Periode
3
Hoofdstuk 3 Circulatie
Anatomi
Onder circulatie verstaan we het geheel van circulerende vloeistoffen in ons
lichaam, het orgaan dat de circulatie mogelijk maakt en het systeem dat de
e
circulerende vloeistoffen bevat. We hebben 3 lichaamsvloeistoffen: Bloed,
weefselvocht en lymfe. Terwijl het bloed in de bloedvaten bevindt, is het
weefselvocht de vloeistof rondom de lichaamscellen: deze vloeistof bevind zich
niet in een buizensysteem. Dit is weer wel het geval met de lymfe, weefselvocht
dat zich in de lymfevaten bevindt. De circulatie zorgt voor het volgende:
Vervoer van stoffen en warmte door het lichaam: dit noemen we
transportfunctie.
Het bewaren van evenwicht in het inwendige milieu: met inwendige milieu
bedoelen we het weefselvocht en het bloed. Alle cellen van ons lichaam
kunnen op ieder moment over voldoende zuurstof en voedingsstoffen
beschikken en worden afvalstoffen tijdig weggewerkt.
Bescherming van het lichaam: de circulatie beschermt tegen
ziekteverwekkers en ander lichaamsvreemde stoffen
3.1 Hart
Het hart is door een verticaal tussenschot in 2 helften verdeeld. Iedere harthelft
bestaat uit een bovenste deel dat boezen (atrium) wordt genoemd en een
onderste deel, de kamer (ventrikel). Tussen de boezems en de kamers bevinden
zich zowel links als rechts de hartkleppen die tot taak hebben het terugstromen
van het bloed te voorkomen. De boezems zijn de plaatsen waar de aders (venen)
in het hart uitmonden. Aders brengen het bloed dus terug naar het hart. In de
rechterboezen monden de bovenste en onderste holle ader uit. In de
linkerboezem monden de 4 longaders uit, van iedere long 2. Slagaders (arteriën)
zijn bloedvaten die het bloed van het hart afvoeren. Vanuit de rechter kamer
gebeurt dit door de longslagader. Dit bloedvat brengt het zuurstofarme bloed
naar de longen. Vanuit de linkerkamer gaat het bloed naar de aorta of de
lichaamsslagader. Door de pompende werking van het hart word het bloed de
aorta ingeperst. De wand van de aorta is elastisch en kan daardoor worden
uitgerekt. Dezelfde elasticiteit zorgt ervoor dat het bloed verder wordt gestuwd.
Hierdoor ontstaan golfachtige bewegingen: de polsgolf.
3.1.1 Bouw van de hartwand
,De hartwand is van binnen naar buiten opgebouwd uit de volgende lagen:
Endocard: dit is een laagje dekweefsel met daaronder een laagje
bindweefsel: het endocard doet dienst als een gladde binnenbekleding van
de hartwand. De hartkleppen zijn te beschouwen als plooien van het
endocard
Myocard: dit is veruit de dikste laag van de hartwand en bestaat uit
dwarsgestreept (maar onwillekeurig!) spierweefsel. Het myocard van de
linkerkamer is het dikst met het oog op de kracht die ontwikkeld moet
worden om het bloed van hieruit naar de aorta, dus het gehele lichaam, te
persen
Epicard: dit is een dun elastisch laagje dat met het hart is vergroeid. Het
vormt het binnenste blad van het dubbelwandige hartzakje
Pericard: dit is het buitenste blad van het hartzakje. Tussen de beide
bladen van het hartzakje bevindt zich een smalle ruimte, de pericardholte,
die gevuld is met vocht. Het dunne vochtlaagje doet dienst als glijspleet
waardoor het hart vrijwel zonder wrijving kan bewegen. Dit tweebladige
systeem is te vergelijken met de beide pleurabladen rondom iedere long.
De termen pericard en hartzakje worden dikwijls als synoniem gebruikt
, 3.1.2 Kleppen
In en dicht bij het hart bevinden zich kleppen die alle dezelfde functie hebben,
namelijk te voorkomen dat het bloed terugstroomt. Men onderscheidt 2 soorten
kleppen:
De kleppen tussen de boezen (atrium) en de kamer (ventrikel). Deze
kleppen worden ook wel av-kleppen (atrioventriculaire kleppen) genoemd.
De av-klep tussen de linkerboezem en de linkerkamer is de tweeslippige
klef of mitralisklep (mitralis=mijtrvormig). Op de grens van de
rechterboezem en rechterkamer bevindt zich de drieslippige klep of
tricuspidalisklep. De av kleppen zijn plooien van het endocard. Ze zitten
met dunne peeskoordjes cast aan spiertjes (papillairspieren) aan de
binnenzijde van het myocard.
De slagaderlijke (arteriële) kleppen. Ze zijn zo genoemd omdat ze zich
bevinden aan het begin van de grote slagaders, namelijk bij het begin van
de aorta (aortaklep) en bij het begin van de longslagader (pulmonalisklep).
Omdat deze kleppen ieder zijn opgebouwd uit 3 halvemaanvormige zakjes,
worden ze ook wel halvemaanvormige kleppen genoemd.
3.1.3 Hartwerking
Het koppen van het hart, het hartritme, is een autonoom (onwillekeurig)
gebeuren. Zonder beïnvloeding van onze wil wordt de hartspieren door speciale
zenuwbanen geprikkeld tot samentrekken en ontspannen. Deze regelmatige
prikkeling veroorzaakt de hartslagfrequentie. De elektrische verschijnselen die
daarbij optreden kunnen in de vorm van een ECG (elektrocardiogram) worden
geregistreerd. Bij de hartwerking onderscheiden we 2 fasen:
Systolische fase (systole): tijdens deze fase (de actieve fase of
contractiefase) trekken de kamers zich samen. Het bloed word met grote
kracht de beide slagaders ingeperst, namelijk vanuit de linkerkamer de
aorta in en vanuit de rechterkamer de longslagader in. De boezems zijn in
deze fase ontspannen en dus wijd. De av-kleppen zijn dan gesloten en de
arteriële kleppen geopend.
Diastolische fase (diastole): tijdens deze fase (ontspanningsfase) zijn de
kamers ontspannen en dus wijd, waardoor het bloed vanuit de boezems de
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elisajacoba. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.