Dit is een samenvatting van het boek van "aandoeningen van het spijsverteringsstelsel" van Nevens. Het boek is zeer ingewikkeld geschreven, deze samenvatting zet alles duidelijk en ordelijk in puntjes uit, zodat het veel beter te onthouden is. Ook zijn er soms extra afbeeldingen gebruikt en definit...
Samenvatting Aandoeningen van het spijsverteringsstelsel - Spijsvertering
Alles voor dit studieboek
(11)
Geschreven voor
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Geneeskunde
Spijsvertering (E0C09A)
Alle documenten voor dit vak (64)
Verkoper
Volgen
vandyck
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 1: aandoeningen van de slokdarm, maag en
duodenum
A. Aandoeningen van de slokdarm
1. Symptomen en diagnostiek
Symptomen
- Dysfagie: voedsel blijft steken tijdens passage van farynx naar maag
- Globusgevoel: gevoel dat er iets in keel zit, klachten verdwijnen meestal tijdens eten
- Organische dysfagie: door vernauwing van slokdarmlumen, initieel enkel vaste stoffen!
o Etiologie: strictuur, web, maligne tumor
o Voedselimpactie: bij grote bolus pijn, speekselvloed, persisterende hik
o Trage progressie meestal goedaardig – snelle progressie meestal kwaadaardig
- Functionele dysfagie: contractie van slokdarmlumen, vanaf begin al vloeibaar!
o Etiologie: spasme door primaire motoriekstoorn (bv. achalasie, diffuse spasme)
o Typisch: pijnaanvallen door spasmen, vnl ’s nachts
Pijnklachten
- Odynofagie: pijn bij slikact, meestal door ontstekingsletsels
- Impactiepijn: doffe – krampende pijn, retrosternaal, door hevige slokdarmcontracties proximaal
van bolus die vast zit in een organische vernauwing, meestal spontaan (zonder doorslikken van
voedsel)
o = non-carciac chest pain = NCCP
Pyrosis en zure regurgitaties
- Pyrosis = zuurbranden: branderig gevoel dat opstijgt achter sternum
- Zure regurgitaties: wanneer zuur tot in mond komt
2. Technische onderzoeken bij slokdarmziekten
Endoscopie en biopsie
- Diagnose / biopsies / therapeutisch
- Therapie: slokdarmvarices – adrenaline – coagulatie (bloeding) – clips (bloeding) –
slokdarmdilataties – prothese – vreemd lich verw
Manometrisch onderzoek
- Manometrisch onderzoek = meten v intraluminele drukken in slokdarm (in rust en na deglutitie)
als evaluatie v slokdarmmotoriek essentieel vr diagnose v motorische stoorn!
- Versch structuren: gastro-oesofagele sfincter – faryngo-oesofagale sfincter – slokdarmlichaam
- TLESRs = transient lower esophageal sphincter relaxations
pH-meting
- pH-meting = meten van zure reflux
- Gecombineerde pH-impedantiemeting: pH meting + registratie v intraluminele
geleidingsveranderingen tussen gepaarde elektroden
1
,Radiologische onderzoeken
- Radiologische onderzoeken (bv. RX-slikact, RX-slokdarm): organische letsels
- CT-thorax: extramurale letsels
o Fistels en tumoren: stadiëring van tumoren
- RX-slikact: slikstoornissen
- RX-video: verder beoordelen van motorische en functionele stoornissen
3. Gastro-oesofagele refluxziekte
= GERD = gastro-esophageal reflux disease
Presentatie
- Typische S/:
o Pyrosis
o Zure regurgitaties
- Atypische S/:
o Thoracale pijn
o Astma
o Neus-keel-oorverschijnselen
- S/ bij complicaties
o Organische dysfagie: peptische strictuur of tumoe
o Odynofagiepijn: oesofagitisletsels
o Ferriprieve anemie: erosieve oesofagitisletsels met ulcera
Etiopathogenese
- Inefficiënte anti-refluxbarrière + deficiënte zuurklaring
Graden v reflux en van refluxziekte
- Fysiologische reflux: vnl postprandiaal (na inname voedsel)
- Pathologische reflux
o Niet-erosieve gastro-oesofagale refluxziekte (kan bij zuurbelasting of bij nle zuurbelasting)
o Erosieve oesofagitis:
Los Angeles-classificatie: graad A – graad D
Omvorming epitheel (normaal = malphigiaans epitheel, meerlagig slijmvlies)
Metaplastisch cilindercellig epitheel = Barrett mucosa (1 lagig slijmvlies zoals in
maag)
o 1 lagige mucosa kan tegen zuur maar is geen opl! Kan ontaarden en kanker
geven
Intestinaal epitheel = premaligne toestand
Betekenis vd aanw v metaplastisch cilindercellig epitheel
- Intestinale metaplasie: slijmbekercellen aanw (is nog geen Barrett-slokdarm)
- Barrett-slokdarm: endoscopisch waarneembare proximaalwaartse verplaatsing vd
squamocolumnaire junctie + op biopsie w intestinale metaplasie gevonden
o Vaak + oesofogitis: proximaal van Barrett epitheel
o Vaak + ulcus
In Barrett slijmvlies: peptische ulcus
Overgang Barrett naar malpigjiaans epitheel: ulcus met oesofagitisletsels
o Vaak aanleiding tot adenocarcinoom
