Proefdierkunde
1 Inleiding
1.1 Wat is proefdierkunde?
- Definitie: wetenschap die zich bezighoudt met het welzijn en het verzorgen van
dieren die in wetenschappelijk onderzoek worden gebruikt
- Multidisciplinair (ethiek, biologie, management, anesthesie,…)
- Dierproef = elke wetenschappelijke procedure waarbij dieren worden gebruikt
1.2 Historische achtergrond
1.2.1 Het gebruik van dieren voor onderzoek
- (380 vC) Aristoteles: anatomie
- (150) Galenus: anatomie, vivisectie
- Vanaf 16e eeuw: heropleving
o (1628) W. Harvey: circulatie
o (19e eeuw) F. Magendie: experimentele fysiologie
o (19e eeuw) C. Bernard: experimentele geneeskunde
- (Rond 1850): meer onderzoek
o L. Pasteur: microbiologie – immunologie
o Koch: postulaten van Koch
▪ bacteriën effect op dieren en voorkomen
▪ bewijzen dat zelfde infectie verwekt kan worden in gezond organisme
1.2.2 Bekommernissen bij gebruik van dieren
- (19e eeuw) Eerste wijdverspreide oppositie
- (1870) Antivivisectie beweging
- (1876) Cruelty to Animals Act
- Verschillende wetten volgen
1.2.2.1 Europese Conventie/ Europese Richtlijn (1986) !!
- Enkel gewervelde dieren
1
,1.2.2.1.1 FELASA
- Federation of European Laboratory Animal Science Associations
- Bestaat uit verschillende Europese proefdierkunde-organisaties, o.a:
o LASA (Laboratory Animal Science Association, UK)
o NVP (Nederlandse Vereniging voor Proefdierkunde)
o BCLAS (Belgian Council for Laboratory Animal Science)
o SFEA (Société Française d’Experimentation Animale)
1.2.2.1.2 4 Categorieën
- Categorie A: dierenverzorgers
- Categorie B: personen die dierproeven uitvoeren (bv. Biotechnici)
- Categorie C: proefleiders
- Categorie D: proefdierkunde-specialisten
- → Belgische wet: hierop gebaseerd doch niet identiek
1.3 Gegevens ivm gebruik van proefdieren
1.3.1 Aantallen dieren
2
,1.3.2 Waarvoor worden ze gebruikt?
- Onderzoek en ontwikkeling van producten en toestellen voor humaan of
diergeneeskundig gebruik
- Fundamenteel onderzoek (meestal universiteit, meestal om later proeven uit te
voeren)
- Productie van biologische producten
- Toxicologisch onderzoek
- Toxiciteitsonderzoek (reglementaire testen) → verplicht
- Ecologische studies
- Diagnose van ziekten
- Opleiding en onderwijs
1.3.3 Impact van het onderzoek op de dieren
1.3.3.1 Soorten onderzoek
- Gedragsonderzoek: enkel observatie
- Experimentele procedures met “supportive care”
- Experimentele procedures zodner “supportive care”
- “Orgaan donoren” → onmiddelijk euthanasie
3
, 1.3.3.2 Gegevens over pijnlijke experimenten (VS)
- 92% niet pijnlijk
o 54% omdat deze geen pijnlijke procedures ondergaan
o 38% omdat analgesie of anesthesie wordt toegepast
- 8% pijnlijk
1.3.4 Welke diersoorten worden gebruikt?
- Knaagdieren (77%)
- Koudbloeddieren (10%)
- Konijnen (8%)
- Vogels (3,3%)
- Honden en katten (0,002%)
- Primaten (0,00006%)
- Andere zoogdieren (0,008%)
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jannecoorevits. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.