Inhoudsopgave
Tentamenstof
- Introductie in management
- Basisboek integrale veiligheid
- Sharepoint
Introductie in management
Hoofdstuk 1 Organisaties
1.1 Wat zijn organisaties
1.1.1 Hoe herken je een organisatie?
Definitie organisatie: een menselijke samenwerking die blijvend is.
3 kenmerken van een organisatie:
1. Samenwerking door mensen
Samenwerken in organisaties is voordelig.
Synergie-effect: het effect waardoor het resultaat van het totale samenwerkingsverband
groter is dan de optelling van individuele prestaties.
Door de industrialisatie werden organisaties groter → machines werden groter, dus er
waren meer mensen nodig.
2. Gemeenschappelijk doel
3. Doel voortbestaan organisatie
= het hoofdstelling van de organisatie.
Externe hoofddoelstelling: voorzien in een maatschappelijke behoefte: als de organisatie iets
is waar mensen niet op zitten te wachten, is de organisatie overbodig.
1.1.2 Verschillende betekenissen van het begrip organisatie
- Functioneel: effectief op elkaar afstemmen van activiteiten.
- Institutioneel: de ‘’organisatie’’ als instituut met een naam en locatie.
- Instrumenteel: hoe men de zaak geregeld heeft in de organisatie; hoe de taken zijn verdeeld,
afstemming van zaken.
1.1.3 Organisatie, bedrijf en onderneming
Organisatie: menselijk samenwerkingsverband dat doelgericht en
blijvend is. Organis
→ sommige organisaties zijn een bedrijf, sommige niet;
Bedrijf
volleybalvereniging, belastingdienst.
Bedrijf: de organisaties die goederen en/of diensten maken om deze Ondern
op een afzetmarkt te verkopen. eming
- Bedrijf met winstoogmerk: onderneming; Hilfiger,
Coca Cola, Gamma etc.
- Bedrijf zonder winstoogmerk: bedrijf met een ideëel of maatschappelijk doel:
waterleidingbedrijf
1.1.4 Juridische keuze ten aanzien van de organisatie
Natuurlijke personen
Eenmanszaak: eigenaar is privé aansprakelijk.
Maatschap: beoefenaren van een vrij beroep die willen samenwerken; iedereen is voor een gelijk
deel aansprakelijk voor mogelijke schulden.
,Vennootschap Onder Firma (VOF): samenwerkingsverband tussen twee of meerdere personen;
privé aansprakelijk (beide).
Commanditaire vennootschap (CV): vergelijkbaar met VOF; verschil actieve en stille vennoten.
Vennoot kan niet meer verliezen dan eigen inleg.
Rechtspersonen
Naamloze vennootschap (NV): aandelen zijn ‘aan toonder’. RVB: raad van bestuur aka
topmanagement. RVC: raad van commissarissen aka toezichthouders.
Besloten vennootschap (BV): aandelen staan wel op naam. Aandeelhouder niet privé aansprakelijk.
Coöperatieve vereniging (CV): vereniging van leden met een gezamenlijk doel; Rabobank.
1.2 Hoe werken organisaties en wat heb je eraan?
1.2.1 Het transformatieproces (!!!!!!!!!!!!!!!!!!!)
Transformatieproces: iets omzetten in iets nieuws → is een doorgaands proces; altijd in beweging.
Omzettingsproces: om een doelstelling te bereiken is er een input moeten veranderen in een output.
Input:
- Materialen: water, graan, hop en gist
- Middelen: menselijk arbeid, kennis om
dit bier te maken
- Overige factoren; klimaat, wetgeving
Throughput:
Proces van ‘het maken van’.
- Het maken van bier
Output:
De uitkomst.
- Bier
1.2.2 Omgevingsinvloeden
De omgeving van een organisatie heeft invloed hierop.
→ economie, bevolkingsopbouw politieke klimaat.
Er moet dus gekeken worden hoe de omgeving invloed uitoefent op de organisatie.
- Interne belanghebbenden
Partijen met direct belang van de organisatie; werknemers, aandeelhouders en raad van
bestuur.
- Externe belanghebbenden
Partijen die geen onderdeel zijn van de organisatie maar er wel belang bij hebben;
concurrenten, klanten, leveranciers, overheden, pressiegroepen, media, vakbonden en
banken.
- Indirecte omgeving: algemene omgevingsvariabelen DESTEMP
Demografische variabelen:
omvang, groei en samenstelling van de bevolking; vergrijzing is niet goed
voor baby winkels maar wel voor rollator fabrikanten, maar ook voor de
arbeidsmarkt.
Economische variabelen:
, Variëren van economie heeft invloed op de organisatie. Besteedbare
inkomen, loonkosten, conjunctuur en bereidheid van investeerders om geld
te lenen.
