Dit document bevat alle uitwerkingen (UITGEBREID) voor de werkcolleges van ondernemingsrecht 2. Ik heb alles zo gedetailleerd mogelijk uitgeschreven aan de hand van de uitleg van de docent. Zelf heb ik een 8,4 behaald voor het tentamen, samen met mijn samenvatting.
Jurisprudentie HR 8 november 1991, NJ 1992, 174 (Nimox/Auditrade)
HR 17 oktober 2003, NJ 2004, 282 (De Rijk q.q./Van Roy)
Open vragen
Vraag 1.
Welke typen aandelen kent het BW - licht uw antwoord toe - en hoe worden deze overgedragen?
Soorten aandelen:
Aandeel op naam (gewone aandelen): dit zijn aandelen die op naam gesteld zijn en alle
aandeelhouders zijn bekend. Zij worden ook met hun naam en hun gegevens opgenomen in het
aandeelhoudersregister, zodat men weet wie welke aandelen heeft. Bij elke overdracht moet ook
worden opgenomen worden dat er een nieuwe aandeelhouder komt en dat hij bepaalde
aandelen heeft overgenomen van een aandeelhouder die al in die nv of bv aandeelhouder was. Zo
weet men bij wie bepaalde aandelen terecht zijn gekomen.
Aandeel aan toonder (gewone aandelen)
Letteraandeel: aandeel weergeven d.m.v. letters en cijfers.
Preferente aandeel art 2:96a/ 206a lid 2 onder a/b BW
Prioriteitsaandeel art. 2:92 lid 3/ 201 lid 3 BW
Stemrechtloze aandeel art 2:228 lid 5 BW
Winstrechtloze aandeel art 2:216 lid 7 BW
Opmerking: Certificaten zijn geen aandelen en horen NIET in deze rij.
Overdracht van een aandeel op naam (NV/BV): Hoe zorg je ervoor dat een aandeel juist wordt
overgedragen?
Geldige overdracht artikel 3:84 BW Geldige titel (aandelenoverdracht), Beschikkingsbevoegd
(degene die de aandelen wil overdragen moet ook daadwerkelijk degene zijn die de eigenaar is
van de aandelen) en levering.
Artikel 2:86/196 BW Levering d.m.v. notariële akte. (Voor een aandelenoverdracht moet men
naar de notaris en een notariële akte van een aandelenoverdracht ondertekenen om de
overdracht te kunnen realiseren.
Artikel 2:86c lid 1 BW Overdracht aandeel op naam van beursgenoteerde NV (Voor een
aandeel op naam van een beursgenoteerde NV is een notariële akte niet nodig. Een onderhandse
akte is voldoende).
Preferente aandeel: In de wet wordt niet specifiek ‘’preferente aandeel’’ geschreven. Een preferent
aandeel geeft de aandeelhouder voorrang op de winst(dividend) en vaak gaat het om een vast percentage
,van de nominale waarde. In de praktijk wordt vaak een percentage van 5 of 6 % gehandhaafd en dat
refereert naar dat deel van de winst dat als eerst wordt uitgekeerd aan de preferente aandeelhouders. De
overige winst wordt daarna uitgekeerd aan de overige aandeelhouders.
Artikel 2:96a lid 2 (NV) /206a lid 2 BW (BV)
Voorrang uitkering dividend (winst)
Vast percentage van de nominale waarde
Prioriteitsaandeel: dit zijn aandelen met bijzondere zeggenschapsrechten. Een prioriteitsaandeelhouder
mag bijvoorbeeld een bindende voordracht doen voor een kandidaat die naar voren wil schuiven als
bestuurder of het feit dat er goedkeuring nodig is van een prioriteitsaandeelhouder voor een bepaald
besluit dat genomen moet worden. De eigenaar van een prioriteitsaandeel geeft diegene dus erg veel
zeggenschap, ook met één aandeel. Dit moet wel goed geregeld zijn in de statuten. Indien men een
prioriteitsaandeel wil uitgeven moet dat goed geregeld zijn zodat men weet welke bijzondere
zeggenschapsrechten aan dit soort aandeel verbonden is.
