Dit is een samenvatting van de hoorcolleges MDL dieetleer. De samenvatting bevat alle informatie van de prestentaties en toevoegde informatie van de docent.
Hoorcollege 1
Voeding bij aandoeningen in mond-keel-slokdarm & perioperatieve
voeding.
Mond (cavitatis oris)
Afhappen gebeurd met de tanden
Kauwen gebeurd specifiek met de kiezen
Vermengen met speeksel tijdens het kauwen hierdoor verandering
consistentie en grootte
Verzamelen voedsel op tong waardoor we het kunnen doorslikken, dit
gebeurd normaal onbewust.
Vervoer van het voedsel naar de keel
Per dag +/- 1 liter speeksel = voorvertering!
Speekselproductie afgenomen door bijvoorbeeld een carcinoom of ontsteking.
Keel (fauces)
Sluiting strottenklepje voorkomt dat het eten in de slokdarm komt.
Sluiting stembanden
Verdere verplaatsing voedselbrij naar slokdarm
Slokdarm (oesophagus)
Verplaatsing voedselbrij naar de maag
Afgesloten door 2 sfincters, een bij de maag en eentje bovenaan
Voedingsproblemen die voorkomen bij aandoeningen in mond, keel
of slokdarm herkennen.
Veel voorkomende problemen
Mond Keel Slokdarm
Aften/ pijn slijmvliezen Slijmvorming Passageklachten
Xerostomie Mucositis Zuurbranden
Stomatitis Passageklachten Achalasie
Algemene ontsteking in Spasme van de slokdarm
de slijmvliezen
Mucositis Zwelling Barrett
Ten gevolge van kanker Bijv. ontsteking van Het gevoel dat het eten
(radiologie/ chemo) amandelen blijft staan in de
slokdarm
Tandheelkundige Candida Candida
aandoeningen Zuurbranden
ontsteking gebit
Smaakverandering Spasme
Hierdoor mogelijk
minder zin in eten
Slijmvorming
Candida =
schimmelinfectie
Spierzwakte
Mindere functie van de
tong
Kaakproblemen
1
,MDL dieetleer
Blok 5.2
Beredeneren welke (voedings-) interventies noodzakelijk zijn bij
aandoeningen in mond, keel of slokdarm
Doel van de behandeling is gericht op het verminderen van de klachten en het
verhogen van de kwaliteit van leven.
Kauwproblemen gebruik van gemalen voedsel
Slikklachten sondevoeding. Bij lichte klachten worden vloeibare
voedingsmiddelen gegeven. Melk producten worden afgeraden i.v.m.
slijmvorming.
Vernauwing van de slokdarm afhankelijk van de mate van de vernauwing
wordt gemalen of vloeibare voeding gegeven.
De indicaties voor voeding met aangepaste consistentie noemen
Probleem Consistentie
Moeite met kauwen Zachte en gemalen voeding
Pijn in de mond Zachte of vloeibare voeding
Moeite met manipuleren van voedsel Zachte voeding
in de mond kauwen, kiespijn Te weinig vezels obstipatie
Te weinig speeksel/ droge mond Zachte en vloeibare voeding, meer
vocht erbij
Snel verslikken in vocht Dranken verdikken
Moeite met doorslikken Vloeibare en zachte voeding
Voeding wil niet zakken – obstructie Zachte – gepureerd of (dun) vloeibare
voeding
Indicaties voor sondevoeding benoemen
Sondevoeding: kunstmatige voeding die via een flexibele dunne slang (=sonde)
in de maag of darm toegediend wordt enterale voeding. Dus nog WEL voeding
via het maagdarmstelsel, op deze manier hou je de flora intact.
Samengesteld uit:
Eiwitten, koolhydraten, vetten
Vitamines, mineralen en spoorelementen
Water
Evt. oplosbare vezels
Indicaties voor toediening sondevoeding
Niet (of niet voldoende) kunnen eten vanwege:
Bewustzijnsstoornissen (kunstmatige beademing)
Kaakfracturen, aangezichtsverwondingen door bijvoorbeeld een ongeluk
Chirurgische ingrepen in hoofd-halsgebied
Dysfagie door (neurologische) ziekten
Obstructie (ileus) vernauwing waardoor er geen passage kan
plaatsvinden
Ondervoeding
Anorexie vanwege ziekte
Anorexie vanwege medicijnen
Niet mogen eten:
Bij aandoeningen en operaties in het maag-darmkanaal bijvoorbeeld:
Fistel vanuit de darm (= niet natuurlijk kanaal)
Acute fase van de ziekte van Crohn ontsteking rust geven zodat het kan
genezen
Colitis
2
,MDL dieetleer
Blok 5.2
Niet willen eten:
Bijvoorbeeld:
Geriatrische problematiek
Mensen die erg dement zijn, starten niet zomaar met sondevoeding.
