Dit is een samenvatting voor het vak gezondheidsrecht periode 1 2 van jaar 1 van de opleiding Verpleegkunde. Ik heb de leerdoelen met behulp van het boek Praktisch Gezondheidsrecht samengevat.
Bedankt voor je beoordeling! Ik zag dat je HBO-rechten doet en dit is een samenvatting voor verpleegkunde, misschien sluit hij daarom wat minder goed aan
De student kan de verschillende indelingen van het recht benoemen en kan deze hanteren
Binnen het Nederlands recht kan onderscheid worden gemaakt tussen nationaal recht,
internationaal recht en supranationaal recht:
Nationaal recht bestaat uit alle wetten en andere rechtsregels die Nederland heeft
vastgesteld en die binnen de Nederlandse landsgrenzen gelden. Bestaat uit:
o Publiekrecht: regelt de verhoudingen tussen de overheid en de maatschappij
(burgers) en de overheidsorganen onderling. Wordt onderverdeeld in:
Staatsrecht: regelt de inrichting en de bevoegdheden van de Staat en zijn
onderdelen en stelt beperkingen aan de bevoegdheden van de overheid
Bestuursrecht: omvat de regels die de overheid in het verkeer met de
burgers (en soms andere overheden) in acht moet nemen
Strafrecht: omschrijft welke gedragingen in welke omstandigheden en
onder welke voorwaarden strafbaar zijn en welke sancties dan mogen
worden opgelegd
Internationaal recht: het recht tussen staten onderling
o Privaatrecht (burgerlijk/civielrecht): regelt de rechtsbetrekkingen tussen
personen, met in begrip van wat hen toebehoort
Voorbeeld: geneeskundige behandelingsovereenkomst
Natuurlijke personen: mensen
Rechtspersonen: vereniging, stichting, vennootschap, etc.
Grotendeels vastgelegd in het Burgerlijk Wetboek (BW)
Internationaal recht: 2 soorten
o Internationaal publiekrecht: recht tussen staten onderling (bv. sluiten van een
verdrag)
o Internationaal privaatrecht: regelt de rechtsbetrekkingen tussen personen, met
in begrip van wat hen toebehoort
Supranationaal recht is recht dat afkomstig is van organisaties die van lidstaten een eigen
regelgevende en/of rechtsprekende bevoegdheid hebben gekregen
Een tweede onderscheid is dat tussen materieel recht en formeel recht. Dit onderscheid geldt in
het publiekrecht en privaatrecht:
In het materieel recht zijn de bevoegdheden en verplichtingen van deelnemers aan het
rechtsverkeer vastgelegd
o Ordenen van verhoudingen in een gemeenschap om conflicten te voorkomen
o Burgerlijk Wetboek (BW) en Wetboek van Strafrecht (Sr)
In het formeel recht zijn de regels vastgelegd die bij het gerechtelijk procederen in acht
moeten worden genomen
Een derde onderscheid is dat tussen dwingend recht en regelend recht:
Dwingend recht bevat regels waarvan niet mag worden afgeweken
Regelend recht bevat regels waarvan kan worden afgeweken of die door partijen buiten
toepassing kunnen worden gelaten door zelf een andere regeling te treffen (bv. erfrecht)
,Voor een beter begrip van rechtsregels is het goed een onderscheid te maken tussen subjectief
recht en objectief recht:
Het objectief recht is een complex van regels en voorschriften (rechtsregels inclusief die
over procedures) dat door de overheid met een dwingend karakter aan de gemeenschap
is opgelegd
o Recht in objectieve zin is opgenomen in rechtsbronnen
Een subjectief recht is een bevoegdheid of aanspraak die iemand in een gegeven situatie
in redelijkheid heeft ten opzichte van een ander
o Tegenover een subjectief recht van de één staat een verplichting van een ander
o Een subjectief recht is een geïndividualiseerde bevoegdheid van een persoon
De student kan de verschillende rechtsbronnen benoemen
Wetgeving, verdragen en jurisprudentie:
1. Wetgeving
Wet: een regeling die wordt vastgesteld door de hoogste wetgever (de regering en
de Staten-Generaal gezamenlijk)
2. Verdragen: internationale overeenkomsten tussen staten
3. Jurisprudentie: verzameling van alle rechtelijke uitspraken
Het geheel aan rechterlijke oordelen over de uitleg of toepasselijkheid van wettelijke
of verdragsregels die naar aanleiding van concrete beslissingen worden geformuleerd
Uitspraken van de Hoge Raad en de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van
