Hoofdstuk 1
1.1 Wat zijn de probleemstelling, de doelstelling en de onderzoeksvraag?
Bij vertaling van een probleem in een onderzoeksvraag moet je achtereenvolgens
nadenken over de volgende zaken:
1. de probleemstelling
2. de doelstelling
3. de onderzoekstechniek
4. de onderzoeksvraag
De probleemstelling: is de achtergrond waaruit de onderzoeksvraag voortkomt.
Analyse over het probleem: aanleiding voor het onderzoek.
Probleem: wat is de aanleiding voor dit onderzoek? Wat is het probleem? Voor wie is het
een probleem? Waarom is het een probleem? Hoe groot is het probleem? Wat zijn de
(mogelijke) gevolgen?
Beleidsvraag: Hoe lossen we het probleem van de relatief grote werkloosheid onder oudere
werknemers op?
Onderzoeksvraag: Wat zijn de ideeën van werkgevers over het in dienst hebben of nemen
van oudere werknemers?
De doelstelling is het antwoord op de vraag waarom je het onderzoek doet, wat je ermee
wilt bereiken. -> Welke kennis moet het onderzoek opleveren?
Uit doelstelling blijkt ook het verschil tussen zuiver wetenschappelijk en toegepast
onderzoek. Het doel om met onderzoek alleen kennis te verzamelen is een kenmerk van
zuiver wetenschappelijk onderzoek.
Op wetenschappelijk verantwoorde wijze onderzoek doen betekent dat je op een
verantwoorde en te controleren manier onderzoek doet.
Bij toegepast onderzoek verzamel je ook kennis, maar die pas je toe. De verzamelde
kennis moet bijdragen aan de oplossing van een probleem.
Ook voor toegepast onderzoek geldt de eis dat het op wetenschappelijk verantwoorde wijze
wordt uitgevoerd
Verschillen tussen toegepast en zuiver wetenschappelijk onderzoek
Soort onderzoek Omschrijving Eis
Zuiver wetenschappelijk Onderzoek dat Wordt op wetenschappelijke
onderzoek wetenschappelijke kennis verantwoorde wijze
oplevert, niet noodzakelijk uitgevoerd
voor de oplossing van
problemen
Toegepast onderzoek Onderzoek dat kennis Wordt op wetenschappelijke
oplevert om verantwoorde wijze
praktijkproblemen op te uitgevoerd
lossen
,Voordat je met onderzoek start, moet je jezelf wel afvragen of het ethisch verantwoord is om
het onderzoek uit te voeren. In het kort gezegd komt het erop neer dat je onderzoek alleen
uitvoert als je de volgende 5 vragen positief kunt beantwoorden:
1. doet de respondent vrijwillig mee?
2. ondervindt de respondent geen negatieve gevolgen van het onderzoek?
3. legt de onderzoeker goed uit wat hij gaat doen en wanneer?
4. zijn de onderzoeksresultaten minimaal vertrouwelijk, maar het liefst anoniem?
5. wordt het onderzoek op een betrouwbare valide manier uitgevoerd?
Je doet onderzoek om antwoord te krijgen op en onderzoeksvraag of onderzoeksvragen.
De onderzoeksvraag is de rode draad die zowel door de opzet als door het onderzoek zelf
loopt. Je moet jezelf in iedere fase van het onderzoek afvragen: geeft dit antwoord op de
onderzoeksvraag? De onderzoeksvraag vermeld je meestal als een soort conclusie aan het
eind van de inleiding.
De onderzoeksvraag is de vraag waarop het onderzoek antwoord moet geven.
1.2 Kwalitatief of kwantitatief; een open of gesloten onderzoeksvraag
Kwantitatief onderzoek (gesloten vraag) is onderzoek waarbij het onderzoeksmateriaal
bestaat uit cijfermatige gegevens die statistisch geanalyseerd worden om antwoord te geven
op de onderzoeksvraag.
Als de onderzoeksvraag smal is en je weet wat je inhoudelijk kunt verwachten als je gaat
interviewen of observeren, dan doe je meestal kwantitatief onderzoek.
Kwalitatief onderzoek (open vraag) is onderzoek waarbij problemen in en van situaties,
gebeurtenissen en personen beschreven en geïnterpreteerd worden met behulp van
gegevens en kwalitatieve aard, zoals belevingen, ervaringen en betekenisverleningen, die
verzameld zijn via open interviews en/of participerende observatie en/of gebruik van
bestaande documenten.
Bij kwantitatief onderzoek gaat het vooral om het verkrijgen van inzichten en minder om
harde, getalsmatige onderbouwde feiten.
