Week 1: Het begin van een strafzaak: aanhouding en enkele andere
dwangmiddelen
Inhoud
1. Het begin van een strafzaak
2. Wie is verdachte?
3. Dwangmiddelen
4. Aanhouding
5. Binnengaan in woning
Aard en doel van strafprocesrecht
- Wat is strafprocesrecht?
o Het strafprocesrecht bepaalt hoe en door wie wordt onderzocht of een
strafbaar feit is begaan en door wie en naar welke maatstaven daarover
en over de daaraan te verbinden strafrechtelijke sancties wordt beslist
▪ Uitgangspunt is beslissen door rechter: strafprocesrecht is gericht
op verkrijgen van een rechterlijke beslissing
- Waartoe bestaat strafvordering?
o Hoofddoel van het strafproces is de juiste toepassing van het
materiële strafrecht op daders mogelijk te maken
▪ En aldus bevorderen dat schuldigen worden vervolgd en gestraft
en voorkomen dat onschuldigen worden vervolgd en gestraft
o Het strafprocesrecht normeert de schakel tussen het strafbare feit en de op
te leggen sanctie
- Nevendoelen van het strafproces
o Speciale en generale preventie
▪ Speciaal > verdachte gaat zijn fout inzien, beveiligen samenleving
door sancties
▪ Generaal > laten zien dat overheid de wet handhaaft, “bang maken”
o Voorkomen van eigenrichting
o Kanaliseren van maatschappelijke onrust
o Genoegdoening aan het slachtoffer
➔ Dit alles te realiseren vooral door procedurele rechtvaardigheid
en demonstratiefunctie (door de overheid, niet door de burgers)
o Overheid “demonstreert” tegen misdadigers
- Ook een meer autonome plaats en functie?
o Het strafprocesrecht stelt eisen aan de (wijze van) opsporing, vervolging
en berechting
o De normen die aan de overheid worden gesteld, beogen
rechtsbescherming van verdachte tegen de overheid te garanderen
Bronnen van strafprocesrecht
- Het Wetboek van Strafvordering
o Zes boeken
o Inwerkingtreding in 1926
o Sindsdien vele, vele malen gewijzigd en aangevuld
o Massieve wetgevingsoperatie > Modernisering Wetboek van Strafvordering
- Bijzondere wetten
- Internationale rechtsinstrumenten
o Mensenrechtenverdragen > EVRM
o Recht van de EU > Richtlijnen
, lOMoARcPSD|383 406 3
- Lagere wetgeving en beleidsregels
o AMvB’s > richtlijnen en aanwijzingen
- Ongeschreven recht
o Beginselen van een goede procesorde
Structuur van het strafproces
- Het vooronderzoek
o Definitie in artikel 132 Sv
o Verschillende vormen
- Het eindonderzoek
o Verschillende soorten rechters
o ‘Verificatievergadering’
o Relatief belang vanwege buitengerechtelijke afdoening, waaronder
ZSM-werkwijze (zie week 5)
Uitgangspunten en beginselen
- Het strafvorderlijk legaliteitsbeginsel
o Artikel 1 Sv: Strafvordering heeft alleen plaats op de wijze bij de wet
voorzien (zie week 3)
- Vervolgingsmonopolie OM
o Opportuniteitsbeginsel, met correctiemechanismen (zie week 5)
▪ Het OM bepaalt wie en wanneer zij vervolgen
▪ In Frankrijk bijvoorbeeld kunnen burgers zelf een strafrechtelijke
vervolging starten jegens verdachte > soort correctie wanneer OM
niet vervolgd
▪ Correctiemechanisme in NL > artikel 12-procedure
- Waarborgen positie verdachte en raadsman
o Recht op informatie
o Recht op rechtsbijstand (zie week 2)
o Onschuldpresumptie en nemo tenetur
o Recht op vertaling en vertolking
o Interne en externe openbaarheid
o Verschoningsrecht en geheimhoudingsplicht raadsman
- Indien wordt gedagvaard: berechting door onafhankelijke en onpartijdige rechter
(zie week 6)
o Externe openbaarheid
o Correctiemechanismen > wraking en verschoning
- Beginselen van een goede procesorde
o Met name subsidiariteit en proportionaliteit
o HR Braak bij binnentreden
o In het kader van subsidiariteit en vooral proportionaliteit > beoordeling
van politiegeweld
Begin van een strafzaak
- Strafbaar feit komt ter kennis van
politie/justitie o Door aangifte
o Door meldingen van burgers
▪ Bijvoorbeeld Meld Misdaad Anoniem
o Door toevallige eigen waarneming politie
o Door gericht (opsporings)onderzoek
o Bij uitoefenen van (controle)bevoegdheden
,
,
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper summaryking. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.