Deze samenvatting bevat de delen:
- België
- Internationale organisatie (oa. EU)
- Handel en wandel
- Iedereen heeft rechten en plichten (oa. rechterlijke macht van België)
o Politieke debat
o = verschillende visies over hoe de samenleving er moet
uitzien
§ Sommige visies à lange traditie + geleidt tot
conflicten
• Gevolg: ontstaan v breuklijnen (in
mindere/meerdere mate terug te vinden in
huidige samenleving) à zie hieronder
o Levensbeschouwelijke breuklijn
o = vrijzinnigen <-> katholieken
§ Best tot uiting in schoolstrijd (jaren ’50)
• Rijksonderwijs (nu gemeenschapsonderwijs) <-> Vrije net (nu katholieke
net)
• Na WO II meer kinderen naar Middelbaar onderwijs
o Maar Vrij onderwijs in beperkte mate ondersteund à schoolgeld
hoog
• 1958: schoolpact
o Vrijheid v schoolkeuze
o Kosteloosheid vh onderwijs
à door ontkerkelijking en individualisering speelt deze breuklijn een minder belangrijke rol
o Sociaal - economische breuklijn
o = Werkgevers <-> werknemers
§ Ontstaan
• Na onafhankelijkheid België (19e eeuw) à België leidende natie op gebied v
industrialisatie
• Arbeiders zien enkel lotsverbetering, indien ze ook op politieke forum een
stem zouden krijgen
§ Verloop
• 1885
o Oprichting BWP (Belgische werkliedenpartij)
§ Verdedigen de belangen v vele arbeiders
• Jaren ‘90
o Oprichting Christelijke Volkspartij door Daens
§ Als katholiek antwoord op socialisme
• 1919
, o Invoering algemeen enkelvoudig stemrecht (elke man kreeg 1
stem)
§ Ook werkende klasse had nu een politieke stem
• Moet dus rekening mee gehouden worden
§ Oplossingen : eind WO II (=sociaal pact)
• Sociale overlegmodel
o Overleg tss staat, werkgevers en werknemers
• Verzorgingsstaat
o Pensioen, kinderbijslag, werkloosheidsuitkering, OCMW,…
o Communautaire breuklijn
o = Vlaanderen <-> Wallonië
§ Tot uiting in
• Na 1945: Koningskwestie
• Jaren ’60: vastlegging vd taalgrens (Komen en Voeren)
• Kwestie v Leuven
• Splitsing vd nationale partijen
• Brussel-Halle-Vilvoorde
• …
§ Oplossing
• Aanpassing vd staatsstructuren door verschillende landsgedeelten
bevoegdheden te geven (= federalisering)
o België evolueert v unitaire staat naar federale staat
ENKELE POLITIEKE BEGRIPPEN
POLITIEKE STELSELS
o Democratie
o Hele volk neemt deel aan politieke besluitvorming vh land (direct of indirect)
o Autoritarisme
o Niet gebaseerd op instemming vd burgers met het gevoede beleid
o Maar op gehoorzaamheid en volgzaamheid die het regime vaak afdwingt
o Belang ve persoon domineert op dat v alle anderen
o Beheerst of manipuleert alle politieke activiteiten
§ Verbod v politieke partijen
§ Censuur vd media
§ …
,STAATSVORMEN
o Unitair (eenheidstaat)
o Nagenoeg alle politieke beslissingen worden door de nationale of centrale overheid genomen
o Nationale regering en nationale parlement à belangrijkste instellingen
o Andere politieke instelling (gemeenten/provincies) knn ook functioneren
o Federatie (bondstaat)
o Staat samengesteld uit verschillende deelstaten
§ Met eigen bevoegdheden en eigen regeringen
o Federale regering
§ Met bevoegdheden die voor hele staat geldig zijn
à verdeling bevoegdheden op basis v grondwet
o Confederatie (statenbond)
o Verbinding v onafhankelijke staten
§ Met eigen soevereiniteit
§ Maar overeenkomen om bepaalde aangelegenheden gemeenschappelijk te regelen
(verdrag)
• Vb. buitenlandse belangen en veiligheid
SCHEIDING DER MACHTEN: TOEWIJZING VD MACHT
Macht Instelling Bevoegdheid
Wetgevende macht Vb. parlement, raad, ... - maken v wetten
(voorstel/ontwerp à
commissie à plenaire
vergadering à staatsblad)
- controleren vd uitvoerende
macht
- goedkeuren v internationale
verdragen
- onderzoeken v
probleemsituaties in de
samenleving via parlementaire
onderzoekscommissies
Uitvoerende macht Regering (ministers en - bestuurt het land
staatssecretarissen)
- indienen v wetsonderwerpen
- voert wetten uit
Rechterlijke macht Rechtbanken en hoven - uitspraak doen over geschillen
GRONDWET
o = geheel v fundamentele rechtsregels
o Bepaalt een aantal basisprincipes waarop een staatsbestel staat
§ Vb alle macht gaat uit vd natie
o Bepaalt indeling en samenstelling vh federale België
§ België is een federale staat, bestaande uit…
o Somt fundamentele rechten en vrijheden vd burger op
, § Vrijheid en recht op onderwijs
o Regelt de bevoegdheidsverdeling tss de onderscheiden gezagsniveaus en taak vd gezagsorganen
DE VERSCHILLENDE BESTUURSNIVEAUS
GEMEENTEN
o België telt 539 gemeenten
o 300 vlaamse steden en gemeenten à verdeeld over 5 provincies
o Onderscheid stad of gemeente
o Gebaseerd op onderscheid tss stedelijke agglomeraties en platteland
§ Nu is het onderscheid vooral symbolisch
• Er bestaan grote gemeenten (die toch geen stad worden genoemd) en
kleine steden
o Titel “stad” à door koning toegekend
o Taken
o Zorg voor het gemeentelijke belang
§ Waken over de veiligheid
§ Zorgen voor een propere buurt
§ Ontspanning
§ Onderwijs
§ …
o Verplichtingen die worden opgelegd
§ Elke gemeente moet een bibliotheek hebben
§ Elke gemeente kan een bouwvergunning afleveren
§ Elke gemeente kan wegenwerken laten uitvoeren
o Instellingen
o Gemeenteraad (wetengevend orgaan)
§ Rechtstreeks verkozen door bevolking (om de 6j)
§ Kan niet ontbonden worden tijdens zijn legislatuur
§ Voorgezeten door burgemeester
§ Taken
• Bestuur vd gemeente
o College van burgemeester en schepenen (uitvoerend orgaan)
§ Schepenen
• Gekozen door gemeenteraad
• Krijgen 1 of meer speciale sectoren toegewezen (vb schepen v cultuur)
§ Voorgezeten door burgemeester
• Vanaf 2024 automatisch gekozen door meeste voorkeurstemmen in
grootste fractie vd coalitie
• Benoemd door Vlaamse regering
• Eerste burger vd gemeente
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ellenbonnarens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
