Samenvatting
Samenvatting Anatomie en pathologie: leerjaar 2 periode 5 spijsverteringskanaal
- Instelling
- Regio College
In dit document vindt je de anatomie en pathologie van de spijsverteringskanaal
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 18 pagina's
Voorbeeld 3 van de 18 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Boek anatomieHoofdstuk 6 Koolhydraten
Bron:
Vrijwel alle koolhydraten zijn afkomstig van de planten. Met name
aardappelen, graanproducten en peulvruchten zijn rijk aan koolhydraten.
In groente en fruit komen veel koolhydraten vooral voedingsvezel. Melk en
melkproducten bevatten het koolhydraat melksuiker. Naast voornoemde
voedingsmiddelen worden er veel koolhydraten geleverd door bijv.
koekjes, frisdrank, suiker, snoep en zoet beleg. Deze bevatten naast
koolhydraten weinig andere voedingsstoffen en hebben dus een geringe
voedingswaarde. Ze hebben tevens een nadelige invloed op het gebit.
Functie:
Evenals de vetten zijn koolhydraten energieleverende stoffen
(brandstoffen)
Behoefte:
De dagelijkse behoefte aan koolhydraten bedraagt ongeveer 300 gram, dit
komt op 55 – 60% van de dagelijkse energiebehoefte. Wanneer er
dagelijks meer koolhydraten worden opgenomen, wordt een klein gedeelte
hiervan opgeslagen in lever en spieren. De rest wordt omgezet in vet en in
de vetdepots opgeslagen.
Bouw:
De koolhydraten worden ingedeeld in 3 groepen:
Enkelvoudige suikers:
- Glucose: deze stof is bekend onder de naam druivensuiker
- Fructose of vruchtensuiker: komt voor in vruchten
- Galactose: is een bestandsdeel van lactose ofwel melksuiker
(lac=melk)
Tweevoudige suikers, omdat ze ontstaan zijn uit de samenstelling van
twee enkelvoudige suikers:
- Maltose of moutsuiker: komt onder ander voor in bier
- Sacharose: wordt in het dagelijks leven suiker genoemd (rietsuiker
of bietensuiker)
- Lactose: omdat deze suiker veel in melk voorkomt spreekt men ook
van melksuiker
1
,Meervoudig suikers, omdat ze ieder zijn opgebouwd uit vele molecule
glucose:
- Zetmeel (amylum): wordt door planten gemaakt als middel om
glucose op te slaan. Graanproducten en aardappels zijn de
belangrijkste zetmeelleveranciers
- Cellulose (celstof) : is een plantaardig product. Cellulose vormt het
hoofdbestanddeel van de celwanden bij plantencellen. Cellulose
kunnen we niet verteren omdat ons lichaam niet beschikt over de
vereiste enzymen. Deze onverteerbare koolhydraten worden tot de
voedingsvezels gerekend. Ze blijken onmisbaar te zijn in de voeding
om een aantal redenen. De voedingsvezels hebben een gunstige
invloed op het gebit omdat voedsel dat rijk is aan vezels goed moet
worden gekauwd. Hierdoor wordt het tandvlees beter doorbloed en
wordt het gebit gereinigd. In de maag zorgen voedingsvezels voor
een verzadigd gevoel, zodat je minder snel honger hebt. De meest
bekende werking bestaat hierin dat de voedingsvezels de
darmperistaltiek vocht vasthoud; hierdoor neemt het volume van de
ontlasting toe, wat de peristaltiek versnelt. Doordat de
darmbacteriën de voedingsvezels afbreken ontstaan er gassen en
zuren die eveneens de darmperistaltiek bevorderen. Voedingsvezels
leiden dus tot een versnelde darmpassage met een volumineuze,
maar zachte ontlasting. Vezelrijke voedingsmiddelen zijn bijv.
roggebrood, volkorenbrood, zilvervliesrijst, rauwe groente en fruit
met schil. Witbrood en witte rijst is daarin tegen vezelarm.
- Glycogeen: deze stof lijkt wat bouw betreft op zetmeel, maar het is,
in tegenstelling tot zetmeel een voedingsstof. Glycogeen wordt
gevormd in onze lever- en spiercellen. Dit gebeurt doordat in de
spier- en levercellen vele moleculen glucose aaneengeregen worden
tot telkens een groot molecuul glycogeen. Zoals een plant glucose
opslaat als zetmeel, gebeurt dit in ons lichaam in de vorm van
glycogeen. Kortom: glycogeen is de opslagvorm van glucose.