Artikel 2:92 lid 3/ 201 lid 3 BW
Bijzondere zeggenschapsrechten
Stemrechtloze en Winstrechtloze aandeel: Dit zijn aandelen die alléén kunnen worden uitgegeven bij een
BV. Na een wetswijziging is het mogelijk gemaakt dat een BV voor de inrichting van haar organisatie
mogelijk is om dit soort aandelen uit te geven. Dit soort aandelen zijn dus alleen mogelijk bij een BV en
NIET bij een NV. Wil een NV wel hetzelfde effect realiseren voor een Stemrechtloze aandeel, dan kan de
NV kiezen om haar aandelen te certificeren. Dat betekent dat die aandelen worden geschieden in een
stemrecht- en winstrecht gedeelte en er kan een certificaat van aandeel kan worden uitgegeven d.m.v.
certificering. Men krijgt dan hetzelfde effect als een Stemrechtloze aandeel.
Stemrechtloze aandeel art 2:228 lid 5 BW: dit is een aandeel zonder stemrecht. Wel heeft zo’n
aandeelhouder recht op winst. In het wetsartikel staat dat men kan regelen dat aan de aandelen
geen stemrecht is verbonden in de Algemene Vergadering. Dus het is mogelijk om op deze
manier dit soort aandelen uit te geven.
Winstrechtloze aandeel art 2:216 lid 7 BW: aandelen die geen recht op winst kennen maar wel
weer stemrecht kennen. In de statuten kan men bepalen dat aan aandelen van bepaalde soort
aanduiding geen of slecht beperkt recht geven tot delen in de winst of reserves in de
vennootschap. Dus ook is het hier mogelijk voor een BV om te kiezen voor Winstrechtloze
aandelen.
BELANGRIJK: Als een aandeel geen stemrecht en geen winstrecht heeft, dat het dan ook niet als
een aandeel kan worden aangemerkt o.g.v. art 2:190 BW.
Overdracht aandeel aan toonder (NV):
Wetswijziging per 1 juli 2019: de anonimiteit van een aandeelhouder aan toonder is
afgeschaft en het is niet meer mogelijk om aandelen aan toonder fysiek over te dragen d.m.v.
bezitsverschaffing. Het was namelijk altijd zo geweest dat degene met een aandeel op naam
wel bekend was omdat diegene geregistreerd stond in het aandeelhoudersregister maar
degene met een aandeel aan toonder mocht anoniem blijven. Men wist dus niet waar zijn
aandelen waren en iemand met een aandeel aan toonder kan zijn recht bewijzen d.m.v. een
toonder stuk/papieren. Als je als aandeelhouder van je aandeel aan toonder af zou willen kan
1
, je dat overdragen d.m.v. bezitsverschaffing. Je toonder stuk zal dan je feitelijke macht moeten
verlaten en overgedragen worden aan de nieuwe eigenaar. Dat is nu komen te vervallen!
- Afschaffing fysieke toonderstukken
- Anonimiteit aandeelhouders opgeheven:
- Voorkoming witwassen en terrorismefinanciering: Door de wetswijziging kan er ook geen
sprake meer zijn van een anonimiteit van aandeelhouders. De wetgever probeert namelijk dat
de overheid weet wie welke aandelen heeft in welk bedrijf om te kunnen voorkomen dat men
niet meer kan witwassen d.m.v. aandelen aan toonder of terrorisme financieringen kunnen
tegengaan. De overheid wil bewerkstelligen dat de overdracht van aandelen aan toonder (de
effecten) via een digitale overschrijving gebeurt op een effectenrekening. Dat betekent dat
een eigenaar van een aandeel aan toonder dit moet bekendmaken of om moet zetten naar
aandelen op naam of dat je ervoor gaat zorgen dat de aandelen aan toonder als een
verzameling van aandelen via een effectenrekening kan worden verhandeld. Dat is een
rekening dat wordt aangehouden door de bank of een beleggingsinstelling. Via zo’n digitale
overschrijving weet men op wiens naam de effectenrekening staat en wie welke aandelen
heeft binnen een bepaald bedrijf en zo kan overdragen aan een ander partij.
Overdracht aandelen (effecten) d.m.v. digitale overschrijving op een effectenrekening
(Necigef-systeem).
- Verhandelbaar via een effectenrekening aangehouden door intermediair (bank of
beleggingsinstelling)
Casus
Het jonge bedrijf Wolters N.V. wil voor het doen van nieuwe, milieuvriendelijkere investeringen
haar geplaatst kapitaal vergroten. Het bestuur van Wolters N.V., gevormd door Yannick en
Suzanne, besluit daarom om aandelen voor een totaal bedrag van € 1.000.000 uit te geven.
De twee bestuurders willen graag een deel van deze nieuwe aandelen kopen via hun
persoonlijke bv’s. De bestuurders besluiten om een aandelenpakket met een totale nominale
waarde van € 200.000 (elk € 100.000) bij hun persoonlijke bv’s te plaatsen.
