Hoofdstuk 4 ademhaling:
De ademhaling is een automatisch proces dat onafhankelijk van onze wil
functioneert. Zonder dit proces van de opname van zuurstof en afgifte van
koolzuurgas is er geen leven mogelijk. Het speelt ook een rol bij communicatie
(praten, zingen), en bij bescherming tegen gevaren (ruiken van brand).
Qua functie kan de ademhaling worden onderverdeeld in:
- Longventilatie: het verversen van de lucht in de longen door in- en uitademen
- Distributie: de verdeling van lucht in de verschillende delen van de longen
- Diffusie: de uitwisseling van zuurstof en koolstofdioxide tussen bloed en lucht
in de longen en tussen bloed en weefsels (bijv. spieren).
- Transport: het vervoeren van zuurstof en koolstofdioxide naar en van de
weefsels door circulatie van het bloed.
- Celademhaling: het verbrandingsproces binnen een cel, waarbij tijdens de
reactie
van voedingsstoffen met zuurstof, water en koolstofdioxide
worden gevormd.
Het ademhalingsstelsel bestaat uit de neusholte of mondholte, keelholte,
strottenhoofd (larynx) en de luchtpijp (trachea), die zich vertakt in 2
(hoofd)bronchi (bronchus: luchtpijptak). De 2 bronchi vertakken zich steeds
verder tot kleinere broncie. De kleinste vertakkingen worden bronchiolen
genoemd en eindigen in longtrechtertjes met blaasvormige uitstulpingen, de
longblaasjes of alveoli. De alveoli zijn door een netwerk van haarvaten
(capillairen) omgeven.
De voorste uitwendige neusopening verbind de neusholte met de buitenlucht, de
achterste inwendige opening verbind de neusholte met de keelholte. De neus
word in 2e gedeeld door het neustussenschot. De zijwanden worden gevormd
door de bewegelijke neusvleugels. In de neusholte zitten 3 paar neusschelpen.
Dit zijn met slijmvlies beklede beenderen. De neusholte staat in verbinding met
de neusbijholten die zich onder andere in het voorhoofdsbeen (boven het oog)
en bovenkaak (achter de wang) bevindt. Een infectie in de neus kan zich
makkelijk verspreiden naar de neusbijholtes. Hierdoor kan ook een ontsteking
van de bijholtes (sinusitis) ontstaan. De gehele neusholte is bekleed met
trilhaarepitheel met slijmcellen. In het neusslijmvlies bevinden zich vele
bloedvaatjes. Bij beschadiging van het slijmvlies kan makkelijk een bloedneus
ontstaan. Via het neusslijmvlies wordt de ademlucht verwarmd en bevochtigd,
waardoor de gaswisseling in de longen beter verloopt. Ook kan zo de afweer
tegen micro-organismen met behulp van witte bloedcellen (leukocyten) beter
functioneren.
De keelholte is gelegen achter de neusholte en mondholte, met naar beneden 2
openingen. De slokdarm en naar het strottenhoofd. De keel staat in verbinding
met de middenoorruimte via de beide buizen van Eustachius. Belangrijkste
functie van deze buizen is het beluchten van het middenoor.
Het strottenhoofd (larynx) ligt in de hals aan de voorzijde van de slokdarm. Dit is
de verbinding tussen keelholte en de luchtpijp. Het zorgt ervoor dat er geen
voedsel of vloeistof de longen binnenkomt. De huig zorgt ervoor dat de
neusholte wordt afgesloten en het strottenklepje sluit de luchtpijp af. Ook bevind
1
, Anatomie en fysiologie Periode 8 Leerjaar 2
zich in het strottenhoofd de stembanden. De spleetvormige ruimte tussen de
stembanden is de stemspleet. De stemspeet kan vernauwd en verwijd worden en
de stembanden kunnen strakker of slapper worden. De zenuwvoorziening van de
keelholte geschiedt aan weerzijden door een zijtak van de hersenzenuw X
( Nervus vagus).
De luchtpijp (Trachea) ligt in de hals en in de middenruimte van de borstkas
(thorax) aan de voorzijde van de slokdarm en splitst zich in een linker- en
rechterluchtpijptak onder verschillende hoeken:
- de rechterluchtpijptak loopt hierbij meer rechtdoor dan de linkerluchtpijptak en
maakt zo een grotere hoek met de luchtpijp.
Deze afsplitsing van de luchtpijp in de rechter- en linkerluchtpijptak wordt
bifurcatie genoemd. De wand van de luchtpijp van binnen naar buiten is als
volgt:
- Trilhaarepitheel met slijmcellen: zeer gevoelig waardoor bij prikkeling de
hoestreflex
ontstaat.
- Bindweefsel met veel bloedvaten
- Glad spierweefsel: samentrekking van dit spierweefsel beschermt de dieper
gelegen gedeelten van de longen tegen het binnendringen van stof en vreemde
voorwerpen
- 16-20 hoefijzervormige kraakbeenstukken die de luchtweg continu openhouden
De inwendige bouw van de longen bestaat uit de beide hoofdluchtpijptakken,
kleine luchtwegtakken, de bronchiolen en de longtrechtertjes met de alveoli. De
beide hoofdluchtpijptakken (hoofd-bronchi) vertrekken zich vanuit de luchtpijp
boomvormig, zodat er sprake is van de bornchiaalboom. De rechtertak vertakt
zich tot 3 longkwabben en de linkertak in 2 longkwabben. De kleinste
vertakkingen heten bronchiolen (bronchioli), die eindigen in longtrechters met
longblaasjes (alveoli). Ze hebben dezelfde wand als de luchtpijp op een paar
verschillen na:
- In de steeds kleinere wordende vertakkingen bevinden zich meer elastische
vezels en wordt het trilhaarepitheel dunner.
- de wand van de grootse bronchi bevat kraakbeenstukjes, bij de kleinere
vertakkingen gaan ze over in kraakbeenschilfers, bronchiolen hebben geen
kraakbeen.
Bij inademing vernauwen de bronchiolen en bij inademing verwijden ze. De wand
van de alveoli bestaat uit een laagje plaveiselepitheel op een zeer dunne laag
bindweefsel: het basaalmembraan. Direct ernaast grenst het endotheel van de
longcapillairen.
De in- en uittredeplaats voor de bronchi, bloedvaten, lymfevaten en zenuwen
wordt de longhilus genoemd (hilus=poort, navel). In dit gebied ligt een groot
aantal lymfeknopen.
Beide longen zijn omgeven door dubbel vlies (pleura) het binnenste vlies
(longvlies) is gelegen op het longoppervlak en is vergroeid met het longweefsel.
Het buitenste vlies (borstvlies) is vergroeid met de binnenzijde van de
borstwand, het middenrif, de slokdarm en het hartzakje. Bij een longhilus gaan
de beide vliezen over elkaar heen. Tussen de vliezen bevind zich een afgesloten
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elisajacoba. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.