Vertering:
De enkelvoudige suikers hoeven niet meer te worden verteerd omdat ze
klein genoeg zijn om rechtstreeks in het bloed te worden opgenomen. De
tweevoudige suikers hoeven maar 1 keer gesplitst te worden en de
meervoudige suikers moeten meer bewerking ondergaan om uiteindelijk
glucose over te houden. De koolhydraatvertering begint in de mond met
de vertering van zetmeel (amylum) door het enzym amylase uit het
speeksel. Hierbij wordt zetmeel afgebroken tot maltose. Na het slikken
gaat de verteringen van zetmeel nog even door tijdens het transport door
de slokdarm. In de maag aangekomen zal de zetmeelvertering na korte
tijd ophouden. Wanneer de spijsbrok zuur is geworden, werkt het enzym
amylase niet meer. In de dunne darm kan het zetmeel, dat nog niet
verteerd is, worden gesplitst door het enzym amylase, dat nu afkomstig is
2
, uit het sap van de alvleesklier (pancreassap). De dunne darm is ook de
plaats waar de tweevoudige suikers (maltose, sacharose en lactose)
worden verteerd tot enkelvoudige suikers. Dit gebeurt door de enzymen
maltase, sacharase en lactase. Er blijven uiteindelijk uitsluitend glucose,
fructose en galactose over, die door de dunne darm in het bloed (de
poortader) worden opgenomen.
Hoofdstuk 10 Alvleesklier
De alvleesklier of de pancreas is een klier met een dubbele functie. De
klier produceert zowel pancreassap als hormonen. De hormoonproductie
vindt plaats in de eilandjes van Langerhans. Zij vormen dus het
endocriene deel van de alvleesklier. Een eilandje van Langerhans bestaat
uit ong. 100 cellen. De meeste cellen van zo’n eilandje produceren het
hormoon insuline (insula=eiland), terwijl er ook cellen zijn die het hormoon
glucagon produceren. In iedere alvleesklier bevinden zich gemiddeld 1
miljoen eilandjes van Langerhans. Desondanks vormen alle eilandje samen
slechts 2% van het totale volume van de alvleesklier. De hormonen
insuline en glucagon bevinden zich dus niet in het pancreassap, maar
worden zoals alle hormonen rechtstreeks aan het bloed afgegeven. Ze zijn
werkzaam in de lever en spieren. Insuline zorgt, zoals we gezien hebben,
voor de omzetting van glucose in glycogeen. Het heeft dus een sterk
bloedglucoseverlagende werking. De belangrijkste reden waardoor
insuline het glucosegehalte in het bloed verlaagt, komt doordat insuline
ervoor zorgt dat glucose gemakkelijk vanuit het bloed in de lever- en
spiercellen kan komen. In de cellen zelf zorgt insuline dan voor de
omzetting van glucose tot glycogeen (de opslagvorm). Het hormoon
glucagon doet het omgekeerde en werkt dus bloedglucoseverhogend.
Glucagon heeft daarom dezelfde functie als het hormoon adrenaline dat
afkomstig is uit de bijnieren. We zeggen dan ook dat het hormoon insuline
de antagonist (‘tegenwerker’) is van de hormonen glucagon en adrenaline.
Door een goede samenwerking van de voornoemde hormonen zal het
glucosegehalte in het bloed vrijwel constant zijn. Wanneer in de eilandjes
van Langerhans de cellen die zorgen voor de productie van het hormoon
insuline, niet voldoende of zelfs helemaal niet werken, wordt er te weinig
of zelfs geen insuline geproduceerd. De glucose kan dan niet de cellen in
(en er is dus ook geen opslag), zodat het glucosegehalte in het bloed veel
te hoog wordt. De nieren zullen in dat geval glucose moeten laten
passeren. De geproduceerde urine bevat dan veel glucose, en er zal dan
veel water worden afgevoerd. Door overvloedige urineproductie en
daardoor ook veel drinken is er spraken van een ‘zoete doorloop’ ofwel
diabetes mellitus. In dit geval moet insuline worden ingespoten om het
glucosegehalte kunstmatig te kunnen regelen.
Pathologie
De pancreas
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elisajacoba. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €400,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 66579 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen