Recht en scheiding alle
hoorcolleges
Thema 1: echtscheidingsrecht: inleiding en samenlevingsvormen in Nederland
Thema 2: einde van de relatie; 3 processen
Thema 3: kinderen en scheiding, het OSP
Thema 4: financiële en juridische gevolgen van de scheiding
Thema 5: de procedure
In 1960 waren er 5672 mensen gescheiden.
In 1980 waren er 25735 mensen gescheiden.
In 2000 waren er 34650 mensen gescheiden.
In 2017 waren er 32768 mensen gescheiden.
Het werden er meer, omdat scheiden makkelijker werd. Vroeger hadden vrouwen toestemming
nodig van hun partner. Het hoge aantal van 40,1% scheiding kwam voort uit 2013 waar de crisis
plaatsvond.
Het duur van het huwelijk is gemiddeld 14 à 15 jaar.
Leeftijd bij scheiding is tussen de 42 en 44 voor vrouwen en bij mannen ligt het tussen 45 en 48 jaar
in.
De belangrijkste spelers in het scheidingsrecht:
Partijen
Hun minderjarige kinderen
Advocaten
Mediator
Rechter
Raad voor Kinderbescherming
Overige hulpverleningsinstanties
Op het moment dat de cliënt bij je komt, dan vraag je als eerste:
1. Waarom wilt u scheiden? van belang, omdat voordat je een traject instapt als
hulpverlener dan moet je weten of iemand wel echt wil scheiden of dat er wat anders speelt.
Voordat je een procedure start, moet je weten of er een scheiding aan de orde is want als
iemand uit emoties kiest.
2. Als tweede vraag: hoe bent u samen? Bent u getrouwd of geregistreerd partner? Onder
welke voorwaarden? Nee, heeft u samenlevingscontract? 3 samenlevingsvormen: huwelijk,
geregistreerd partnerschap en samenlevingscontract.
Huwelijk op andere manier ontbinden dan geregistreerd partnerschap, ook kinderen maken
uit de van manier waarop je cliënt bijstaat. Vader moet bij samenlevingscontract ouderschap
aanvragen net als gezag. Bij samenlevingsovereenkomst moet je de erfenis regelen in
testament en kan je geen alimentatie aanvragen. Bij samenlevingsovereenkomst niet de
naam van de partner aannemen. Bij huwelijk moet je het ‘ja-woord’ uitspreken, bij
geregistreerd partnerschap is handtekening voldoende en bij samenlevingsovereenkomst is
het vormvrij (kan ook op papier schrijven). Dus huwelijk en geregistreerd partnerschap staat
wettelijke geregeld en komen de goederen bij elkaar, bij samenlevingsovereenkomst niet.
, 3. Als derde vraag: alles wat tijdens op relatie is samengebracht, moet uit elkaar worden
gehaald: goederen, huizen, kinderen, pensioen etc.
Scheiding is aan orde:
1. Ingrijpende gevolgen
2. 3 relatiepijlers: moeder/vader, vrienden/ maatje en geliefde
3. Als er 1 pijler is omgevallen, is er reden voor doorverwijzing naar bijv. relatietherapeut. Als er
2 pilaren omgevallen zijn, is er reden voor doorverwijzing naar bijv. mediator. Als alle 3 de
pilaren om zijn en dus ook de pilaar van het ouderschap er niet is, de pilaar van vriendschap
niet en er geen intimiteit is, heeft de relatie geen bestaansreden meer. Als alle 3 pilaren
omgevallen zijn, doet de advocaat er goed aan om scheiding zo spoedig mogelijk te
effectueren.
De scheiding, 3 processen. Vroeger was rol van advocaat louter juridisch, nu bewaker van het proces.
De Kübler-Ross rouwverwerkingsprocessen. 3 processen:
1. Menselijk (rouwcurve) / zakelijk / juridisch rouwverwerkingsproces
2. Duidelijke scheidingsmelding voor het hele gezin (paraplu-gesprek) de
echtscheidingsreden: vroeger waren er maar 4 redenen volgens de wet= overspel,
kwaadwillige verlaten, mishandeling en veroordeling wegens strafbaar feit. Er was toen een
verbod op wederzijds goedvinden. In een arrest uit 1883 ‘Grote leugen’, er werd gelogen in
de rechtszaak over de oorzaak om zo toch te kunnen scheiden hierdoor konden er in
bepaalde gevallen het recht op bijv. alimentatie vervallen. De redenen tegenwoordig:
Op elkaar uitgekeken
Geen vertrouwen meer
Karakters botsen
Iemand anders in het spel
Etc.