o CAVE: DD met intestinale metaplasie in maagcardia: geen hoger risico op kanker
Diagnostische evaluatie bij pt met refluxziekte
- Typische klachten: endoscopie
- Atypische klachten: endoscopie
- Vermoeden niet-erosieve oesofagitis
o Therapeutische proef (met hoge dosis PPI°
o pH-meting (evt + impedantiemeting)
2
,- Hypersensitieve slokdarm: zuurinfusietest volgens Bernstein (maar nog zelden)
- Preoperatieve evaluatie bij antirefluxchirurgie
o Radiologisch met contract: maaghernia opsporen
o Manometrie: risico op PO dysfagie uitsluiten
o Endoscopie
o Kwantitatieve pH meting
Behandelingsmogelijkheden
- Hygiënodiëtische maatregelen
o Bep GM zijn uitlokkend: Ca2+ antagonisten
- Medicamenteuze therapie:
o Antacida en alginaat: zuurneutralisatie
o Zuursecretieremmers:
H2-blokkers: ranitidine, cimetidine, vaak ° desensitisatie
Protonpompinhibitoren (PPI’s): VOORKEUR, half uur tot uur voor maaltijd
- Heelkunde:
o Antirefluxoperatie
o Nissen-fundoplicatie: laparoscopisch
o Belsey Mark IV-procedure: thoracotomie
o Collins-procedure = verlengingsplastie: bij te korte slokdarm (=brachy-oesofagus)
Praktisch therapieschema
- Klassieke R/
o Erosieve oesofagitis: PPI aan volle dosis = 40mg pantoprazol/(es)omeprazol of 30mg
lanzoprazon voor 4-8w
Daarna step down tailoring (dosis verlagen) ahv klachten
Metaplastisch cilindercellig epitheel (Barrett): onderhoudsR/ met PPI
o Nt-erosieve oesofagitis: S/ moeilijker te R/! dosis + freq PPI afh v klachten
o Graad A en B oesofagitis: klachten R/
o Graad C en D oesofagitis: klachten + letsels R/ + endoscopische opvolging!
- R/ van verwikkelingen
o Oprekken van stenose
Dilataties met bougies
Endoscopische ballondilatatie
+ full dose medicatie R/
o Uitroeien Barrett slijmvlies
Endoscopisch door radiofrequentieablatie
4. Motorische stoornissen van de slokdarm
Primaire motiliteitssstoornissen vd slokdarm
- Bv.: achalasie, distale slokdarmspasme en jackhammerslokdarm
Secundaire motoriekstoornissen van de slokdarm
- Bv. spierziekten: sclerodermie (ziekte gladde spieren), myotone dystrofie en ziekte v Steinert
(ziektes v gestreepte spieren)
- Bv. neurologische aand: CVA en ziekte v Parkinson (ziekte CZS), alcoholische en diabetische
neuropathie (ziekte PZS)
, o Pijn: krampende retrosternale pijn – los v maaltijd – meestal ’s nachts
Pijn in begin van ziekte heel fel – daarna minder
o Niet-zure regurgitaties: vnl postprandiaal en bij platliggen
’s nachts: evt hoestbuien + evt aspiratie pneumonie
o Vermagering evt cachexie
- Etiologie
o Degeneratie tot zelfs verdw v inhibitorische
stikstofoxideproducerende neuronen in plexus v Auerbach
excitatorische cholinerge neuronen geven hypertonie
- Diagnose
o Manometrie: pathognomisch drukpatroon met afw v post-
deglutitieve relaxaties v sfincter + afw peristaltische
contracties
o Radiologie:
Vogelbekbeeld (sfincter relaxeert nt) + proximaal ervan een
pulsiedivertrikel
Slokdarmlichaam: gedilateerd, kronkelig of S-vormig
Slokdarmlichaam gevuld met voedselresten
Geen luchtbel in maag
- risico
o Slikpneumonie
o Spinocellulair epithelioom 2-3 jaarlijkse endoscopie
- Behandeling
o Geen etiologische R/
o Passage voedsel bevorderen
Tijdelijk: spasmolytica en calciumantagonisten
Pneumatische en hydrostatische ballondilataties
Chirurgische (laparascopische) myotomie volgens Heller + antirefluxprocedure =
alternatief
Intrasfincteriële injectie (via oesofagoscoop): botulinetoxine
Probleem: effect van R/ verdwijnt snel
Distale slokdarmspasmen
- Primaire motiliteitsstoornis
- Presentatie
o Slokdarmspasmen pijnaanvallen (NCCP: non-cardiac chest pain)
o Functionele dysfagie (maar minder)
- Etiologie: wrs deficiëntie v inhibitorisch ZS (maar minder dan achalasie)
- DD
o Angina pectoris
o Syndroom van Tietze: musculoskeletale pijn thv costosternale gewrichten
- Diagnose
o Radiologisch contrast: kurkentrekkerslokdarm
o Manometrie: simultane distale contracties – bewaarde relaxaties v sfincter na deglutitie
o Jackhammer slokdarm bij zeer hoge drukontwikkeling
- Behandeling: achalasie, maar minder succes
o Conservatieve R/ (vnl): spasmolytica, Ca2+ antagonisten, botulinetoxine-injecties
o Verlengde chirurgische myotomie (uitzonderlijk)
Eosinofiele oesofagitis
- Etiologie: eosinofiele infiltratie in slokdarmmucosa vaak ° fibrose, vermoedelijk allergie
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper vandyck. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €11,99. Je zit daarna nergens aan vast.
