Samenvatting van de cursus Klinisch redeneren van M. Van Rompaey.
Het deel voeding zit niet vervat in deze samenvatting, net zoals de toepassing op complexe problematiek. Met deze samenvatting 15/20 gehaald tijdens eerste examenkans.
1. Gerontologie, een samengestelde wetenschap
1.1. Situering
Gerontologie is samenstelling van geron (oude man) en logos (kennis).
Gerontologie = wetenschap die zich bezig houdt met veroudering in al haar vormen en de individuele
en sociale gevolgen van verouderen.
Gerontologie Geriatrie
Bestuderen 3 pijlers om het verouderingsproces Behoort tot het domein van de geneeskunde.
te begrijpen:
Houdt zich bezig met preventie, diagnostiek en
The Populatie die door de levensduur of behandeling van gezondheidsproblemen die
aged nog te verwachten levensloop oorzakelijk samenhangen met het
beschreven kan worden als ouderen. verouderingsproces of in sterke mate worden
beïnvloed door de veroudering.
Meestal vanaf 65 jaar.
Aging De idee van verouderen als
ontwikkelingsproces.
Focus ligt op het verloop of het
ontwikkelingsproces, op situatie en
problemen die zich opstapelen in de
tijd en die onlosmakelijk verbonden
zijn aan die ontwikkeling.
Age Leeftijd die op verschillende
manieren kan worden beschreven:
Chronologische leeftijd =
kalenderleeftijd: gebaseerd op de
geleefde jaren sinds de geboorte.
Biologische leeftijd = functionele
leeftijd: invloed van lichamelijke
veranderingen op de werking van
organen.
Psychologische leeftijd = cognitief
functioneren, persoonlijkheid en
aanpassingsvermogen.
Sociale leeftijd = veranderingen in
rollen en relatie in de tijd en heeft
ook betrekking op een subjectieve
indruk van hoe oud men zich voelt én
de leeftijd die men door anderen
krijgt toegewezen.
1
,VZOM: Geriatrie: Klinisch redeneren
Naast de vorige 3 invalshoeken zijn er nog interessegebieden om het verouderingsproces te
bestuderen. Vandaar dat gerontologie een samengestelde wetenschap is:
- Demografie bestudeert de manier waarop een bevolking of een samenleving evolueert.
- Biologie bestudeert lichamelijke veranderingen bij een verouderend individu.
- Geneeskunde focust zich op het pathologisch ouder worden.
- Sociologie kijkt naar de sociaal-culturele en maatschappelijke context waarin ouder worden
zich afspeelt.
- Geschiedenis is vooral geïnteresseerd in hoe mens en vroeger ouder werden en wie er toen
zorg bood.
- Filosofie buigt zich over de zin van oud worden en sterven.
- Psychologie bestudeert veranderingen in het gedrag en in de beleving tijdens de tweede
helft van het leven:
o Cognitie: veranderingen in het waarnemen, de zintuigen, het geheugen en de
intelligentie
o Zingeving: ontwikkeling van het zelfbeeld
o Omgaan met belangrijke levensgebeurtenissen
Door de vele aspecten van het verouderingsproces, kan het verloop heel verschillend zijn en deze
heterogeniteit neemt nog toe met de leeftijd.
Volgende onderverdeling geeft aan dat afhankelijkheidsgraad, urgentiegraad en complexiteit danig
kunnen verschillen:
Vitale ouderen Duidelijk afgelijnde klachten, met een duidelijke oorzaak-gevolg
relatie.
Vaak enkelvoudige aandoeningen met gepaste
behandelingsmethode.
Mate van zelfzorg blijft hoog.
Pre-geriatrische zorgvrager Stijgende kwetsbaarheid en een bedreigde zelfredzaamheid.
Mits aanwezigheid van (in)formele hulpverlening kan
zelfredzaamheid behouden blijven.
Geriatrische zorgvrager Sterk toegenomen kwetsbaarheid met een complexe samenhang
van ziekteproblemen.
2 uiterste voorbeelden van zorgorganisaties:
Zorg model Model met de focus op zorgen voor.
Ontwikkelingsmodel Model met de focus op zorgen dat.
Streeft naar bescherming en versteviging van de autonomie,
zelfregie en biedt dus ontwikkelingskansen aan de ouder worden
mens.
2
, VZOM: Geriatrie: Klinisch redeneren
De theorie van morbiditeitscompressie = mensen blijven langer leven in goede gezondheid.
Gezondheidsklachten en ziekten, met een negatieve invloed op zelfredzaamheid breken pas door op
veel latere leeftijd.
Voor de individuele persoon is het vooral belangrijk dat de zorgverlener een belangbehartiger is die
de afhankelijkheidsontwikkeling opvolgt en tracht bij te sturen in overleg met de oudere, zo dat hij
actief kan participeren in de zorgrelatie.
1.2. Biologische gerontologie
Biologische gerontologie bestudeert uitingsvormen, basismechanismen en theorieën die het
verouderingsproces trachten te verklaren = studie van senescing = biologische veranderingen die
leiden tot een groeiende kwetsbaarheid.
Verouderingsproces = resultaat van een dynamisch evenwicht tussen het verschijnen en verdwijnen
van de cellen in of van alle organen.
Verouderingsverschijnsel = spontaan, onomkeerbaar proces dat tot uiting komt na de
ontwikkelingsfase waarbij de veranderingen onvermijdelijk verbonden zijn met het organisme.
Pathologisch verouderen = wanneer lichamelijke veranderingen leiden tot een beperking of zelfs tot
de dood.
Normale veroudering wordt bestudeerd in relatie met primair en secundair verouderen:
Primair verouderen Secundair verouderen
Proces waaraan men niet kan ontsnappen, een Reeks veranderingen die zich voordoen als
volledig endogeen gebeuren. vormen van veroudering, die veroorzaakt en/of
uitgelokt worden door externe factoren en
Het is inherent aan het organisme, wordt niet leefgewoonten.
veroorzaakt door externe factoren en heeft
waarschijnlijk een genetische basis. Preventie kan de gemiddelde
levensverwachting doen toenemen.
De maximale levensduur blijft behouden.
Huid, haren, nagels en klieren
Primair Secundair
Verlies van delingscapaciteit in basale cellaag: Basale epithelioma: glazige hoornplaatjes die
tragere heling waardoor langere blootstelling geleidelijk groter worden en afstreven in het
aan externe factoren. midden.
Huidlagen kleven minder aan elkaar sneller Kanker: melanomen ontstaan vaak op een
blaar of skintear. moedervlek en ontstaan onder invloed van Uv-
licht.
Langerhanscellen nemen af risico op
beschadiging, infectie of kanker stijgt. Seborroïsche wratten: geelachtige wratjes met
verschillende grootte. Ze zijn goedaardig en
Pigmentcellen nemen af bescherming tegen komen ook voor op niet aan zonlicht
Uv-stralen daalt. blootgestelde lichaamsdelen.
Vochtigheidsgraad neemt af van buitenste laag Skintears
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper astridborremans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