In het verzoekschrift: heel zakelijk, schrijf dat er sprake is van een duurzame ontwrichting is
van het huwelijk (art. 1:151 BW). Dus niet de reden opschrijven.
Los van de curve is er ook een proces van verlater/ verlatene, degene die achterblijft wordt
overladen door vele emoties en zal hiermee het proces beïnvloeden. Emoties moeten een plek
krijgen, doorlopen en bij rationeel denken dan pas procedure laten starten. De verlater handelt uit
schuld gevoel, geeft van alles weg door het schuld gevoel -> halt toeroepen, want anders worden er
afspraken gemaakt die onder invloed van de emoties zijn getekend. Hier kan de verlater later spijt
van krijgen.
Eerst ontkenning boos verdriet dieptepunt omslagpunt acceptatie opties zoeken
onderhandelen. Zodra de ene partner dit aan de ander verteld, dan begint de partner die het nieuws
net te horen krijgt in de ontkenningsfase.
, Bedenk andere situaties waarin rouwcurve aan orde kan komen? overlijden, ontslag, terminale
ziekte
Waarom is inzicht in rouwcurve zo belangrijk voor het goed begeleiding van een scheiding? je
moet degene begeleiden aan de hand van de fase waar een persoon in zit, ook is het belangrijk van
de cliënt om zo een begripvolle band te creëren. Als je geen inzicht hebt, ga je de verkeerde dingen
zeggen. Alle stappen moeten doorlopen worden, want anders blijft de cliënt in fases blijven hangen
en duurt de scheiding enorm lang.
Stelling: een verkeerd verloop van rouwcurve zorgt voor een vechtscheiding Men spreekt van
vechtscheiding wanneer een echtscheiding niet alleen gepaard gaat met negatieve gevoelens naar de
(ex-)partner, maar ook met acties met de bedoeling de andere partner schade toe te brengen. Een
verkeerd verloop niet, maar als je vast zit op een bepaald punt en niet verder komt met elkaar dan
wel. Het ligt aan de manier waarop je uit elkaar gaat, wat de oorzaak is. Elke gebeurtenis kan ervoor
zorgen dat de rouwcurve opnieuw begint.
art. 1:3 BW ja, hierbij gaat het om bloedverwantschap en de manier hoe je tot elkaar verbonden
staat (de graad). Het is afhankelijk van de geboortes waaruit het bloedverwantschap is
voortgekomen. Ook wordt er gekeken naar erkenning, gerechtelijke vaststelling van ouderschap of
een adoptie. Bij huwelijk en geregistreerd partnerschap ontstaat aanverwantschap in dezelfde graad
als de manier waarop het normaal met bloedverwantschap gaat. Door eindigen van huwelijk/
partnerschap wordt aanverwantschap niet opgeheven.
Art. 1:197 BW, art. 1:198 BW en art. 1:199 BW kind, ouders en bloedverwanten zijn familie.
Moeder van het kind is de vrouw waaruit het kind geboren is, die getrouwd is / partnerschap had
met vrouw uit wie het kind is geboren, die het kind heeft erkend, waarvan ouderschap gerechtelijk is
vastgesteld of de vrouw die het kind geadopteerd heeft. En vader van het kind is de man die op
tijdstip van geboorte van kind met vrouw uit wie kind is geboren, is gehuwd/ geregistreerd
partnerschap had, waarvan huwelijk in 306 dagen voor geboorte kind door dood is ontbonden, die
kind heeft erkend, gerechtelijke vastgesteld of adoptie.
Samenlevingsvormen in mijn familie: gehuwd.
Hoorcollege 2
Mogelijke verzoeken:
Gemeenschappelijk verzoek
Eenzijdig verzoek geen tegenspraak
Eenzijdig verzoek wel tegenspraak
Wijzen van beëindigen:
Huwelijk Geregistreerd partnerschap
Art. 1:149 BW Art. 1:80c BW
Dood Dood
Vermissing Vermissing
Echtscheiding Ontbinding
Ontbinding na scheiding tafel en bed Bestaat niet
Wederzijds goedvinden door inschrijving, mits
geen minderjarige kinderen zie lid 3
