Toegepaste organisatiekunde (M&O)
geschreven door:
JesseGhuijs
De Marktplaats voor het Kopen en Verkopen van je Samenvattingen
Op Stuvia vind je het grootste aanbod aan samenvattingen en collegeaantekeningen. De
documenten zijn geschreven door jouw medestudenten, specifiek voor jouw opleiding!
www.stuvia.com
Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
, Stuvia.com - De Marktplaats voor het Kopen en Verkopen van je Samenvattingen
Deel 1 Het begrijpen van organisatiekunde en management
1 Een begrippenkader voor de organisatiekunde
In dit eerste hoofdstuk komen de begrippen organisatiekunde, bedrijf en onderneming aan de orde.
Tevens zullen de juridische aspecten en de beoordelingscriteria voor het meten van de kwaliteit (de
meetinstrumenten van de prestaties van een organisatie) worden beschreven: productiviteit,
effectiviteit en efficiëntie.
1.1 De kenmerken en betekenissen van een organisatie: Wat is een organisatie?
Een organisatie bevat drie kenmerken: doelgerichtheid, continuïteit, de menselijke factor en de
samenwerkingsvorm. Organisatiedoelen zijn veranderlijk. Ze geven het bedrijfvoortdurend richting.
Een voorbeeld van een organisatiedoel is het maken van zoveel mogelijk producten voor een lage
prijs (zie casus in Thuis, 2007, p. 17). Continuïteit in een organisatie wordt verkregen door het
vaststellen van voorwaarden waar een doelstelling aan moet voldoen. Als bijvoorbeeld het einde van
een doel op voorhand bepaald kan worden, kan er gesproken worden van een projectmatige
organisatie. De meeste bedrijven zullen echter uitgaan van continue managementbeslissingen: de
going-concern-gedachte. Dit betekent dat het management van een organisatie gericht is op het
voortbestaan van de organisatie – de interne hoofddoelstelling van de organisatie. Thuis (2007) stelt
dat de externe hoofddoelstelling van een organisatie zal bestaan uit het voldoen aan de
maatschappelijke behoeften. De menselijke factor is een niet te ontkomen aspect van een
organisatie. Zonder mensen zal een organisatie immers niet bestaan. De samenwerking tussen
mensen is daarbij essentieel. Thuis (2007) zegt dat er een synergie-effect optreedt in een organisatie
door de goede samenwerkingsverbanden: de resultaten van de prestaties zijn door een totaal
samenwerkingsverband in een organisatie groter dan de resultaten van de prestaties geleverd door
individuen (zie voorbeeld in Thuis, 2007, p. 19). Samenwerking tussen mensen leidt tot
welvaartverhogende ondernemingen. Welvaartverhogende ondernemingen hebben de volgende
overeenkomsten: geschoold personeel, werkverdeling op grond van functie, machtsverdeling in
lagen, omschreven doelstellingen, formele regels, formele methoden en een formele communicatie.
Het begrip ‘organisatie’ kan op drie wijzen uitgelegd worden. Er kan gesproken worden van een
institutionele benadering van het begrip, waarbij de nadruk gelegd wordt op de gehele omvang van
het bedrijf (object). Ook kan er sprake zijn van een instrumentele benadering van het begrip, waarbij
de organisatie als een middel gezien wordt om doelen te bereiken. De bedrijvigheid binnen het
bedrijf staat in deze benadering centraal.
Tot slot kan er gesproken worden ven een functionele benadering van het begrip ’organisatie’,
waarbij de nadruk ligt op de activiteiten van de ‘organisatie’ (Thuis, 2007, p. 21).
1.2 Organisatie, bedrijf en onderneming
Hoewel de begrippen ‘organisatie’, ‘bedrijf’ en ‘onderneming’ vaak dezelfde betekenis krijgen
toegekend, kunnen er verschillen worden waargenomen tussen de begrippen. Zo kan een bedrijf
opgevat worden als een organisatie die ten behoeve van de afzetmarkt of het algemene nut zonder
winstoogmerk, producten of diensten creëert (bijvoorbeeld een nonprofitorganisatie), terwijl een
organisatie ook gedefinieerd kan worden als een doelgerichte, blijvende menselijke samenwerking,
en een onderneming opgevat kan worden als een winstmakend bedrijf. Dit betekent dat een
organisatie niet altijd een bedrijf is en een bedrijf niet altijd een onderneming (zie figuur 1.1 De
relaties tussen de begrippen ‘organisatie’, ‘bedrijf’ en ‘onderneming’ in Thuis, 2007, p. 23)
Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.