,Inhoud
Hoofdstuk 5 Rechtvaardigheid...............................................................................................................3
5.1 Inleiding........................................................................................................................................3
5.2 Distributieve rechtvaardigheid.....................................................................................................3
Wie heeft recht op goederen?........................................................................................................3
Wat moet er worden verdeeld?.....................................................................................................3
5.3 Rechtvaardigheid in het strafrecht...............................................................................................4
5.4 Procedurele rechtvaardigheid......................................................................................................6
5.5 Nogmaals de relatie tussen recht en ethiek, het positivisme en het natuurrecht........................6
Hoofdstuk 6 Integriteit...........................................................................................................................7
6.1 Inleiding........................................................................................................................................7
6.2 Persoonlijke integriteit.................................................................................................................7
6.2.1 Formele criteria.....................................................................................................................7
6.2.2 Morele inhoud.......................................................................................................................7
6.2.3 Zelfrespect, schuld en schaamte............................................................................................7
6.2.4 Persoonlijke integriteit en het recht......................................................................................8
6.3 Professionele integriteit...............................................................................................................8
6.3.1 Inleiding.................................................................................................................................8
6.3.2 De integere professional........................................................................................................8
6.3.3 Kenmerken van een integere professional............................................................................9
6.3.4 Spanningen tussen verantwoordelijkheden...........................................................................9
6.3.5 Het belang van professionele integriteit................................................................................9
6.3.6 Integriteitsbeleid..................................................................................................................10
6.3.7 Het signaleren en melden van misstanden..........................................................................10
6.3.8 Wettelijke sancties...............................................................................................................11
2
, Hoofdstuk 5 Rechtvaardigheid
5.1 Inleiding
Zoals in hoofdstuk 1 al is aangetoond, hebben ook waarden hun weg gevonden in het recht.
De drie kernwaarden die ten grondslag liggen aan onze democratie zijn:
1. Vrijheid.
2. Gelijkwaardigheid.
3. Solidariteit.
De reden voor de nauwe relatie tussen recht en ethiek is dat de primaire functie van het
recht ordenen van de samenleving is. Dat ordenen gebeurt niet op een willekeurige manier:
de kernwaarden van de democratie – vrijheid, gelijkheid en solidariteit – spelen hierbij een
leidende rol. Deze kernwaarden waarborgen dat door middel van het recht de samenleving
op een rechtvaardige manier wordt geordend.
De vraag is dan wanneer de ordening van de samenleving rechtvaardig is. Het klassieke
antwoord op deze vraag is dat de ordening rechtvaardig is als iedereen krijgt wat hem
toekomt. Maar waar hebben mensen recht op en met welke redenen?
In dit hoofdstuk wordt het antwoord op deze vraag tegen de achtergrond van drie soorten
rechtvaardigheid behandeld.
In de distributieve rechtvaardigheid staat de vraag centraal welke verdeling van schaarse
goederen over de bevolking rechtvaardig is.
De tweede vorm van rechtvaardigheid die behandeld zal worden, is de vergeldende
rechtvaardigheid, of retributieve rechtvaardigheid. Hier gaat het om de legitimiteit van het
strafrecht: is het rechtvaardig om te straffen, wat is een juiste straf en hoe zwaar moet een
straf zijn?
De derde vorm van rechtvaardigheid die aan bod komt is de procedurele rechtvaardigheid.
Procedurele rechtvaardigheid wil zeggen dat bij het nemen van beslissingen eerlijk te werk
moet worden gegaan. In het recht moeten de regels van het procesrecht daarvoor zorgen.
5.2 Distributieve rechtvaardigheid
Aristoteles heeft zich, vergeleken met Kant en Bentham, het meest met de verdelende
rechtvaardigheid beziggehouden. Hij was ook een van de eersten die een definitie van
distributieve rechtvaardigheid heeft gegeven. Hij deed dat door een niet rechtvaardig mens
te omschrijven.
Een onrechtvaardig mens wil meer hebben dan hem toekomt. Niet alle dingen, maar alleen
de dingen waarvan voor- en tegenspoed afhangen. Van de ‘goede dingen’ wil hij meer dan
waar hij recht op heeft en van de ‘slechte dingen’ juist minder.
Wie heeft recht op goederen?
Een van de meest fundamentele zaken die de Nederlandse overheid distribueert is het recht
om überhaupt te mogen deelnemen aan de verdeling van collectieve goederen. De vraag
over wie de ‘goederen’ verdeeld mogen worden, wordt vanuit het recht beantwoord met: de
burgers in Nederland. Enkel mensen die illegaal in Nederland verblijven, zijn uitgesloten van
de distributie van goederen.
Wat moet er worden verdeeld?
In zijn algemeenheid gaat het om de dingen die nodig zijn om een gelukkig en waardevol
leven te kunnen leiden, zonder daarbij precies aan te geven hoe dat leven eruitziet. Vanuit
deze definitie komen de volgende goederen voor verdeling in aanmerking.
Rechten
Rechten zijn belangrijk, omdat rechten vrijheden van burgers definiëren en garanderen.
Rechten worden door de staat via het rechtssysteem onder de burgers verdeeld.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper deniseneuvel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.