bleijenberg. In de samenvatting zijn belangrijke termen/ begrippen dikgedrukt en/of onderstreept. De samenvatting bevat alle belangrijkste onderwerpen uit het boek.
Kwalitatief onderzoek in
organisaties
INGE BLEIJENBERG
2E DRUK
Inhoud
Hoofdstuk 1 Kwalitatief onderzoek in organisaties................................................................................1
Hoofdstuk 2 De doelstelling en vraagstelling..........................................................................................1
Hoofdstuk 3 Het verkrijgen van toegang tot organisaties......................................................................3
Hoofdstuk 4 Het plan van dataverzameling............................................................................................3
Hoofdstuk 5 Het verzamelen van documenten......................................................................................4
Hoofdstuk 6 Interviewen........................................................................................................................5
Hoofdstuk 7 Participerende observatie..................................................................................................6
Hoofdstuk 8 Het analyseren van kwalitatief materiaal...........................................................................7
Hoofdstuk 9 Conclusie en discussie........................................................................................................8
Hoofdstuk 1 Kwalitatief onderzoek in organisaties
Onderzoek is een cyclisch proces waarbij je telkens terugkeert naar eerdere fasen van je onderzoek
om zo je inzicht bij te stellen en beter te kunnen formuleren wat je gevonden hebt.
- Kwalitatief onderzoek betreft alle vormen van onderzoek die gericht zijn op het verzamelen
en interpreteren van talig materiaal om op basis daarvan uitspraken te doen over een
(sociaal) verschijnsel in de werkelijkheid.
- Kwantitatief onderzoek is gericht op het verzamelen van cijfermateriaal, zoals reeksen
scores in een surveyonderzoek, over een sociaal verschijnsel
Kwalitatief onderzoek is arbeidsintensiever dan kwantitatief onderzoek. Een kwalitatief onderzoek
kent minder waarnemingseenheden dan kwantitatief onderzoek. Kwalitatief onderzoek is goed om
uitspraken te doen over processen in de tijd en betekenisgeving van medewerkers/ mensen. Verder
is kwalitatief onderzoek geschikt voor het onderzoeken van meervoudige causaliteit, ofwel het
beschrijven van de wijze waarop meerdere oorzaken van een verschijnsel met elkaar samenhangen.
Hoewel de bij kwalitatief onderzoek goed een relatie kan worden gelegd tussen weinig variabelen
kan dit bij kwantitatief onderzoek juist over meer variabelen worden gedaan.
Wanneer er na het analyseren van gegevens weinig tot geen uitspraak kan worden gedaan over de
sterkte van een verband maar wel een bepaald gegeven kunnen veronderstellen maken we een
onderscheid tussen analytische generalisatie en statistische generalisatie. Bij kwantitatief
onderzoek kunnen cijferreeksen, scores op vragenlijsten, worden geanalyseerd met behulp van
analysetechnieken zoals factoranalyse en regressieanalyse. In kwalitatief onderzoek kunnen
doelstellingen praktisch of theoretisch van aard zijn.
Hoofdstuk 2 De doelstelling en vraagstelling
Een doelstelling wordt gedefinieerd als een methodologisch hulpmiddel dat beknopt en kernachtig
vastlegt welke bijdrage het onderzoek beoogt te leveren.de belangrijkste functie die de doelstelling
vervult is dat deze de basis legt voor centrale vraagstelling van je onderzoek. Een doelstelling bestaat
uit een verbinding tussen een extern en een intern doel. Een extern doel heeft betrekking tot de
theoretische of praktische bijdrage die het onderzoek beoogt te leveren. Het interne doel vormt de
, basis voor je vraagstelling (met welke specifieke kennis je de bijdrage wil gaan leveren). De
vraagstelling zet het externe doel van het onderzoek om in een intern doel.
Een doelstelling van een kwalitatief onderzoek in organisaties kan theoriegericht zijn of
praktijkgericht. Theoriegericht onderzoek beoogt vooral bij te dragen aan de wetenschappelijke
kennis over een verschijnsel in een organisatie. Bij dit soort onderzoek staat het doen van algemeen
geldige uitspraken over een sociaal verschijnsel voorop en dat het toepassen hiervan van secundair
belang is. Onderzoek dat door een bestaande theorie of gegeven aanwezig is ontstaat, om deze te
bevestigen of te ontkrachten wordt deductief onderzoek genoemd. Onderzoek dat bedoeld is om
nieuwe theorieën te ontwikkelen doormiddel van empirische waarnemingen wordt inductief
onderzoek genoemd.
Hoewel kwalitatief onderzoek minder geschikt is voor het bevestigen van een theorie kan deze
methode van onderzoek hier wel voor worden gebruikt. Voor het bevestigen van een theorie heb je
zeer veel voorbeelden nodig om de beschreven theorie te ondersteunen. Kwalitatief onderzoek is
daarentegen zeer geschikt voor het ontwikkelen van nieuwe theorie over een sociaal verschijnsel.
Analytische generalisatie: niet de details, maar alleen de algemene patronen die aan een
verschijnsel ten grondslag liggen worden gegeneraliseerd. Een onderzoek hoeft niet altijd direct te
leiden tot een nieuwe theorie maar kan als bouwsteen dienen voor de uiteindelijke theorie die wordt
opgesteld door naar verschillende onderzoeken te kijken, dit wordt ook wel de building block-
procedure genoemd. Een andere methode is de methode van overeenstemming waarbij
onderzoeken worden bekeken die zo veel mogelijk van elkaar verschillen, maar wel hetzelfde
onderzoeken om zo te bepalen welke factoren overlappen en mogelijke oorzaken kunnen zijn. Een
andere methode is de methode van verschil waarbij organisaties worden gekozen die juist sterk op
elkaar lijken, maar waar in het ene geval een sociaal verschijnsel wel optreedt en in het andere geval
niet.
Praktijkgericht onderzoek heeft als doel een bijdrage te leveren aan het veranderen of verbeteren
van de praktijk binnen organisaties. Waar theoriegericht onderzoek aansluit op de empirische cyclus
sluit praktijkgericht onderzoek op de interventiecyclus. Deze cyclus kent 5 fasen:
1. Probleemanalyse
2. Analyse oorzaken van probleem
3. Ontwerpen mogelijke oplossingen. Dit kan doormiddel van een ex-ante-evaluatie (een
evaluatie voorafgaand aan de uitvoering van een interventie.
4. Oplossingen toepassen/ interventie
5. Veranderingen evalueren/ ex-post-evaluatie
Onderzoeken kunnen aansluiten op alle fasen:
1. Onderzoek gericht op probleemanalyse
2. Diagnosegericht onderzoek
3. Ontwerpgericht onderzoek
4. Verandergericht onderzoek
Bij het opstellen van onder andere een vraagstelling moet je rekening houden met veel aspecten die
op het begin nog niet altijd duidelijk zijn en pas later in het onderzoek worden. Gedurende het
onderzoek zullen aanpassingen daarom nog worden gemaakt, ga er daarom vanuit dat een
kwalitatief onderzoeksproces iteratief is (aanpassingen tijdens de verzameling zijn mogelijk en zelfs
gewenst). Volgens Verschuren en Doorewaard moet een vraagstelling voldoen aan twee criteria, de
vraagstelling moet sturend en efficiënt zijn.
Om te bepalen of de centrale vraag en de deelvragen van een onderzoek samenhangen zijn er twee
vuistregels om dit te testen: geven alle antwoorden van de deelvragen antwoord op de centrale
vraag? En vormen de antwoorden op de deelvragen samen niet meer dan het antwoord op de
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper KasRongen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