Sociale variabelen:
Arbeidsmoraal (hoe goed en hoeveel uur in de week is men bereid om te
werken), sociale zorg van de staat, percentage tweeverdieners,
mogelijkheden/gedachtegang over kinderopvang.
Technologische variabelen:
Stand van techniek, hoe wordt er geproduceerd, computers. Technologische
tekortkomingen kunnen worden goedgemaakt doordat de loonkosten lager
liggen, of men is bereid om harder te werken in tegenstelling tot landen met
technologische hoogstand. Snelheid van veroudering technologie.
Ecologische variabelen:
Hoe het land/de regio omgaan met het milieu, duurzaamheid van
produceren. Maar ook dat fabrieken worden stilgelegd door de hoeveelheid
smog.
Markt- en bedrijfstak variabelen:
Omvang van de markt, hevigheid van concurrentie en stand van zaken in de
bedrijfstak.
Politieke variabelen:
Wetgeving, actieve of inactieve houding van overheid (subsidies etc.)
Betekenis van deze invloeden:
- Organisatie moet de omgeving kennen.
- Organisatie moet keuzes maken ten aanzien van omgeving.
- Organisatie moet omgeving kunnen beïnvloeden.
Duurzaamheid en MVO
MVO: Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen.
→ duurzaam/maatschappelijk ondernemen is een vorm van ondernemen gericht op de 3P-
benadering.
- Economische prestaties (profit)
- Respect voor de sociale klant (people)
- Ecologische randvoorwaarden (planet)
→ Gaat om een balans te vinden bij de drie P’s. Deze balans zorgt voor betere resultaten voor het
bedrijf en de samenleving.
OESOE: Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling; aanbevelingen voor
maatschappelijk verantwoord ondernemen opgesteld aka OESOE richtlijnen.
Brundtland rapport: belangrijk rapport over duurzame ontwikkeling.
Conclusie rapport: mondiale milieuproblemen zijn het gevolg van armoede in het ene deel
van de wereld en de niet-duurzame consumptie en productie van het andere deel van de
wereld.
Duurzame ontwikkeling: ontwikkeling zonder het vermogen van toekomstige generaties om in eigen
behoeften te voorzien in gevaar te brengen. Sprake van ideaal evenwicht tussen ecologische,
economische en sociale belangen.
, Duurzaamheid: schaarste van de hulpbronnen waarmee welvaart wordt voortgebracht (zowel nu als
in de toekomst).
Cradle to cradle (C2C): nieuwe kijk op duurzaam ontwerpen.
- gebruik van schonere grondstoffen
- zuinig product door ontwerp
- product geoptimaliseerd voor recycling
1.2.3 Hiërarchie en arbeidsverdeling in organisaties
Horizontale verdeling van arbeid:
- arbeid wordt in delen van hetzelfde niveau gesplitst.
Verticale verdeling van arbeid:
- niveauverschillen; de een is leidinggevende van een ander.
→ rangen, standen en verschillen in de organisatie wordt hierdoor gecreëerd.
Hiërarchisch hoger geplaatsten zullen doorgaans:
- meer macht hebben, beter betaald krijgen, meer invloed hebben op de organisatie, meer
vrijheid hebben, grotere verantwoordelijkheid dragen, meer richten op de lange termijn van
de organisatie.
Piramide: hoe hoger je aan de top komt, hoe minder mensen er met dezelfde functie zijn.
1.2.4 Wat heb je aan organisaties?
Pluspunten aan organisaties:
- Prettig om collega’s te hebben; sociale contacten zijn fijn in een organisatie.
- Identificeren; mensen hebben een binding met de organisatie waar ze werken.
- Erbij horen; we vinden het prettig dat verenigingen er zijn waar we niet werken.
- Psychologisch contract: ongeschreven wederzijdse verwachtingen. Werkgever verwacht
voor zijn loon: arbeid, loyaliteit, inzet en teamwerk.
1.3 Management in organisaties
1.3.1 Management in lagen
Topmanagement
- Formuleert overall-doelen van organisatie aka formulering van strategische doelen.
- Bepaalt de koers
- Aansturen van middenmanagement
- Draagt de eindverantwoordelijkheid
Middenmanagement
- Vertalen van strategische doelen in tactische doelen op middellange termijn.
- Specifieker aandacht terrein
- Richt zich op een breder terrein dan operationeel manager.
- Brengt relevante info en signalen uit de lagere delen van organisatie naar boven
(soort van tussenschakel)
Operationeel management
- Staat net boven het uitvoerend personeel, kan 1 van de uitvoerende leden zijn
- Plant en verdeelt het werk; geeft orders aan uitvoerend personeel