Anorexia nervosa kan niet zomaar, er wordt een rechtelijke macht
aangevraagd.
Iemand is letterlijk een gevaar voor zichzelf.
Beslisboom voedingstherapie
Parenteraal
voeden = voeding via de ader
Verschillende types sondevoeding herkennen
Soorten sondes en toedieningswegen of – mogelijkheden benoemen
Route/ toediening: plaats
Beslisboom:
Maag functioneert normaal in de maag voeden
Neusmaagsonde
Mondmaagsonde wordt gebruikt bij aandoeningen in de neus, komt niet zo
vaak voor.
PEG sonde
Maag functioneert niet normaal (maagontlediging gestoord, verhoogde kans op
braken) voeden voorbij de maag.
Postpylorisch voeden: duodenum/ jejunumsonde of PEG-J/ PEJ
Route/ toediening: soort sonde
Voeden in de maag:
Neus- maag sonde (soms via de mond bij aandoeningen in neus of
schedelbasisfractuur)
3
, MDL dieetleer
Blok 5.2
Percutane endoscopische gastrostomie (PEG) via de slokdarm
Percutane radiologische gastrostomie (PRG)
Sonde gaat door de buikwand heen in de maag, 2 methodes mogelijk:
PUSH & PULL (meest gebruikt)
Indicatie voor PEG: langer dan 3 weken sondevoeding nodig.
Voeden in de darm:
Neus-duodenum sonde wordt gebruikt bij maagproblemen
Neus- jejunum sonde
PEG-J, PEG (in maag) sonde doorgeschoven naar jejunum
Percutane jejunumsonde = PEJ
Sonde ligt vaak voorbij het ligament van treitz = jenunum sonde
Jejunum katheter:
Operatief in jejunum geplaatste sonde
Soort sondevoeding
Afweging voor keuze van het soort sondevoeding:
1. Werking maagdarmkanaal vertering/ vezels
Is de maag/darmfunctie normaal: standaard sondevoeding
Is de maag/darmfunctie niet normaal: semi- elementaire voeding of
elementaire voeding
Andere metabole factoren die mee kunnen spelen: Indien er een
vochtbeperking of meer energie en/of eiwit nodig is vocht beperkte,
hoog energetische, eiwitrijke sondevoeding kiezen i.p.v. ‘Standaard’
sondevoeding.
2. Heeft de patiënt diarree of obstipatie?
Afhankelijk van oorzaak: keuze voor wel/ niet een vezelrijke sondevoeding
3. Bij ernstige ziekte kan immunonutritie geïndiceerd zijn
Sondevoeding met specifiek toevoegingen als: arginine, glutamine &
omega 3 vetzuren.
Let op: evidence!
Opklimschema toediening sondevoeding
Vaak geen standaard opklimschema, schema is afhankelijk van situatie van
patiënt:
Locatie van de sonde bepalend (maag of darm)
Darm: altijd druppelsgewijs (geen porties!)
Voedingstoestand (i.v.m. kans op refeeding)
Doel van schema: gewenst volume, samenstelling
Oneindig veel mogelijkheden!
Soorten sondevoeding
Polymeer: eiwitten, vetten en koolhydraten
Oligomeer: eiwitten in de vorm van peptiden, vetarm (korte keten
vetzuren) en koolhydraten)
Monomeer: eiwitten in de vorm van aminozuren, korte keten vetzuren en
koolhydraten. Deze wordt het minst gebruikt, omdat er geen vertering
plaatsvindt en je wilt juist de darmfunctie onderhouden.
Osmolariteit: de totale concentratie bepaald door het aantal opgeloste deeltjes
in een bepaald volume van een vloeistof.
Polymeer normaal
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rebeccavankatwijk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