State
De student kan beschrijven hoe wetgeving in Nederland tot stand komt
1. Ambtenaren van ministeries of staatssecretarissen schrijven een wetsvoorstel.
Memorie van Toelichting: hoe en waarom van het wetsvoorstel
2. Wetsvoorstel gaat naar ambtelijk voorportaal: overleg van hoge ambtenaren
3. De regering (de Koning en ministers) dient een wetsvoorstel in (regeringsvoorstel). Als
Tweede Kamerleden een wetsvoorstel indienen, heet dit een initiatiefvoorstel.
4. Ministerraad bespreekt wetsvoorstel. Akkoord Raad van State
5. De Raad van State adviseert over alle wetsvoorstellen die naar de Tweede en Eerste
Kamer gaan. Zolang het wetsvoorstel bij de Raad van State ligt, is het geheim. De Raad
van State bekijkt of het wetsvoorstel uit te voeren is en of het wetsvoorstel niet in strijd
is met de Grondwet.
6. Behandeling wetsvoorstel in de Tweede Kamer. Recht van amendement (wijziging)
7. Behandeling wetsvoorstel in de Eerste Kamer. Geen recht van amendement
8. Ondertekening wetsvoorstel door de Koning en minister
9. Na publicatie van het wetsvoorstel in het Staatsblad, kan de wet ingaan
De student kan uitleggen wat grondrechten zijn
Klassieke grondrechten zijn de rechten van individuen waarop staatsorganen (in beginsel) geen
inbreuk mogen maken. Bv. het recht op gelijke behandeling en verbod op discriminatie
Sociale grondrechten zijn de economische, sociale en culturele rechten. Bv. het recht op
huisvesting, sociale zekerheid, gezondheidszorg en onderwijs.
Sociale grondrechten zijn vaak niet afdwingbaar bij de rechten, klassieke grondrechten wel.
,De student heeft kennis van de organisatie van de rechtspleging in Nederland
Rechtspleging is het geheel van regels met betrekking tot de organisatie van de rechtspraak en
de wijze waarop een proces verloopt.
Geregeld in de Grondwet en nader uitgewerkt in de Wet op de Rechterlijke organisatie
Arrondissement: het territoriale werkgebied (rechtsgebied) van een rechtbank
Ressort: het territoriale werkgebied (rechtsgebied) van een gerechtshof
Novum: nieuw feit
De Centrale Raad van Beroep behandelt het hoger beroep over geschillen op het terrein van de
sociale verzekeringen, de sociale voorzieningen en ambtenarenzaken
Het College van Beroep oordeelt voor het bedrijfsleven over geschillen over mededinging en
over geschillen over tarieven voor medische beroepsbeoefenaren zoals tandartsen, psychiaters
en medisch specialisten
De afdeling bestuursrechtspraak van de Raad der State is de hoogste algemene bestuursrechter
van het land. Spreekt recht over besluiten van de overheid (gemeente, provincie en Rijk)
waartegen burgers of bedrijven beroep hebben ingesteld en geen andere rechter voor het
bedrijfsleven bevoegd is
Openbaar Ministerie: overheidslichaam dat belast is met de strafrechtelijke handhaving van de
rechtsorde en met andere bij de wet vastgestelde taken
Geven van leiding bij opsporen van strafbare feiten
Het vervolgen van verdachten
Uitvoeren van strafvonnissen
Beslissen wel/niet strafrechtelijk vervolgen
Leden worden niet tot het leven benoemd (in tegenstelling tot rechters)
PERIODE 1 – WEEK 2: GEZONDHEIDSRECHT
De student kan een omschrijving geven van het gezondheidsrecht
Gezondheidsrecht: het geheel van rechtsregels dat betrekking heeft op de zorg voor de
gezondheid en de toepassing van overig burgerlijk, bestuurs- en strafrecht in dat verband
Ontstaan in de jaren ’60-70
Vaak onderdeel van het burgerlijk bestuursrecht
De student kent de verschillende functies van het gezondheidsrecht
De functie van het gezondheidsrecht verschilt niet veel van de functie van het recht. Het
gezondheidsrecht tracht onder meer de rechten van personen in de gezondheidszorg te
beschermen. Bijv. de individuele patiëntenrechten en de bescherming van gedwongen
opgenomen patiënten. De regels van het gezondheidsrecht zijn er ook om te ordenen, om orde
te houden in de zorg.