Kwalitatief onderzoek Kwantitatief onderzoek
Open onderzoeksvraag Gesloten onderzoeksvraag
Onderzoeksvraag aanpassen Vaste onderzoeksvraag
Ontwikkelen ideeen, meningen en Beschrijven/toetsen vaste ideeen
ervaringen
Dataverzameling niet vast Dataverzameling ligt vast
,Wanneer er gebruik wordt gemaakt van een combinatie van kwantitatief en kwalitatief
onderzoek, spreken we van de zogenoemde mixed methods-benadering.
Voor kwantitatief onderzoek geldt de reproduceerbaarheidseis. Je onderzoeksverslag
moet zo in elkaar zitten dat iemand anders in staat is het onderzoek te herhalen. Het moet
dus duidelijk zijn hoe je aan je respondenten bent gekomen en welke
onderzoeksinstrumenten je hebt gebruikt.
Voor kwalitatief onderzoek is dit lastiger. Vooral als je met open observaties en interviews
werkt is geen interview of observatie hetzelfde. Toch moet je ook als kwalitatief onderzoeker
duidelijk maken hoe je aan je conclusies komt. Die conclusies moeten plausibel en je
werkwijze moet transparant zijn. Dit wordt de verifeerbaarheidseis genoemd.
1.3 Wat zijn onderzoekseenheden en eigenschappen/kenmerken
Onderzoekseenheden Over wie of wat wil onderzoeker iets
zeggen
Eigenschappen / kenmerken Wat wil hij daarover zeggen
Onderzoekseenheden zijn de personen, bedrijven, instanties of situaties waarover je op
basis van je onderzoek uitspraken wilt doen.
Kenmerken zijn de eigenschappen van de eenheden waarover je uitspraken doet op basis
van de onderzoeksresultaten.
Voorbeelden van eenheden/populatie en eigenschappen/kenmerken
Onderzoeksvraag Hoe groot is het Worden meisjes Verbruiken
probleem van de tussen de 15 en 18 computers met
betalings jaar online vaker energievriendelijke
achterstand van gepest dan jongens? software minder
Nederlandse energie?
hypotheekbezitters
Eenheden/populatie Nederlanders die Jongeren tussen de Computers
een hypotheek 15 en 18 jaar die
hebben weleens online zijn
gepest
Eigenschappen / De hoogte van de Geslacht / online
kenmerken hypotheek / De gepest worden
maandelijkse lasten /
De grootte van de
betalingsachterstand
/ Leeftijd / Opleiding
Een datamatrix is een tabel waarin gegevens overzichtelijk zijn weergeven.
1.4 Wat is er al bekend over het onderzoeksonderwerp?
, Literatuuronderzoek -> wat is er al bekend over het onderwerp.
Wat zijn de definities/hoe meten anderen het? Bijvoorbeeld: is er al een goede vragenlijst en
wat is tevredenheid.
Hoe hebben andere onderzoek gedaan, wat kun jij ervan leren? Kun je het net zo
aanpakken?
Wat is er allemaal al bekend over dit onderwerp?
1.5 Gaat het om beschrijven, exploreren of toetsen?
Over het algemeen maken we onderscheid tussen:
● beschrijvend onderzoek
● explorerend/verkennend onderzoek
● verklarend/toetsend onderzoek
Beschrijvend onderzoek
Beschrijvend onderzoek is onderzoek waarbij het gaat om registratie en systematische
ordening van datgene wat zich voordoet op een bepaald gebied, waarbij niet wordt
gestreefd naar de ontwikkeling van een theorie of het formuleren van een hypothese.
Bijvoorbeeld: hoe hebben mensen het ervaren? -> ervaring wordt beschreven.
Bij kwantitatief beschrijvend onderzoek gaat het meestal om frequentievragen.
Explorerend/verkennend onderzoek
Explorerend/verkennend onderzoek is onderzoek dat frequenties, samenhangen en
verschillen exploreert met als doel om tot een theorie te komen.
Bij een kwantitatief verkennend of explorerend onderzoek heb je van tevoren uiteraard al
ideeën over mogelijke beïnvloedende factoren. Je stelt immers gerichte vragen.
Verklarend/toetsend onderzoek
Wanneer je een idee hebt en je wilt weten of dat idee klopt, dan spreken we van toetsend
onderzoek.
Evaluatieonderzoek
Evaluatieonderzoek gebruik je wanneer je wilt bekijken of iets heeft gewerkt.
Toetsend onderzoek
Toetsend onderzoek (experimenteel onderzoek) is onderzoek waarin je toetst of je steun
kunt vinden voor een van tevoren geformuleerde verwachting, meestal een hypothese die is
gebaseerd op een theorie.
Een hypothese is een vaak op een theorie gebaseerde antwoord op de onderzoeksvraag
die je in het onderzoek toetst. Als er een hypothese in de vraag staat is het altijd een
kwantitatief onderzoek.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jamienannen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.