Vraag 2.
Kunnen deze aandelen verkregen worden door de persoonlijke bv’s van Yannick en Suzanne?
Voor een juiste beantwoording van de vraag is het belangrijk dat we kijken naar de situatie. Het gaat om
twee persoonlijke holdings die in plaats van de natuurlijke persoon Yannick en Suzanne nieuwe aandelen
zouden willen hebben.
Omdat het gaat om een NV kijken we in art 2:96a BW: Iedere aandeelhouder heeft bij uitgifte van
aandelen een voorkeursrecht naar evenredigheid van het gezamenlijk bedrag van zijn aandelen heeft,
tenzij de statuten anders bepalen. Gelet op lid 1 wordt aangegeven dat alle zittende aandeelhouders (de
aandeelhouders die al aandelen hebben binnen de NV) een voorkeursrecht hebben en zich hierop kunnen
beroepen. Het voorkeursrecht houdt in dat de aandeelhouders tijdens de aandelenemissie kunnen
aangeven dat ze een beroep willen doen op de nieuw uit te geven aandelen en die willen hebben zodat
hun aandelenkapitaal groter wordt om te voorkomen dat er nieuwe aandeelhouders erbij komen. Dit
wordt naar evenredigheid van het aandelenkapitaal verdeeld. Het voorkeursrecht staat dus in de weg
2
, voor een buitenstaander om de nieuwe aandelen te kunnen krijgen. De buitenstaanders (de persoonlijke
holdings) zouden wel recht kunnen hebben op uitgifte van nieuwe aandelen, maar dat kan pas als de
zittende aandeelhouders geen beroep doen op hun voorkeursrecht. Want als de zittende aandeelhouders
zich toch beroepen op hun voorkeursrecht, dan worden de aandelen uitgegeven aan de zittende
aandeelhouders en er zullen geen nieuwe aandeelhouders komen. De persoonlijke holding zou dus niet
als nieuwe aandeelhouders kunnen toetreden bij de NV.
Waarom heeft de wetgever dat gedaan? Dat is ter bescherming voor de zittende aandeelhouders want als
men overgaat tot uitgifte van nieuwe aandelen en de mogelijkheid wordt geschapen dat er nieuwe
aandeelhouders erbij kunnen komen (de zittende aandeelhouders beroepen zich niet op hun
voorkeursrecht), dat betekent dat er meer aandeelhouders erbij komen en het aandelenkapitaal wordt
vergroot. De groep van personen over wie de winst verdeeld wordt, wordt ook groter en de zittende
aandeelhouder zit zijn kapitaalwaarde verwateren (verminderen). Dus meer aandeelhouders is meer
verdeling winst dus minder recht op winst voor de zittende aandeelhouders. Vandaar een voorkeursrecht
voor de zittende aandeelhouders dat zij als eerste de nieuwe aandelen kunnen hebben zodat zij kunnen
bewaken dat hun aandelenkapitaal niet verwaterd of niet minder waard gaat worden.
Antwoord:
Zolang de zittende aandeelhouder geen beroep doen op hun voorkeursrecht art 2:96a BW, dan zou de
persoonlijke holdings van Yannick en Suzan inderdaad aandelen kunnen krijgen die kunnen worden
uitgegeven. Het voorkeursrecht houdt dus in dat je bij de aandelenemissie zit met die zittende
aandeelhouders die het recht hebben om aandelen naar evenredigheid van hun aandelenbezit te krijgen,
indien dat zij niet wensen en zij het goed vinden dat er nieuwe aandeelhouders erbij komen als holdings
van Yannick en Suzanne, kunnen zij inderdaad die aandelen ontvangen.
Het is belangrijk om te weten hoe een aandelenemissie plaats vindt: dat gebeurt aan de hand van een
besluit die wordt genomen dat de aandeelhouders art 2:96 BW. In de casus staat dat de bestuurders
(Yannick en Suzanne) hebben besloten tot een emissie. In principe kunnen zij daartoe helemaal niet
besluiten art 96 lid 1 BW: de aandeelhouders (de algemene vergadering) is bevoegd tot het besluit tot
uitgifte van nieuwe aandelen, TENZIJ in de statuten is opgenomen dat deze bevoegdheid om te besluiten
tot nieuwe uitgifte van aandelen is gedelegeerd aan een ander orgaan binnen de vennootschap (zoals een
het bestuur) dan zou Yannick en Suzanne wel kunnen besluiten tot uitgifte van de aandelen.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hh2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,48. Je zit daarna nergens aan vast.