De student kent de bronnen van het gezondheidsrecht
Als bronnen van het gezondheidsrecht gelden dezelfde bronnen als bij het recht.
Rechtsbronnen:
Wetgeving de Nederlandse wetgeving omvat het geheel van algemene verbindende
voorschriften. Het kent een hiërarchie. Gemeenten mogen niet strijdig zijn met de
provincie en die weer niet met de landelijke wetgeving.
, Verdrag is een publiekrechtelijke overeenkomst die Nederland met een andere staat
of met een verdragsorganisatie aangaat. Het wordt ook wel een ieder verbindende
bepaling genoemd
Jurisprudentie de uitspraken van de rechters
Tuchtrecht wat je wel en niet mag als verpleegkundige
Ook kent het gezondheidsrecht:
Civielrechtelijk recht de relatie tussen patiënt en zijn hulpverlener, schadeclaim bij
verkeerde behandeling
Strafrechtelijk recht beroepsfouten die een hulpverlener maakt
Bestuursrechtelijk recht beroepsfouten die een hulpverlener maakt
Ook in het gezondheidsrecht is jurisprudentie een belangrijke bron van het recht. Het tuchtrecht
speelt daarin een bijzondere rol omdat het normen voor de beroepsuitoefening in de
gezondheidszorg opstelt en uitlegt. Daarnaast spelen ook de uitspraken van andere
rechtsprekende colleges een belangrijke rol: denk aan het Europees Hof voor de Rechten van de
Mens (EHRM), de geschillencommissie, de rechtbanken en klachtencommissies.
In het gezondheidsrecht spelen richtlijnen van de organisaties van beroepsbeoefenaren een
belangrijke rol. Dit wordt ook wel zelfregulering genoemd.
De student kan het belang van grondrechten voor het gezondheidsrecht aangeven
Het verdrag tot bescherming van de rechten van de mensen en de fundamentele vrijheden
(Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens/EVRM) is ook van belang op het Nederlandse
gezondheidsrecht. In het EVRM zijn verschillende mensenrechten opgenomen.
Het recht op leven
Het verbod van een onmenselijke of vernederende behandeling
Het recht op vrijheid
Het recht op privacy en familie- en gezinsleven
Binnen het gezondheidsrecht zijn er een aantal grondrechten erg relevant:
Het recht op een gelijke behandeling en het verbod op discriminatie
Het recht op bescherming van de persoonlijke levenssfeer
Het recht op onaantastbaarheid van het menselijk lichaam
Het recht op gezondheidszorg
De student kent de rechtspleging in het gezondheidsrecht
Beginsel van zelfbeschikking:
o Rechten van patiënten; Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst
(WGBO); Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek (Euthanasiewet)
Beschermingsbeginsel
o Wet Beroepen in de individuele gezondheidszorg (BIG); Wet verplichte
geestelijke gezondheidszorg; Vertegenwoordiging: curatele, mentorschap
Gelijkheidsbeginsel
o Gelijke toegang tot de gezondheidszorg en organisatie gezondheidszorg (Wet
toelating zorginstellingen, zorgverzekeringen)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper verpleegkunde_student. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
